199
-1522, terwij] het merkteeken na 1544 verdwijntDat klopt met de
tijdsbepalingen, die de opschriften van het kaartje bevatten, en met
het lettertype, waarmede die geschreven zijn: alles wijst op het tweede
kwart der zestiende eeuw. Het kaartje heeft blijkbaar betrekking op
dezelfde grenskwestie als de vorige kaart, aangezien de grens langs
de Vuursche, Warnars Hofstede, Hoddemeer en Coddemeer tot de
Vecht erop aangegeven staat. Vooral schijnt zij als illustratie van
de situatie bij Eemnes te willen dienen, daar dat gedeelte uitvoerig
en in verhouding tot de rest bijzonder groot afgebeeld is. Met name
is het stuk daarvan, dat aan den graaf van Holland tijnsplichtig was,
aangegeven. Op dien tijns zal zoo dadelijk terug te komen zijn, maar
nu reeds is van belang, dat daarover in 1536 kwestie geweest is2).
Dit zou een aanwijzing voor de dateering van het kaartje kunnen zijn,
maar beslissend is zij niet, daar reeds Pieter Aelmanszoon in zijn eerste
Verslag, dat van 1525 is, zich bijzonder voor dezen tijns interesseert.
Deze was eigenlijk altijd min of meer acuut en het kaartje is daar
naar niet met zekerheid te dateeren. Het kaartje is slechts een vluchtige
schets, geenszins zonder foutende kerken van Eemnes zijn beide
aan de Oostzijde van den Wakkerdijk, de Vuursche aan den verkeer
den kant van Eemnes geplaatst. Desalniettemin mag het kaartje van
bijzonder belang geacht worden, daar er een aantal aanteekeningen
op neergekrabbeld staan, die nieuw licht werpen op de nog steeds
niet geheel opgehelderde kwestie van de grensscheiding tusschen
Eemnes-Buiten en Eemnes-Binnen of, zooals men in de Middeleeuwen
zeide, tusschen Eemnes en Binnendijk 3).
Het is bekend, dat de tegenwoordige gemeente Eemnes met het
op den rechteroever van de Eem gelegen stuk der tegenwoordige
gemeente Baarn, het waterschap Eemland, oorspronkelijk samen één
parochie en één gerecht vormden, Eembrugge, waarvan de deelen
evenwel min of meer zelfstandig naast en over elkaar stonden.
Die zelfstandigheid werd grooter, toen in 1345 Eemnes zich af
scheidde en weldra als zelfstandige stad en parochie erkend werd.
Welk voor-beeld in 1439 door Binnendijk gevolgd werd, zoodat
slechts een klein gebied op den linkeroever rondom de stad met het
C. M. Briquet, Les Fihgranes. Dictionnaire historique des marques du papier
III (1923) 476 vgg., 480, no. 8993.
2) VAN DE Water, a. w. I 123; daar onjuist gedateerd: 7 October 1536, terwijl
het origineele stuk in het Algemeen Rijksarchief, Grafelijkheid van Holland, suppl.
Rekenkamer, no. 410, op 1 October gedateerd is.
3) Ik volg hier verder dit spraakgebruik en bedoel dus met Eemnes zonder
nadere aanduiding Eemnes-Buiten.
