130
onverwijld naar Aken zou begeven, teneinde in kwaliteit van s Koning
Commissaris-Generaal ter in bezitneming der Hem toegewezen landen,
met de gouverneur-generaal van de Neder- en Midden-Runakesvoor
te bereiden om die overdracht op 12 Mei 1815 te doen plaats hebben.
Zoo werd Luik de zetel van de „Commissaris-Generaal der departe
menten van Overmaze" („commissaris-generaal voor de regeling der
in bezitneming van het Belgisch gedeelte der Overmaaschedeparte
menten"). Toen de overdracht der landen had plaats gehad, het
luwe Koninkrijk geconstitueerd was, en ook de benoemingen van
provinciale gouverneurs in de Zuidelijke Provinciën doorhet K B.
van 16 September 1815, nr. 73 geregeld waren, kon Verstolk zij
taak als geëindigd beschouwen, en werd Notre Envoye extraordinaire
et ministre plénipotentiaire désigné pres la cour de Russie b„ K B
van 2 October 1815, nr. 95 (La H 7) met ingang van de negend
dier maand ontheven van zijn functies als „Commissa.re Gener
dans les Départemens d Outre Meuse
Zijn gezag ging over op de gouverneurs van Limburg, Luik,
Namen en de „Conseiller directorial provisoirement charge du gouver
nement du Grand Duché de Luxembourg WiLLMAR Verder bepaa
art 8 Notre Commissaire Général Verstolk van Soelen se concertera
avec 'les gouverneurs respectifs pour le triage des pap.ers et arch.ves
131
du Commissariat Général. Ce gui sera jugé ne pas appartenir
spécialement a une des Provinces sera conservé a Liège dans les
archives du Gouvernement Provincial, a ['exception des papiers et
renseignements rélatifs au personnel et des rapports et de la corre-
spondance avec le Gouvernement établi a Aix la Chapelle, gui seront
respectivement transmis a la Secrétairerie d' Etat et au Ministre des
Affaires Etrangères". De bij Verstolk ingekomen stukken en de minuten
der door hem genomen beslissingen betreffende de door hem bestuurde
departementen zouden dus geborgen worden bij de archieven der
in zijn plaats tredende provinciale gouverneurs en te Luik; stukken
betreffende personeels-aangelegenheden zouden overgebracht worden
naar het archief der Staatssecretarie, terwijl zijn briefwisseling met
Sack gedeponeerd zou worden op het departement van Buiten-
landsche zaken.
Of intusschen deze bepaling in allen deele juist is nageleefd,
staat te betwijfelen; de briefwisseling met Sack althans berust nu
bij de nagelaten papieren van Verstolk van Soelen (in 1914 geïnven
tariseerd door prof. mr. Fruin), en dus niet in het archief van het
departement van Buitenlandsche zaken 2). Of heeft Verstolk misschien,
zelf in 1825 hoofd van dat departement geworden, het uit archivalisch
oogpunt aanvechtbare van 's Konings voorschrift gedeeltelijk te niet
gedaan door die, zijn, papieren weer onder eigen beheer te nemen?
En zijn toen de algemeene stukken betreffende zijn bestuur, op zijn
bevel, uit Luik naar de archieven van zijn departement overgebracht?
N.l. de nrs. 726 727? (vgl. noot 1). Dat intusschen 's Konings be
schermende hand zich vooral over de briefwisseling met Sack (die
na de samensmelting der gouvernementen van Beneden- en Midden-Rijn
aangebleven was als gouverneur-generaal) uitstrekte, is begrijpelijk
vanwege het belang dat deze correspondentie opleverde voor de
kennis der oneenigheden tusschen hem en Verstolk, waarvan zeker
arrondissementen of districten, d I 1815 no. 73 was de benoeming
had bestuurd. Bij het bovengenoemdeIC Ek var6 iepU n gehouden; het
van een gouverneur m de provincies^ Namen en Luxemburg^ lntendantyfungeerenderi
bestuur aldaar zou worden OTTON MARTIN VlCTORIN ZACHARIE WiLLMAR
Heer WiLLMAR Deze jF.AN O betuigde hij zijn dank aan
was al eenige maanden m functie, want 29 Me. lö 5 ^'administration
VERSTOLK VAN SOELEN XxeErg" Kon na het ontslag van VERSTOLK bracht
provisoire du grand Uuche de Lux j October 1815, nr. 61, ter kennis
de Minister van Binnenlandsche Zaken b.i brm van 9O^rJÖ^.eit verlangde. dat
van WILLMAR, „fungerend Intendant m Luxe™° g' h t bestuur op dezelfde voet
hii, in afwachting der benoeming van een gouverneur, ter provisie
als in de „andere provincies zou i|v dan'hetwelk onder de Intendance
onder gemelde administratie ,eeni£I g toegestemd te hebben. Althans
behoord heeft, te begn,pen WILLMAR scNnt h.enn Pays.Bas
ALBERT CALMES, Le Grand-Duchede Lu g 18 October 1815
(1815 - 1830). Brussel 1932. vermeldt Kze archieven blijkt hiervan
benoemd werd tot gouverneur October 1815 aan de Koning (Staatssecretane
niets, maar we is er een schniyen van 19 October l ma de benoeming
29 October 1815, nr. 6), waarb,, WILLMAR Z M. zi,n danK^ ^g j a y
tot „gouverneur provisoire Vervolge Binnenlandsche Zaken, „WiLLMAR, thans
nr. 59, op voordracht van de Mimste van
fungeerende als Provisionneel louver overeenstemming met PROSPER MüLLEN-
„gouverneur dier Provincie benoei Wilhelm 1815-1840 Luxemburg
DORFF, Das Groszherzogtum Luxemburg unter Wilhelm
Hofbuchdruckerei Victor Buck. 19219, Hz- 13°'
Inderdaad verzond VERSTOLK 23 October 1815 uit Amsterdam aan de Alge
meene Secretaris van Staat zoowel zijn „secreet archief" (Vnet uitzondering der corre
spondentie met de Pruisische autoriteiten, die hij vanuit Soelen bij Tiel reeds op 15 Oct.
naar Buitenlandsche Zaken had gezonden) als de afzonderlijk gerangschikte stukken
betreffende het personeel. Bedoelde bescheiden staan thans vermeld in dé inventaris-
ROSS van het „Archief van het Kabinet des Konings en de er mede vermengde
archieven" Verslagen omtrent 's Rijks oude archieven, 1913, bijlage IX, blz. 146—187)
onder nrs. 493 494: „Correspondance de M. VERSTOLK VAN SOELEN, commissaire-
général a Liège".
2I In de inventaris A I van de archieven van dat departement komen nog wel
voor de nrs. 726 727: „Correspondentie van G. BARON VERSTOLK VAN SOELEN,
Commissaris-generaal voor de regeling der inbezitneming van het Belgisch gedeelte
der Overmaasche departementen." Vermoedelijk heeft men hier te maken met dat
gedeelte van zijn archief, dat meer biezonder het algemeen bestuur over de departe
menten betreft, en dat gedeponeerd had behooren te worden bij het archief van de
gouverneur van Luik.
