107
106
mededeling in een vorige bijeenkomst over het bestaan van zgn. registers van
formaliteiten 1811-1837, die beter dan de registers van eigendomsovergangen
het hiaat in de kennis van de onroerende gooederen van de invoering der Franse
rechterlijke organisatie tot de invoering van het kadaster overbruggen, heeft
mr. A. P. van Schilfgaarde hierover een belangrijke nota uitgebracht. De
gedachte: overbrenging van de dubbelen van de registers B.S. ïechtstreeks
naar de rijksarchieven, en niet meer eerst naar de griffies der arrondissements
rechtbanken, ondervindt bezwaren van ruimtegebrek en onvoldoende perso
neel, maar de herziening van het B.W. vraagt een principiële beslissing, daar
na deze herziening niet gemakkelijk daarin verandering kan worden ge
bracht, Inzake de personeelsbezetting werd medegedeeld, dat deze aan de
rijksarchieven geleidelijk met een administratief ambtenaar zal worden uit
gebreid, waar deze nog niet aanwezig is. -Ten slotte dat t.a.v. niet minder
dan zes van de elf depots uitbreiding of verbouwing aanhangig is. Het laat
zich aanzien dat de ongunstiger geworden omstandigheden t.a.v. beide punten
temporisering mee zullen brengen.
Inzake de voortgang der inventarisatie op het A.R.A. kan worden vermeld,
dat de ordening en beschrijving van de „Loketkas" gereed kwam; met die
van de „Secrete kas" werd een begin gemaakt. De definitieve beschrijving
van de losse stukken van het archief van de kamer Zeeland der O.I.C. kwam
gereed ondanks de opeenstapeling van ander werk ten behoeve van dit on
derdeel. Uitbreiding der personeelbezetting is dan ook ten zeerste gewenst.
De inventaris van het archief van de Raad van State 1814-1914 werd vol
tooid; evenzo een nieuwe concept-inventaris voor het archief Koloniën
1795-1813. Een voorlopige ordening werd tot stand gebracht in de col-
lectie-Le Jeune, bijeengebracht door verschillende leden van een geslacht, dat
in de 18e en 19e eeuw belangrijke ambten bij de Posterijen heeft bekleed. Het
werk was nodig om de collectie toegankelijk te maken voor de geschiedkun
dige dienst der P.T.T. De ordening van de registers van overgang kwam
gereed. De bewerking der zegelcollectie werd voortgezet.
In ,,de provincie" vroegen, uiteraard, de bestuursarchieven de aandacht.-
De bewerking van het archief van de hertogen van Gelderland werd voort
gezet; de rijksarchivaris in Zeeland vervolgde de beschrijving van het archief
der prefectuur, dat een duidelijke scheiding vertoont met dat van het vooraf
gaand college van landdrost en assessoren. -De inventaris van het Staten
archief te Groningen kwam tot 1798 gereed; na het Ommelander archief is
dit het tweede belangrijke archief dat op grond van het herkomstbeginsel als
een organisch geheel tevoorschijn is gebracht uit de verzamelng stukken, af
komstig uit allerlei archiefdepots, in de loop der 19e eeuw bij elkaar gebracht,
met elkaar vermengd en daarna chronologisch gerangschikt. Tenslotte is door
de rijksarchivaris en zijn voorgangers een vrij gekunstelde inventaris opge
bouwd, die naar' hij hoopt als wegwijzer zijn bruikbaarheid zal hebben. Al
vorens daarna de gewestelijke besturen 1798-1814 onderhanden te nemen,
besloot collega Formsma eerst de inventarisatie van de Hoofdmannenkamer
voort te zetten, omdat de bevoegdheden van laatstgenoemd college, voorzover
zij zich uitstrekten op administratief terrein, in 1798 op de gewestelijke be
sturen zijn overgegaan. De plannen voor de definitieve voltooiing van de
inventaris van het provinciaal bestuur van Limburg 1815-1861 zijn gewijzigd,
omdat ook het archief 1862-1914 naart het rijksarchief is overgebracht; beide
delen kunnen nu in één inventaris worden beschreven. De bewerking van
de voorlopige inventaris van de archieven der Landen van Overmaas werd
voortgezet. In Noord-Brabant werd een begin gemaakt met het afmaken van
de inventarisatie van het kwartier van Kempenland, over welks archief be
langwekkende bijzonderheden worden medegedeeld, evenals over die der
andere kwartieren.
