174
Het archief moet zeer belangrijk zijn en bestaat uit ongeveer
4600 „perkamenten ruim 2000 deelen met manuscripten van histo-
rischen en Iiterairen aard en meer dan 200.000 documenten, waarvan
het oudste dateert van het jaar 954 en het laatste van 1832. De
middeleeuwsche documenten zijn van zoo groote beteekenis, dat de
schrijver van „Die Stadt Rom im Mittelalter"Ferdinand Gregorovius,
die de eerste geschiedschrijver was, wien toegang tot het archief
werd verleend, er van getuigde: Wanneer eenmaal het archief
Caetani openbaar zal zijn, moet men noodzakelijkerwijze de middel
eeuwsche geschiedenis van Rome en van Napels op nieuw schrijven."
175
maken. Dr. Göbbels wijdde vervolgens uit over de eigen artistieke
wetten van de film. Een gefotografeerde theater-operette is nog geen
film. Maar als men de verborgen middelen van de filmkunst eenmaal
ontdekt en in de hand heeft dan zal de Duitsche film, spreker was
daarvan overtuigd, de wereld ook kunnen veroveren.
Na de rede van den minister werden verscheidene films uit het
archief vertoond. Algemeen Handelsblad, 5 Febr. 1935).
Het archief der Caetani te Rome.
In Januari heeft de overdracht plaats gehad van een der rijkste
Romeinsche familiearchieven aan de Vaticaansche Bibliotheek: het
archief der Caetani.
Don Gelasio Caetani, Hertog van Sermoneta, die zelf een groot
deel van zijn werkzaam leven aan de studie van het huisarchief
wijdde en prachtig verzorgde publicaties in het licht heeft gegeven
Caetanorum Genea/ogia 1920 en Regesta Chartarum, waarin in zes
deelen de documenten van 954 tot 1500 in regesten werden uit
gegeven) wenschte zelf, dat het archief ten eeuwigen dage onver
deeld bewaard zou blijven en tevens gemakkelijk toegankelijk zou
zijn voor studeerenden. Hij vroeg dus den Paus of deze het huis
archief voor de „Vaticana wilde aanvaarden, doch nog voor diens
beslissing viel kwam de geleerde te overlijden (23 Oct. 1934). Rome
verloor in hem niet alleen een waardig vertegenwoordiger van een
overoud geslacht en geleerde van naam, doch tevens een groot
weldoener der armen en een vurig patriot. Daar een niet gering
deel der eigendommen der familie Caetani behoorden tot de Pon-
tijnsche moerassen was hij een der mannen die het meest heeft
bijgedragen tot de drooglegging daarvan.
Aan den wensch van den overledene werd door diens broeder,
Don Roffredo Caetani, prins van Bassiano, die reeds sedert zijn
prille jeugd aan beide armen en beenen verlamd is, gevolg gegeven,
waardoor de overdracht in Januari kon geschieden.
Onder de archivalia uit latere jaren is zeer belangrijk de cor
respondentie van Mgr. Onorato Caetani met de encyclopaedisten
en met verschillende 18e eeuwsche geleerden; voorts de onuitgegeven
documenten over de opheffing der Societet van Jezus onder Paus
Clemens XIV en de stukken over de verschillende in vroegere eeuwen
aangewende pogingen tot drooglegging der Pontijnsche moerassen.
Het archief der Caetani, dat in het grootsche zestiende-eeuwsche
paleis in de „Straat der Donkere Winkeltjes" dat de familie
Caetani sedert 1629 bewoonde niet al te ruim was ondergebracht,
zal nu in de ruime zalen der „Vaticana" wel beter gehuisvest zijn.
Het zal daar een plaats vinden in de zaal tusschen het Penning-
cabinet en het Vaticaansche Prentencabineteen eereplaats. Alge
meen Handelsblad, 29 Januari 1935).
Het archief der Comédie frangaise, te Par ij s.
De heer Couet, archivaris van de Parijsche Comédie frangaise
werd onlangs geïntervieuwd in verband met zijn te herdenken gouden
jubileum.
Het archief is geborgen heel hoog in het Theatre Frangais,
hetgeen helaas geen gunstige plaats is wanneer er eens onverhoopt
brand mocht uitbreken. Bovendien zijn de localiteiten klein en zóó
vol, dat er nog juist plaats is voor het bureau van den heer Couet,
zijn stoel en een prullemand, welke laatste vrijwel niet door hem
gebruikt wordt, daar de archivaris van het denkbeeld uitgaat, dat
alles waarde heeft! Verder blijft er een klein gangetje over om
den functionaris in de gelegenheid te stellen het vertrek te verlaten
Het een met het ander maakt, dat de heer Couet liever geen be
zoekers heeft, die dan ook wegblijven, onbekend als men is met de
plaats, waar dit theater-archief is geborgen; het aantal jaarlijksche
bezoekers beperkt zich dan ook tot een vier- of vijftal.
Het was voor den man van de pers moeilijk de heer Couet aan
het spreken te krijgen, waartoe hij een list moest gebruiken. Hij
merkte n.l. op, „dat men geen halve eeuw te midden van zooveel
schoons en kostbaars kan toeven zonder het ook werkelijk lief te
krijgen". Dit schot was raak en hiermede kwam de heer Couet op
zijn praatstoel, dadelijk opmerkende „vooral als men alles bijna in
vlammen heeft zien opgaan". Dit gebeurde in 1900 toen er een
groote brand in de Comédie woedde, waardoor het geheele archief
in veiligheid moest worden gebracht. Wel bleven de vertrekken
gespaard, doch de waterschade was aanzienlijk.
Wat er allemaal voor rijkdommen in het archief der Comédie
verborgen liggen? Het manuscript van „Harnani dat door Victor
