154
warmwater- en niet met heete-luchtverwarming. Bij verwarming
door middel van stoom moeten de stoomleidingen brandvrij
worden aangelegd. Op plaatsen, waar stoomleidingen door een
vloer worden geleid, kan tusschen vloer en plafond een droog
destillatieproces plaats vinden, waardoor brandgevaar ontstaat.
Het vertrek, waarin de centrale verwarmingsinstallatie is geplaatst,
brandvrij inrichten.
11. Electrische verlichting in de archiefbewaarplaatsen verdient de
voorkeur; deze zoodanig aanbrengen dat, wanneer de deuren
gesloten zijn, de electrische stroom wordt verbroken. Dit is te
bereiken door de leiding in de archiefbewaarplaatsen zóó aan
te leggen, dat deze niet rechtstreeks verbinding heeft met de
lichtleiding buiten de archiefbewaarplaatsen. De aansluiting aan
deze lichtleiding geschiedt dan door middel van een snoer, dat
een stopcontact in de archiefbewaarplaats verbindt met een
stopcontact op de leiding buiten de archiefbewaarplaats. Het
snoer wordt om de deurpost gelegd en het contact moet dus
worden verbroken wanneer de deur wordt gesloten.
12. Waar mogelijk, dient een deugdelijke brandleiding (waarop vol
doende druk staat) met brandkranen en brandslangen aanwezig
te zijn. De leiding, alsmede de gewone waterleiding, indien
mogelijk niet binnen de archiefruimte aanbrengen, om water
schade te voorkomen, wanneer de leiding mocht springen bij
vorst of anderszins.
13. Zoo mogelijk moet aanwezig zijn eene telefonische aansluiting
of brandmelder voor onmiddellijke alarmeering der plaatselijke
brandweer.
Voor brandalarmeering kunnen ook dienst doen alarmschellen,
die automatisch in werking worden gebracht, wanneer in de
lokalen, waarin ze worden opgehangen, een bepaalde temperatuur
ontstaat, veroorzaakt b.v. door een begin van brand."
P. NOORDENBOS.
Naar aanleiding van de ramp op de koloniale tentoon
stelling te Parijs.
Tot de zeldzaamheden, die bij den brand van het Nederlandsche
Paviljoen op de Koloniale Tentoonstelling te Parijs vernietigd zijn,
behoort ook een kaart van Suriname van het jaar 1677, die uit de
verzamelingen van het Algemeen Rijksarchief op verzoek der Neder
landsche Tentoonstellingscommissie ter expositie was afgestaan.
155
De kaart, een kopergravure, geeft eene voorstelling van den
loop der rivieren Suriname en Commewyne met de plantages benevens
de namen der grondbezitters; daarbij zijn enkele vignetten gevoegd,
welke betrekking hebben op het bedrijfsleven, de bevolking, flora
en fauna.
De kaart, in den Inventaris genummerd 1666, is geen archiefstuk
in eigenlijken zin en evenmin een unicum. Zij is eene omwerking
eener eerste uitgave van 1671. Exemplaren der uitgaven van 1671
en 1677 hebben deel uitgemaakt van de bekende collectie Jonkheer
J. W. Six. Eene zeer verkleinde afteekening naar de kaart van 1677
(evenwel zonder de vignetten) is gereproduceerd bij een opstel over:
De eerste uit Nederland naar Suriname gezonden Landmeters, door
FG. Baron Mulert gepubliceerd in het Tijdschrift van het Koninklijk
Neder/andsch Aardrijkskundig Genootschap, Tweede Serie, Deel XXX
(1913); in dit opstel zijn de namen van die plantage-eigenaren, welke
nog niet voorkomen op de editie van 1671, vermeld.
Niet alleen op deze wijze waren de voornaamste gegevens der
kaart voor de historische wetenschap behouden, ook in anderen vorm
was van de kopergravure eene reproductie vervaardigd. Door het
Algemeen Rijksarchief was eenigen tijd geleden eene photostatische
reproductie der kaart verstrekt aan den heer Remmerswaal, litt. docts.
Deze opname werd thans welwillend ter beschikking gesteld voor
het maken van een diapositief. Het resultaat, op het photographisch
atelier van het Rijksarchief verkregen, is een volkomen duidelijke
reproductie (slechts 5 op de 50 cM. kleiner dan het vernietigde
origineel), die een goede plaatsvervangster is van het thans uit
gevallen nr. 1666.
Kort na den brand ontving Prof. Mr. Fruin, voorzitter der Inter
nationale iconographische commissie een schrijven van den heer
A. Depréaux, secretaris dezer Commissie en „délégué du Ministre de
la Guerre pour la section retrospective historique de l'Exposition
coloniale internationale te Parijs; deze brief over aangelegenheden,
de commissie rakende, eindigde met de volgende betuiging van
deelneming
Permettez moi de vous exprimer toutes mes condoléances bien
sincères au sujet du sinistre qui vient d'anéantir le pavilion des Indes
Néerlandaises de notre Exposition. )e n'ose vous répéter que c'était
une „merveille de crainte d accroitre votre peine. Nous en sommes
ici tous aussi désolés que s'il s'agissait de nos propres pavilions,
Zie: Inventaris der Verzameling kaarten berustende in het Rijksarchief. Eerste
gedeelte [bewerkt door P. A. LeUPE). Het daar opgegeven jaartal 1671 moet veranderd
worden in 1677, gelijk de door Baron MULERT gepubliceerde gegevens uitwijzen.
