TEHUIS VOOR ARCHIEFAMBTENAREN
EEN ARCHIEFREIS NAAR INDIA, CEYLON
EN INDONESIË
92
eveneens doen. De voorzitter acht dit mogelijk, evenwel bij grotere mede
werking en veel ruimer geldmiddelen.
Mej. Jurriaanse stelt de vraag wat er van de bedrijfsarchivisten aan copie
voor het orgaan bij de redacteur binnenkomt. De voorzitter verwijst naar de
inhoud van het Archievenblad; er is nimmer iets afgewezen. Daarom dient
het bestuur in deze een voorzichtig beleid te voeren. Hij wijst nog eens met
klem op de noodzakelijkheid van grotere medewerking.
Na deze discussie worden het prae-advies alsmede de conclusies van de
voorzitter daarover unaniem aanvaard.
Voor de rondvraag heeft de heer Fox schriftelijk enige vragen aan het
bestuur gesteld in verband met de benoeming van een inspecteur der gemeente
en waterschapsarchieven in de provincie Noord-Brabant, alsmede van een
archivaris bij de gemeenten 's-Hertogenbosch en Eindhoven, zonder dat de
gelegenheid tot solliciteren was opengesteld, en betreffende het beleid van het
bestuur in deze ter voorkoming van dergelijke gevallen. Hij vraagt alsnog de
betrokken autoriteiten te wijzen op de grote bezwaren, aan de gevolgde wijze
van benoeming verbonden, en zich te bezinnen op maatregelen om deze in de
toekomst zoveel mogelijk te voorkomen.
De voorzitter antwoordt, dat het verzoek van de heer Fox eerst staande
de vergadering is ontvangen en zegt toe deze aangelegenheid in een volgende
bestuursvergadering te zullen bespreken.
Daarna geeft de voorzitter mej. Jurriaanse de gelegenheid van haar reis
indrukken uit het Verre Oosten te vertellen (zie hierna p. 93 vlg.).
De voorzitter dankt ten slotte mej. Jurriaanse voor haar met grote belang
stelling gevolgde voordracht en dr. de Jong voor de keurige voorbereiding
dezer vergadering, waarna deze wordt gesloten.
Verzoek van de penningmeesteres. Op de laatst gehouden vergadering te
Nijmegen hebben 9 leden, die zich wel voor de gezamenlijke koffiemaaltijd
hadden opgegeven, daaraan geen deel genomen. De restaurateur heeft echter
aan de Vereniging die weliswaar niet gebruikte doch bestelde lunches in reke
ning gebracht. Aangezien de kas der Vereniging zich de luxe niet kan ver
oorloven royaal ten opzichte van enkele leden te zijn, verzoekt de penning
meesteres hen, die zonder afzegging niet aan deze maaltijd hebben deelge
nomen, het door hen verschuldigde bedrag van f 2.85 zo spoedig mogelijk te
willen doen overschrijven op girorekening no. 487283 t.n.v. de penningmees
teres der Vereniging van Archivarissen te 's-Hertogenbosch.
Derde verantwoording van ingekomen giften: ontvangen werden nog één
gift van f 50 en twee van f 25. Het totaal is hierdoor gestegen tot f 240.
De Administrateur, E. A. Kuipers
93
They who yield to their desires
Down the stream of craving swim:
As we see the spider run
In the net himself hath spun.
Wise men cut the net and go
Free from craving, free from woe.
Loose all behind, between, before
Cross thou to the other shore.
With thy mind on all sides free
Dhammapada, 347, 8.
In het begin van 1954 ving ik een reis aan die een grote verrijking van mijn
leven is geworden en daarom is het prettig er in ons blad het een en ander
over te vertellen.
Van 1937.1943 heb ik in Engelse staatsdienst het archief van de Neder
landse V.O.C. op Ceylon geïnventariseerd. Van de overgebleven documenten
van het Centrale Gouvernement, dat in Colombo had gezeteld totdat de Neder
landers zich op 15 Februari 1796 aan de Engelsen hadden overgegeven, ver
scheen in 1943 mijn beschrijvende inventaris onder de titel: Catalogue of the
Archives of the Dutch Central Government of Coastal Ceylon 16401796
(Colombo, Government Press, 1943). Daarmede waren 5000 van de in totaal
ongeveer 8000 delen beschreven en in hun organisch verband teruggebracht.
Het was een langademig werk geweest, maar er waren interessante dingen te
voorschijn gekomen en ik had geluk gehad: onder de door het Engels bestuur
in 1860 vrij slordig gebonden delen bevonden er zich twee die bij elkander
bleken te behoren: het slagwoord op de laatste pagina van een schijnbaar in
compleet deel klopte met het eerste woord op de eerste pagina van een ander
deel, dat ook verminkt leek, maar veel later in mijn handen kwam; samenge
voegd vormen zij het reisjournaal van Rijckloff van Goens de Jonge, gehouden
op zijn tocht rond het eiland Ceylon in 1671, dat vrijwel ongeschonden bewaard
is gebleven.
Reeds in die dagen rees in mij het verlangen dat journaal uit te geven, maar
het was oorlog, voor ons die in het buitenland leefden, lag1 Nederland achter
het Duitse ijzeren gordijn; het in veiligheid brengen van dit mooie stuk Com
pagnies archief was, toen de Japanners Ceylon naderden, belangrijker dan de
bronnen-uitgave van één der delen. In speciale wagons geladen, die werden
gehaakt aan de nachttreinen naar het op 2000 m. hoog in de bergen gelegen
vacantieoord Nuwara Eliya, werd het archief in een paar dagen tijds uit het
kwetsbare Colombo geëvacueerd. Daar staat het tot op den huidigen dag, niet
meer in een schuur zoals toen, maar in een voormalig hotel dat tot archief
is ingericht. Omgeven door een paradijsachtige tuin vindt een flinke staf Cey-
lonees personeel daar zijn dagelijkse taak bij het herstellen van de documenten
en het verstrekken van inlichtingen over de geschiedenis van ons koloniaal
verleden.
Toen de Nederlandse Organisatie voor Zuiver-Wetenschappelijk Onderzoek
mij een subsidie verleende om terug te gaan naar Ceylon en belangrijke docu-
