138
139
OP ZOEK NAAR GOUDANA LANGS DE
BELGISCHE ARCHIEVEN
BIJLAGE.
N.B. Het aantal dossiers per rubriek is tussen haakjes achter de naam ge
plaatst. Meerdere dossiers zijn gesplitst, als zij te groot werden. Met deze splitsing
is hier bij de vermelding van het aantal geen rekening gehouden.
5. Archiv- und Registraturwesen (4).
6. Armensachen (5).
17. Bauwesen (22).
22. Brandsachen una Assekuranzen (8).
23. Bücher (3).
30. Kanzlei- und Amts-Organisirung (4).
31. Kanzlei-Geschaftsführung (6).
32. Kanzlei-Requisiten (5).
40. Diener und Dienste (33).
48. Fischerei (3).
50A. Forstdiener und -Dienste (24)
B. Forstwirthschaft (17).
C. Forstnutzung (33).
E. Forstsachen überhaupt (25).
53A. Fürstliches Haus (3).
B.i) Geërbten (13).
56. Gefalle, Gilten und Landgarben (18).
61. Gewerbe, Zunftsachen, Handel (1).
62. Gnadensachen (2).
64. Grund- und Standesherrlichkeit (5).
70. Jagdwesen (20).
71. Instructionen1) (7).
75. Kammergut (Domanen) (251).
76. Kauf, Verkauf, Tausch (163).
78. Kirchen- und Klostersachen (7).
83. Kirchendiener und -Dienste (1).
101. Landwirthsc'naft (4).
104. Marken (16).
106. Medizinalwesen (1).
116. Mühlwesen (14).
117. Münzgegenstande (1).
124. Polizeiwesen (1).
125. Postwesen (1).
128. Rechnungswesen (33).
137. Saalbücher (Urbarien) (2).
140. Steuern (22).
143. Schulden (7).
153. Stammgut (2).
156. Stiftungen (36)
158. Strassen und Wege (16).
161. Teich- und Wasserbau (3).
162. Torfstecherei (5).
165. Unglücksfalle (1).
199. Zehendsachen (90).
1) Deze rubrieken zijn door de administratie te 's-Heerenberg bijgevoegd.
Van 16 augustus tot 8 september 1955 deed ik een tocht langs de Belgische
archieven reeds lang voorbereid om te zien of er bij onze zuidelijke na
buren nog iets te vinden zou zijn omtrent de geschiedenis van Gouda, waarbij
in het bijzonder mijn belangstelling uitging naar de Goudse kloosterhistorie
i.v.m. de inmiddels voltooide inventaris der Goudse conventen. Uiteraard
keek ik ook eens terloops naar wat er van andere Hollandse steden aanwezig
was. Het schijnt overbodig, na de vroeger reeds in het Archievenblad1) ver
schenen artikelen van prof. dr. P. Blok en van dr. M. Schoengen over
Neerlandica in Belgische archieven, nog eens een „hint" aan de Nederlandse
archivarissen te geven om toch vooral bij hun onderzoekingen het oog ook
naar het zuiden te richten. Maar ik meende dat na zoveel jaren de belang
stelling wel eens weder kon worden gewekt.
Ik heb er geen spijt van mijn vacantie aan deze arbeid te hebben gegeven,
waarvan de kosten gedekt werden door een toelage, mij van hoger hand
verstrekt. Of ik dan zoveel over Gouda gevonden heb? Och, de oogst valt
altijd tegen, maar er is toch wel het een en ander voor den dag gekomen.
En ook van het zoeken gaat een bekoring uit, om nog niet te spreken van
het vele, dat men leert door zo eens een paar weken in allerlei culturele mi
lieu's in den vreemde door te brengen. Of eigenlijk mag men niet zeggen „in
den vreemde"; de tijd is toch wel voorbij dat de Nederlandse dagbladen ar
tikelen over onze activiteiten in de Belgische hoofdstad lieten verschijnen
onder het opschrift: „Nederland in den vreemde". Ik was na de oorlog nog
niet in België geweest, doch men voelt na jaren duidelijk het verschil in men
taliteit, vooral in de Belgische hoofdstad. In de loop der jaren heeft het
Vlaamse element ongetwijfeld in betekenis gewonnen, terwijl de stemming
tegenover Nederland minder afwijzend is dan tussen de beide wereldoorlogen.
Ons Hollandse hart klopt in het bijzonder warm, als wij het gebouw van
het Algemeen Rijksarchief (Berg van 't Hof 27) betreden. Immers in dit
gebouw, daterend uit het jaar 1516, was eenmaal de kapel, behorende bij het
paleis van Willem van Oranje. Momenteel is er een strijd in Brussel om het
behoud van deze kapel. In het kader nl. van de bouw van de Albertijnse Bi
bliotheek zou het oude gebouw moeten gesloopt worden. Onze Koningin
heeft persoonlijk Haar invloed in de waagschaal gelegd om deze dreigende
ramp te voorkomen. Ik meen gehoord te hebben, dat een oplossing verkregen
is in die zin, dat de kapel in haar geheel naar elders zal worden overgebracht.
Het is met dergelijke voorgenomen slopingen in Brussel al net als in Gouda:
een deel van de burgerij komt in verzet uit oudheidkundige overwegingen,
een ander deel wil doortasten om voor het moderne baan te breken. Op de
Berg van 't Hof voelt men zich wel heel sterk op historisch terrein. De sterk
glooiende straat, met haar schilderachtige plantsoenen ter zijde, welke de
verbinding vormt tussen boven- en benedenstad, en in een kleine zijstraat het
uitzicht geeft op het monumentale gebouw van de Koninklijke Bibliotheek,
i) Resp. 1906/7 p. 176 vlg., en 1908/9 p. 177 vlg.
