Generaliteitslanden.
Buiten de Republiek.
In het andere deel van Blaeu's stedenatlas (de Koninklijke"
Nederlanden) vindt men nog de beide volgende pl. van steden nu
in Noord-Nederland gelegen.
Bijlage 7.
Plattegronden prospecten van Nederlandsche steden voor
komende in een stedenatlas van janssonius (1657), berustende in
het Scheepvaartmuseum te Amsterdam.
136
Kampen.
Zwolle.
Hasselt.
Vollenhove.
Steenwijk.
Oldenzaal.
Blokzijl.
Zwartsluis.
Groningen.
Groningen.
's-Hertogenbosch.
Helmond.
Breda.
Bergen op Zoom.
Willemstad.
Grave.
Maastricht.
Zuid-west boven. Te vergelijken met de pl. van
llTENWAEL (1598) en de pl. en het pr. in B.-H.
Oost boven.
Oost boven.
Zuid boven.
Zuid west boven.
Noord-west boven. „Oldenzalia ut erat cum cape-
retur et munitiones ejius destruarentur ab Ordinibus
Belgicae foederatae anno 1626."
Noord-west boven.
Zuid boven.
Oost-noord oost boven, navolging van de pl. van
Haubois-Ian Lubberts-Langeweerd.
Zuid-oost boven. Ie vergelijken met de pl, in B.-H.
Oost boven. Copie van de pl. bij GuiCCIARDiNI (uit
gave IX e.v.) met weglating van de doortrekkende
troepen en de kompasroos, die daar juist verkeerd
wijst, zoodat ik op blz. 61 schreef West boven
i. pl. v. Oost boven.
Noord boven.
Noord boven.
West boven. Van dezelfde koperplaat gedrukt als
BOXHORN (1632), blz. 308 (niet in BOXHORN 1634).
Zuid-west boven.
Noord-noord-oost boven. Te vergelijken met de pl.
in B.-H. Ill (1581), no. 15.
Goch.
Emden.
Zuid-west boven.
Zuid-west boven.
Roermond.
Venlo.
Noord-oost boven. Te vergelijken met B.-H. lil (1581),
no. 17.
Oost boven. Ie vergelijken met B.-H. Ill (1581), no. 17.
137
Op het titelblad lezen wij: Urbium Totius Belgiae seu Germa-
niae inferioris Nobiliorum et lllustriorum tabulae antiquae et novae
accuratissime elaboratae. Pars posterior. Amstelodami, apud Joannem
Janssonium, 1657.
Ik heb de plattegronden en de prospecten van het exemplaar van het Scheep
vaart-museum vergeleken met een ook aldaar berustend exemplaar van het Stedenboek
van BRAUN en HOGENBERG (met Fransche tekst, Sign. A. Ill, 157) en met een daar
aanwezig pracht-exemplaar van BLAEU'S atlas.
Uit deze vergelijking blijkt duidelijk, dat |ANSSONIUS de koperplaten van BRAUN
HOGENBERG (die hij in 1654 gekocht had) opnieuw heeft afgedrukt. Los kan men deze
kaarten van B.-H. dus aantreffen met tekst uit de tweede helft van de 17de eeuw!
Voorts heeft (ANSSONIUS een zeer groot aantal van BLAEU'S plattegronden
gecopieerd. Het kaartbeeld is ongeveer hetzelfde, maar bij nauwkeurig vergelijken
blijkt duidelijk, dat de gravure een andere is. Ook zijn de vignetten en andere ver
sieringen meest veranderd.
P. A. TlELE. Nederla ndsche bibliographie van land- en volkenkunde (Amsterdam
1884\ blz. 122-123, nos. 537 543 beschrijft een volledig exemplaar van de uit 8
deelen (6 banden) bestaande stedenatlas van [ANSSONIUS (Italië, 1 deel, Spanje, 1
deel, Frankrijk, 1 deel, Noord-Europa, 1 deel, Duitschland, 2 din. in 1 band, de
Nederlanden, 2 dln. in een band). Het exemplaar van het Scheepvaart-museum is
het pars posterior van beide laatstgenoemde deelen. Aan dit exemplaar ontbreekt
het eerste stuk bevattende de steden van Gelderland. Vgl. W. Nl|HOFF. Het Stede-
boek van F. DE WlT. Het Boek 23ste jaargang (1934— 1936), blz. 355, waaruit blijkt, dat
JANSSONIUS voor de Geldersche steden de koperplaten uit PONTANUS (1639) gebruikte.
Een volledig exemplaar van (ANSSONIUS- stedenat'as bevindt zich volgens mede-
deeling van den Heer WOUTER Nl|HOFF in de bibliotheek van de Vereeniging van den
Boekhandel te Amsterdam. Zie de catalogus, deel 4, blz. 582 en 583. Overigens is deze
atlas uiterst zeldzaam. (Zie hierover WlEDER: Nederlandsche historisch geographische
documenten in Spanje (1915) blz. 330 en dezelfde: Merkwaardigheden der oude carto-
graphie van Noord-Holland. Tijdschr. Aardr. Gen. 35 (1916) blz. 212.
In 1925 werd een volledig exemplaar van dit stedenboek, 8 deelen, zeer fraai
gekleurd en in perkament gebonden, verkocht voor f1950.— Zie F. C. WlEDER.
De veiling SlX, 16-21 November 1925, 's-Gravenhage, VAN SïOCKUM'S Antiquariaat.
Het Boek, 15de jaargang (1926), blz. 77 79. De veilingscatalogus: Bibliothèque de
M. SlX DE VrOMADE. Ire partie, vente publique 16 21 Nov. 1925. VAN STOCKUM
(KERLING), la Haye, geeft sub. no. 526 een uitvoerige beschrijving met inhoudsopgave
van dit exemplaar.
A. Dordracum. pr. B.-H. II (1575), no. 24.
B. pl. B.-H. Ill (1581), no. 28.
C. pl. Copie van BLAEU met andere vignetten.
D. Harlemum. pl. B.-H. II (1575), ko. 26.
E. pl. Copie van BLAEU, vignetten veranderd en ontworpen
stadsuitbreidingen en versterkingen aan de Noordzijde
van de stad bijgevoegd. Zie Mr. A. ENSCHEDÉ
Inventaris van het archief der stad Haarlem (Haarlem
(1867), 3de Afdeeling, nos. 376 en 382 386.
