BERICHTEN
130
slordigheden in taal en stijl een waardevolle bijdrage te achten is ter ere
van de belangrijke figuur, die Appelius in onze bestuursgeschiedenis is geweest.
U.
W ij ontvingen:
Argiefjaarboek vir Suid-Afrikaanse Geskiedenis 1951 dl. I en II, 1952 dl.
I en II, 1953, dl. I en II. Zij bevatten een aantal verhandelingen van historische
aard van ongelijke waarde1), waarbij althans onze archieven weinig of niet
aan te pas zijn gekomen. Daar zij het archiefwezen niet raken, moeten wij met
vermelding der titels volstaan.
1951 I: TS. van Rooyen, Die verhoudinge tussen die Boere, Engelse en
Naturelle in die geskiedenis van die Oos-Transvaal tot 1882 (diss.).
1951 II: Prof. Michael RobertsLord Charles Somerset and the Beaufort
influence. M. van NiekerkAdolf Schiel en die Duitse Kommando (thesis).
Lindsay Young. The native policy of Benjamin Pine in Natal 1850—1855)
(thesis). P. J. Rossouw, Die arbeidskolonie Kakamas (thesis).
1952 I: Jan Ploeger, Onderwijs en onderwijsbeleid in die Suid-Afrikaanse
Republiek onder Dr. S. du Toit en Dr. W. Mansvelt (1881 1900) (diss.).
1952 II: L. M. ThompsonIndian immigration into Natal (1860—1872)
(thesis). P. J. Lombaard, De stigting en vroeë geskiedenis van Queenstown,
1853- 1859 (thesis). XV. KistnerThe anti-slavery agitation against the
Transvaal Republic, 18521868 (diss. Groningen, met raadpleging van archie
ven in Engeland). Dr. P. J. Venter, An early botanist and conservationist
at the Cape, the Reverend John Crommbie Brown 1862 1867).
1953 I: Dr. J. B. Vaal. Die rol van Joao Albasini in die geskiedenis van
die Transvaal (diss.) J. D. Kriel, Die verhouding tussen Kerk en Staat in
die Republiek van die Oranje-Vrijstaat (1854—1902) (thesis). Vernon S.
F'orbes, Beutler's expedition into the Eastern Cape. 1752,
1953 II: XV. S. van der Westhuizen, Onderwijs onder die Algemene Skool-
commissie: die periode 1804—.39 (diss). Margaret Park, The history of
early Verulam. 1850 1860 (thesis). Ds. B. Spoelstra, Die bewindsaanvaar
ding van die Botha-regering oor Transvaal as selfreqerende Britse kolonie in
1907 (thesis).
P Voor de beoordeling ervan zie men Bijdragen tot de geschiedenis der Neder
landen VII p. 297, VI.II p. 326, Tijdschrift voor Geschiedenis 1953 p 291 431
1954 p. 126, 263.
131
ALGEMEEN
De Archief school herleeft. Bij K.B. van 26 Juli 1955 nr. 12 is aan het
A.R.A. een archiefschool verbonden, waarvan de Algemeen Rijksarchivaris
directeur is. Zij leidt op voor de examens ter verkrijging van de diploma's
van wetenschappelijk archiefambtenaar der eerste en tweede klasse; les wordt
gegeven in de vakken, genoemd in de art. 4 en 5 van het K.B. van 2 Sept.
1919 Stbl. 551. De leergang zal, met inbegrip van de gebruikelijke vacanties,
ten hoogste 14 maanden duren. De directeur stelt de lesrooster vast en sluit
voor de duur van een leergang een overeenkomst met de leraren. Zij, die aan
de opleiding voor het diploma der eerste klasse wensen deel te nemen moeten
aan een Nederlandse universiteit het doctoraal examen in de faculteit der
rechtsgeleerdheid, der letteren en wijsbegeerte of der godsgeleerdheid hebben
afgelegd, of aan een buitenlandse universiteit een examen, daarmede wettelijk
gelijk gesteld; zij, die aan het examen der 2e klasse wensen deel te nemen moe
ten. in het bezit zijn van eindexamen Gymnasium A of B, van een H.B.S. A of B
of van een middelbare school voor meisjes. Het collegeld bedraagt f 200. Naar
wij vernemen hoopt men 1 Oct. a.s. de lessen te doen aanvangen. Het leer
plan omvat: archivistiek (docenten C. Bloemen, J. L. van der Gouw, mr. B.
van 't Hoff, mr. H. Hardenberg); palaeografie (J. L. van der Gouw); oor-
kondenleer (dr. A. C. F. Koch); chronologie (jhr. dr. D. P. M. Graswinckel)
vaderl. staatsinstellingen van vóór 1813 (drs. J. Fox); ontwikkeling der staats
instellingen na 1813 (mr dr. C. Smit); vaderl. rechtsinstellingen (mr. G. J.
ter Kui'le); middeleeuwse kerkelijke instellingen middeleeuws Latijn
(drs. P. G. van der Nat); genealogie, heraldiek en zegelkunde (mej. mr. E. C.
M. Prins); kerkelijke instellingen van na de Reformatie (prof. dr. J. N. Bak
huizen van den Brink). Vermoedelijk zullen nog een aantal lessen worden
gewijd aan bijzondere onderwerpen.
Leges voor onderzoekingen in 's Rijks archieven. Bij K. B. van 17 Maart
1955, nr. 29, is het K. B. van 14 Januari 1920, nr. 33, regelende het gebruik
en de toegankelijkheid van 's Rijks archieven, aangevuld met een nieuw artikel
Ibis, luidende:
,,Voor onderzoekingen en andere werkzaamheden als bedoeld in artikel 1
ten behoeve van derden door of vanwege de beheerder van tot de Rijks
archieven behorende stukken verricht, zal de beheerder vergoeding vorderen
volgens een door Onze Minister van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen
vast te stellen tarief
Dit K. B. geeft aan de tarieven voor onderzoekingen en andere werkzaam
heden in de rijksarchieven (laatst vastgesteld bij beschikking van 22 Januari
1951 nr. 163.279 afd. O.K.N.) een wettelijke basis en heft alle twijfel op
t.a.v. de vraag of een gemeentebestuur bevoegd is de gemeente-archivaris
t.a.v. in bewaring gegeven rijksarchieven een gemeentelijke leges-verordening
te doen toepassen. Voor alles wat de gemeente-archivaris verricht ten be
hoeve van derden kan hij, voor zover het rijksstukken betreft, nu niet meer
vorderen dan het rijksarchief toelaat.