Van de overige archiefbestanddelen vermelden wij het in behandeling
nemen van de archieven der rentmeesters van de domeinen van prins Frederik
in Noord-Brabant. Inventaris en regestenlijst van het huisarchief Keppel
(rijksarchief in Gelderland) werden persklaar gemaakt; het niet grote, maar
zeer interessante archief van de leenkamers van Soelen en de Alden'haagh
werd geïnventariseerd. De bewerking van het archief van het huis Hackfoort
bracht de aanwezigheid van een klein maar belangrijk gedeelte van het oude
archief van de bannerij Baer (en Lathem) en enkele andere aan bet licht. In
behandeling werd genomen de verzameling archivalia, aangetroffen in de
bibliotheek van het Seminarie te Apeldoorn, o.a. bevattend charters van het
Fraterhuis te Zwolle, het verloren gewaande oude schuttersboek van Huissen
(1536-1777), een statuten-boekje der O.L.V.-broederschap te Doesburg uit de
15e eeuw, stukken betr. het klooster Hulsbergen. De inventarisatie der
markenarchieven werd voltooid, waarmee een zo compleet mogelijke inven
tarisatie, met bibliografische verwijzingen naar al of niet in het Gelderse depot
berustende markenarchieven, voor studiedoeleinden beschikbaar is gekomen.
De behandeling van het familie-archief Huydecoper (Utrecht) werd voort
gezet doch kon nog niet worden afgesloten in verband met de mogelijkheid
van verdere aanwinsten. Bijna voltooid werd de behandeling van het familie
archief Van Citters, waarin ook een Zeeuws gedeelte. In Overijsel werd
de beschrijving van het familie-archief Van Ittersum ten einde gebracht en
een begin gemaakt met de ordening van ruim 600 charters, door Overijssels
Regt en Geschiedenis aan het rijk overgedragen. De chartermeester in
Friesland vatte het persklaar maken aan van de uitgave der matrikels van de
universiteit te Franeker, de enige in Nederland, waarvan de zodanige uitgave
achterwege bleef. Een nieuwe inventarisatie van het archief van het Ka
pittel van Sint-Servaas te Maastricht werd opgezet; de inventaris der notariële
archieven in Limburg is bijna voor de druk gereed.
Uiteraard maken verschillende verslagen melding van de overneming der
registers B.S. Gebrek aan ruimte werkte hier en daar (Noord-Brabant, Fries
land) remmend. De rijksarchivaris in Noord-Holland maakt belangrijke op
merkingen over de behandeling der huwelijksbijlagen, het invoeren van een
nummering, die de mogelijkheid laat voor nieuwe invoegingen zonder dat de
bestaande steeds weer geheel herzien moet worden, en bepleit codering; voor
bijzonderheden moeten wij, evenals t.a.v. de aanwinsten, naar de Verslagen
verwijzen. -De indicering, hetzij door eigen personeel, hetzij door tewerk-
gestelden, maakte alom voortgang. Vermeld worde nog, dat in het rijks
archief in Noord-Holland een fotokamer werd ingericht.
Ten slotte nog enkele mededelingen van algemene aard.
De A.R.A. wijst er op dat stagnatie in de behandeling van vernietigingszaken
meestal voorkomt uit het onvermogen bij de betrokken adminst-ratie om dui
delijk te formuleren, wat men ter vernietiging wenst voor te dragen. „Van
daar de noodzakelijkheid tot intensievere bemoeiing van de zijde van de ar-