16
17
toonstellingen te doen slagen. Zijn definitieve reorganisatie is een der harte-
wensen van den directeur des Archives de France, den heer Charles Braibant.
Tenslotte werd ons nog verteld dat vier ministeries: Affaires étrangères,
Guerre, Marine, Colonies, die reeds in de 17e eeuw belangrijke archiefdepöts
hadden, deze in bewaring hebben gehouden, doch de stukken der oudste
perioden naar de A.N. beginnen af te stoten. Niet minder dan 180 km
plankruimte is daar in totabL bezet!
Aldus ter dege voorgelicht, togen wij Woensdag 23 Augustus naar de
openingszitting van het Congres.
Dit werd om 10 uur door den minister van Onderwijs plechtig geopend in
bovengenoemd hotel de Rohan. Daarna begonnen de werkzittingen, waarvoor
wij waren voorbereid door drie gedrukte rapporten. De middagzitting van 23
Augustus, gepresideerd door jhr dr D. P. M. Graiswinckel, was gewijd aan de
behandeling van het door den heer Caillet (Fr.) samengestelde rapport over
de „controle des archives en formation", waarbij de hieromtrent in de ver
schillende landen bestaande regelingen de revue passeerden. Ook de vragen
van de verhouding van de regionale archieven tot het centrale archiefdepöt
en het vernietigen van stukken kwamen hierbij ter sprake, evenals de vraag
of de archiefdienst de nog „levende" archieven mag inspecteren. Hieruit bleek,
dat men in Frankrijk in den regel verder is met het overnemen van nieuwere
archieven daln hier te lande.
Na afloop werden de Congresleden door de UNESCO ontvangen in het
vroegere hotel Majestic, waar zij thans resideert.
Donderdag 24 Augustus was de ochtend bestemd voor een rondleiding langs
de fraaie tentoonstelling „L'Art et la Vie au Moyen-Age a travers les blasons et
les sceaux" in het Palais Soubise, het hoofdgebouw der Archives Nationales.
Op de middagzitting, voorgezeten door den Zweedsen algemeen rijksarchivaris
Ingvar Anderson, bracht de heer Born (U.S.A.) rapport uit over het onder
werp „Les archives et la microphotographie". Bij de hierop volgende discussie
werd van Franse zijde de wenselijkheid geopperd de regeringsarchieven met
microfilms van documenten uit familie- en bedrijfsarchieven aan te vullen.
Tijdens deze zitting deelde de voorzitter van de Conseil mede, dat besloten
was de UNESCO om de oprichting van een afzonderlijke afdeling voor de
archieven te verzoeken. Na een bezichtiging van de documentatie-afdeling
van het Musée de l'Homme in het Palais Chaillot verenigden de deelnemers
aan het Congres zich tot een feestelijke en bizonder geanimeerde maaltijd, die
gedeeltelijk in het restaurant op de Eiffeltoren en gedeeltelijk in het Palais
Chaillot werd gehouden en was aangeboden door de Forges de Strasbourg,
die zich op de vervaardiging van archiefkasten enz. heeft gespecialiseerd.
Vrijdag 25 Augustus gaf sir Hilary Jenkinson (Eng.) tijdens de morgen
zitting in plaats van het aangekondigde doch niet verschenen1) rapport over de
„Archives privées et économiques" een uiteenzetting over de inrichting van
het archiefwezen in Engeland. In de middagzitting bracht de inspecteur-gene
raal der Italiaanse archieven Emilio Re een goed gedocumenteerd rapport uit
x) Archives no. 4, het congres besprekend, geeft als verklaring: while the other
Reports did not contain any replies from Great Britain to the questionnaires.
over de „Publications bibliographiques", waarbij het door onze Vereniging
uitgegeven repertorium vain gedrukte inventarissen een eervolle vermelding
waardig werd gekeurd. Als gevolg van dit rapport werd besloten tot de uitgave
van een voortzetting van de bestaande internationale Archiefgids van 1934;
een in voorlopige vorm gestencild „Répertoire sélectif de guides des archives"
werd uitgedeeld. Voorts werd besloten tot de oprichting van een nieuw inter
nationaal archivalisch tijdschrift, voor welks begin men op de steun van de
UNESCO hoopt; de talen zullen zijn Frans, Duits, Engels, Italiaans en Spaans,
met een resumé in een andere taal.
In de officiële slotzitting vain het Congres werd bekend gemaakt, dat het
Comité Exécutif den heer Lester K. Born (U.S.A.) tot secretaris-generaal
had benoemd en den heer G. Dubosq (Fr.) tot penningmeester. Hierna volgde
een receptie in de tuin van het hötel d'Assy, waar de congresleden door de
heer en mevrouw Braibant op charmante wijze werden onthaald.
Zaterdag 26 Augustus maakten de congressisten gezamenlijk een uiterst
geslaagde excursie naar Normandië. Behalve aan enkele historische monu
menten werd een bezoek gebracht aan het nieuwe archiefgebouw van de Ar
chives dèpartementales de l'Eure te Evreux. Dit gebouw, geopend in 1937,
is in veel opzichten een model van een modern archiefdepot: eenvoudig, over
zichtelijk, beknopt, degelijk. Bij een geschat grondplan van 300 m'J en
vier verdiepingen kan het depot reeds 10 km plankruimte bergen; zonder tech
nische bezwaren zullen er zo nodig nog 2 bovenop kunnen worden gebouwd.
En ondanks de merkwaardige bevinding dat niet stalen, doch glazen deuren
er toegang toe verlenen de vensters zijn van „fer acier" heeft het twee
bombardementen doorstaan. Eerlijkheidshalve worde echter verteld: niet zonder
schade op te lopen.
Voor de organisatie van het Congres komt aan onze Franse collega's alle
hulde toe. De enige opmerking, die gemaakt kan worden, is de vraag of op
een wetenschappelijk congres het vertragend en de aandacht verslappend ge
bruik van tolken wel gewenst is.
HARDENBERG—PRINS—UNGER
