16
Maar bij aankoop zowel van foto's als van tekeningen worden hoge
eisen gesteld, waarbij de kwaliteit boven de kwantiteit prevaleert.
Er valt over te twisten of het nut en het belang van zo'n topografische
verzameling evenredig zijn aan de kosten, die de gemeenschap zich zal heb
ben te getroosten voor het in-stand-houden en de uitbreiding ervan, en of de
hevige actualiteit van het heden met zijn veelsoortige en verbijsterende pro
blematiek niet de uitsluitende aandacht voor zich behoort op te eisen. Voor
een archivaris is dit natuurlijk geen vraag, maar de Overheid is er niet steeds
en overal van doordrongen, dat zij hier een taak heeft, zij het dan ook een
bescheiden taak. In een tijd als waarin wij leven, nu het stadsbeeld aan in
grijpende veranderingen onderhevig is en de peripherie in snel tempo haar
landelijk karakter verliest, is het ontbreken van topografische documentatie
een te-kort-schieten ten opzichte van hen die na ons komen. En dit geldt
niet alleen voor een stad als Rotterdam met haar verwoeste binnenstad, welke
de wederopbouw dagelijks van aspect doet veranderen, maar ook voor de
middelgrote en kleinere steden, om van het platteland niet te spreken. Het
ware te wensen, dat de belangstelling voor dit soort documentatie gewekt
en gestimuleerd werd en dat men overal de middelen zou kunnen vinden om
haar tot stand te brengen en uit te breiden. Als er enige instantie is, die er
zich toe geroepen behoort te voelen deze kat de bel aan te binden, dan is
het de archivaris. Met volharding, tact enenthousiasme is, naar het mij
wil voorkomen, op dit stuk veel te bereiken, hoewel ik mij niet ontveins, dat
er stugge weerstanden te overwinnen zijn.
Een voorbeeld hiervan levert de stad Schiedam op. Mijn collega zou niets
liever willen dan de bescheiden collectie, die enkele portefeuilles vult, uit te
breiden. Maar de middelen daartoe ontbreken hem ten enenmale, zodat hij
aangewezen blijft op toevallige schenkingen, welke nu eenmaal niet in groten
getale binnenstromen. Nu is het oude Schiedam, het branderscentrum, bezig
snel onder slopershanden te verdwijnen, terwijl onwelriekende binnenwateren
gedempt en bruggen gemoderniseerd worden en doorbraken het stadsbeeld
onherkenbaar veranderen. Deze omstandigheden hebben mij het gevoel
gegeven min of meer verantwoordelijk te zijn voor de topografische documen
tatie van de zusterstad, die thans met Rotterdam is samengegroeid, zodat het
merkwaardige geval zich voordoet, dat de Rotterdamse atlas een uitgebreide
Schiedamse afdeling heeft met honderden recente foto's en tekeningen, die
samen een vrij volledig beeld geven van verdwenen of verdwijnend Schiedam.
Moge ik eindigen met de archiefbeheerders, voorzover zij nog geen prent
verzameling onder hun berusting hebben, op het hart te binden ieder in eigen
kring onverpoosd te ijveren voor het leggen van de grondslag voor een topo
grafische collectie. Eenmaal gevormd zal deze een innerlijke dynamiek blij
ken te bezitten, die haar zal doen uitgroeien tot een waardevol bezit, waar
voor de waardering in brede kring niet zal uitblijven. Slaat de hand aan de
ploeg en laat U niet door tegenslagen ontmoedigen. Het doel is de inspanning
waard!
H. C. HAZEWINKEL.
