183
dat deze toen aldaar nog volgens de jaren van inkomen werden
bewaard. Toen hun aantal echter groeide en daardoor deze chrono
logische ordening te onpraktisch werd, heeft men, vermoedelijk tusschen
de bovengenoemde jaren 1462 en 1467, een andere ordening ingevoerd
en de bij elkaar behoorende charters over de, toen met opschriften
voorziene, laden der charterkast verdeeld. Deze nieuwe ordening
blijkt er een naar onderwerpen te zijn geweest, te beginnen met de
voor de toenmalige administratie belangrijkste als „regeering" enz.
Het behoeft ons daarom ook niet te verwonderen, dat we het befaamde
tolprivilege van 1275 pas in de 18e Iade aantreffen. Dit stuk had
immers toentertijd uit bestuursoogpunt feitelijk reeds alle waarde
verloren. Blijkens den" oudsten inventaris der charterkast van 1635
was deze ordening toen nog, behoudens enkele te verklaren uit
zonderingen, precies dezelfde en bleef dit ook na het langzamerhand
in onbruik geraken dezer bewaarplaats, zooals uit de latere inventarissen
van 1654, 1705 en 1850 blijkt De voortdurende vermeerdering van
het aantal charters gaf aanleiding tot het in gebruik stellen van
meerdere laden en het nummeren van alle laden met zwarte romeinsche
cijfers van I tot en met XLV. Dat deze nummering van jonger datum
is, blijkt uit het feit dat op de laden twintig tot en met vier en twintig
deze cijfers op bekrompen wijze tusschen de twee daarop geplakte
perkamenten strookjes zijn gezet moeten worden, terwijl op de lade
vier en twintig zelfs een gedeelte van het cijfer over een der perka
menten strookjes is heen getrokken. In het privilegeboek heeft men
toen omstreeks 1500 naast de afschriften het nummer van de Iade
bijgeschreven waarin de origineelen lagen, om zoodoende het terug
vinden te vergemakkelijken. Op sommige laden komen ook nog sporen
van papieren strookjes voor. Aangezien zij hier en daar over de cijfers
zijn heengeplakt blijken deze van nog jonger datum te zijn. De laden
31 —36, welke zooals gezegd na de ordening van 1462—1467 werden
in gebruik genomen, bevatten bijna uitsluitend charters, waarop in
dorso de plaats hunner aanvankelijke bewaring op het stadhuis voor
komt. Daaruit, blijkt dat vele later ingekomen privileges zeer langen
tijd ten stadhuize zijn bewaard gebleven alvorens naar de Oude kerk
te worden overgebracht. De overige laden zijn, met uitzondering van
no. 39, ledig gebleven. Andere tijden brachten andere administratieve
methoden waardoor deze bewaarplaats sedert het begin der 17e eeuw
Overbodig is geworden.
Ten slotte nog iets over de plaats waar deze charterkast in de
Na dien heeft men den inhoud der charterkast met alle overige charters ten
archieve tot één chronologisch gerangschikte collectie vereenigd. in 1925 heb ik echter
den oorspronkelijken inhoud der laden weder gereconstrueerd.
