146
de archivaris worden gesteld het archief van de afdelingen der gemeente
secretarie, benevens de archieven van gemeente-diensten en -bedrijven tot
het vijfde jaar vóór dat van de lopende dienst, bleek hiervan in de praktijk
weinig terecht gekomen. Alleen de stukken van vóór 1813 (c. 4300 m) zijn
in een behoorlijk aan de wettelijke eisen beantwoordende bewaarplaats onder
gebracht; de rest is opgeslagen in de voor nieuw-archief bestemde v.m. Bank
van Lening aan de Herenmarkt 1012 (c. 3000 m), terwijl c. 500 m van
daar in 1939 i.v.m. de luchtbeschermingsvoorschriften naar de Centrale Markt
hallen is overgebracht; de secretarie-archieven van 1929 af (c. 2500 m) be
rusten voor 2/3 in het centraal secretarie-archief Amstel I, voor 1/3 bij de
afdelingen. De archieven van de (31) diensten en bedrijven bevinden zich
alle onder beheer der betreffende directeuren; sommige verkeren in uitmun
tende, andere in minder goede staat.
Terwijl t.a.v. direct realiseerbare verbeteringen ontruiming lokalen in
de Markthallen, en overbrenging naar het gebouw Herenmarkt 1012, aan
brengen van centrale verwarming aldaar reeds kredieten door de Raad zijn
toegestaan, stelt de commissie voor, in afwachting van de bouw van een
nieuw depót aan Amsteldijk 67, de statische archieven van diensten en be
drijven zij beslaan niet minder dan 12 km, waarvan vermoedelijk 2/3 kan
worden vernietigd te centraliseren in een aan de gemeente toebehorend
v.m. fabriekscomplex aan de Nieuwe Prinsengracht. Uiteindelijk echter die
nen alle te worden gecentraliseerd in één archiefgebouw; het complex aan
de Amsteldijk is hiervoor het meest geëigend. Het hoofdgebouw, dat ouder-
domsverschijnselen vertoont, dient te worden verbeterd en verbouwd; de
bovengenoemde schoolgebouwen moeten worden gesloopt en op de vrij ko
mende plaats een nieuwe vleugel gebouwd, die de hele inhoud der bewaar
plaatsen Herenmarkt (inclusief die der Markthallen), de secretarie-
archieven 1929^1946 en de archieven tot 1946 van de diensten en bedrijven
zal kunnen bevatten. Deze vleugel moet op twee plaatsen aansluiting aan
het bestaande gebouw hebben, zodat een circulerend verkeer met boekenwa-
gentjes in het hele complex mogelijk is.
Tenslotte spreekt de commissie de wens uit dat de gemeente-archivaris worde
belast met het toezicht op de archieven van diensten en bedrijven; zijn in
structie zal dienovereenkomstig moeten worden aangevuld, en de door hem
te geven aanwijzingen behoren door de betrokken hoofden te worden opge
volgd. Zij acht het voorts wenselijk dat na haar' ontbinding een commissie van
bijstand en het beheer der zaken betreffende het gemeente-archief worde in
gesteld.
De gemeenteraad heeft de conclusie m.a.s. aanvaard; aan Publieke Wer
ken is opgedragen het bouwplan uit te werken.
Haarlem. Het verslag over 1952, melding makend van de geregelde over
brenging van archivalia uit het nieuw-archief naar het depót, wijst er op dat
deze meest ongeordend en in alle geval niet gezuiverd zijn van stukken, welke
voor vernietiging vatbaar zijn, zodat onnodig veel plaatsruimte wordt inge
nomen. Het gemeente-archief mist daarvoor zowel de benodigde ruimte als
personeel. In het plan tot uitbreiding van het archiefdepót door toevoeging
van één verdieping wordt althans aan het ruimtegebrek tegemoet gekomen.
Leeuwarden. Tot archivaris is benoemd jhr M. J. van Lennep, litt. docts.
147
Leiden. Tot adjunct-commies is benoemd de heer B. N. Leverland, oud
katholiek priester, die daarnaast voor bepaalde priesterlijke werkzaamheden
aan het aartsbisdom Utrecht verbonden blijft.
Maassluis. Verworven werd het archief der wijnkopersfirma N.V. Ge
broeders Steur, lopende over 125 jaar. Het bevat de goed bewaarde boek
houding en een uitgebreide verzameling klanten-, order- en andere boeken.
Schiedam. Het traktement van de archivaris is van f 4800—6000 gebracht
op f 5660—7100 (zonder de verhogingen).
Utrecht. Verworven werd het familie-archief Martens van Sevenhoven,
dat sinds 1945 in bruikleen was en thans door wijlen jhr mr A. H. Martens
van Sevenhoven, oud-rijksarchivaris in Gelderland, is gelegateerd. De familie
Martens heeft enige eeuwen lang een vooraanstaande plaats in de LItrechtse
samenleving ingenomen.
Zutfen. De sinds lang bestaande plannen tot bouw van een nieuw archief-
depót hebben thans vaste vormen aangenomen. Het nieuwe gebouw zal ver
rijzen naast de inmiddels gerestaureerde reefter van het Broerenklooster, dat
van het toekomstige archief-museumcomplex een deel zal vormen. Reeds is
een aanvang gemaakt met het grondwerk.
KERKELIJKE ARCHIEVEN
Ned. Hervormde Kerk. Het verslag van de archivaris over 1952 maakt
melding van de inventarisering van de archieven der Classis Dordrecht (voor
lopig), Kampen (door de gemeente-archivaris, die het onder zijn beheer heeft)
en Goes (alsvoren), benevens van enkele kerkeraden en kerkvoogdijen. Aan
de Gids voor de Hervormde archieven in de provincie Gelderland werd met
kracht gearbeid; van c. 40 der gemeenten zijn volledige gegevens binnen
gekomen.
ANDERE ARCHIEVEN
Twickel. Het bekende kasteel Twickel is met het omvangrijke archief,
waarbij vele archivalia betreffende de Wassenaers, ingebracht in een stichting
van die naam, waardoor hun behoud verzekerd is,
Ned. Economisch-Historisch Archief. Het jaarverslag over 1952 maakt
met voldoening melding van de groeiende bekendheid van het archief, blij
kende uit diverse aanbiedingen van archiefcollecties. Zo werden verworven
het archief der branderijfirma Nolet te Schiedam (1867—1914) en toegezegd
de archieven der Ned.-Indische Spoorweg Mij, de Associatie Cassa te Am
sterdam, de Kon. Drukkerij J. J. Vürtheim Zoon te Rotterdam. T.a.v. de
bergruimte ontstond moeilijkheid doordat de beschikking over de school in
de Colensostraat in Den Haag werd opgezegd; tijdelijk moesten een 18-tal
archieven, w.o. dat van het bankiershuis Scheurleer Zonen, aan de open
baarheid worden onttrokken. Medewerking van het departement van O., K.
en W. hield de bezwaren binnen de perken. Als bijlage brengt het verslag
inventarissen van de archieven der Mijnbouw Maatschappij S. Salida (1910—
1931) en van de scheepswerf De Nagtegaal te Nieuwendam (18501909).
