Congress zich dus stelt en welks uitvoering mogelijk is geworden
dooreen gift van 450.000 dollar van J. D. Rockefeller Jr. is kortweg
gezegdhet transporteeren van Europeesch-Amerikaansch bronnen
materiaal naar Washington. In den loop van enkele jaren wordt daar
dus een depot gevormd van niet in Amerika voorhanden materiaal,
hetgeen in de toekomst voor den Amerikaanschen geleerde de reis
naar en het min of meer langdurig verblijf in Europa overbodig zal
maken.
Thans wil ik een indruk geven van het materiaal, dat in het
afgeloopen jaar in Holland voor fotografie in aanmerking kwam.
Nasporingen werden door mij verricht op het Algemeen Rijks
archief, de Koninklijke Bibliotheek, de Universiteitsbibliotheek te
Amsterdam, het Gemeentearchief te Amsterdam, het Gemeentearchief
te Rotterdam en het Economisch-Historisch „Archief te s Gravenhage.
Verreweg de grootste hoeveelheid materiaal werd aangetroffen
in het Algemeen Rijksarchief. Vooral het Legatiearchief en het
archief Buitenlandsche Zaken vormden vanzelfsprekend een rijke bron.
De geheele serie van depeches van den Hollandschen gezant in
Washington aan zijn „Home Government" en de serie van de in
structies van de Hollandsche Regeering aan den gezant werd gefoto
grafeerd. (De eerste serie loopt tot het jaar 1870, de tweede tot het
jaar 1882.) Voorts bleken hieruit van belang verschillende dossiers,
die betrekking hadden op kwesties, waarbij Amerika direct of indirect
was betrokken (b.v. documenten betreffende het sluiten van handels
verdragen tusschen ons land en de Vereenigde Staten; stukken betref
fende de neutraliteit tijdens den Burgeroorlog). Uit het Archief der Staten
Generaal werden o.a. gefotografeerd een aantal resolutiën van de
Staten Generaal betreffende den Vrijheidsoorlog tusschen Amerika en
Engeland; voorts bescheiden, welke licht werpen op de eerste diplo
matieke betrekkingen tusschen de onafhankelijk verklaarde Vereenigde
Staten en de Republiek. Van belang bleken ook de bij de Republiek
ingekomen brieven van de Hollandsche gezanten in Londen en in Parijs
van denzelfden tijd en die van onze gezanten in Amerika na de er
kenning der onafhankelijkheid. Van de admiraliteitsarchieven waren,
behalve de Archieven der Admiraliteitscolleges zelf vooral van be-
teekenis de Verzameling Bisdom en de Verzameling Van der Hé|m.
Voornamelijk werden gefotografeerd resoluties van de Staten-Generaal
en van de Staten van Holland over kwesties als: landverhuizing naar
Amerika in de 18e eeuw, de moeilijkheden tusschen Engeland en de
109
Republiek tijdens den Onafhankelijkheidsoorlog, het Verbond van Gewa
pende Neutraliteit, de geschiedenis van Paul Jones enz. In het archief
der West-Indische Compagnie bevonden zich, over verschillende jaren
verspreid, documenten betreffende de koloniën in Amerika. Notulen
en resoluties der verschillende Kamers, op dat onderwerp betrekking
hebbende, werden gefotografeerd. Ten slotte werden geheel of ge
deeltelijk gefotografeerd: 1. De collectie Dumas; 2. Stukken uit de
Verzameling G. K. van Hogendorp 3. Stukken behoorende tot het archief
der Factorij te Decima4. Stukken uit het archief Daendels; 5. Stuk
ken uit het archief Van de Spiegel; 6. Stukken uit het Archief Van
Wassenaer; 7. Correspondentie van den handelsagent Van Polanen.
Het Gemeentearchief te Amsterdam bevatte o.a. dossiers
van het Archief Brants betreffende handelsrelaties in Amerika.
De Universiteitsbibliotheek te Amsterdam gaf een
en ander in het Archief Van Eeghen (eenige artikelen betreffende
landaankoop in Amerika gedurende de jaren 1792 1797). Voorts
waren voor fotografie aangewezen de documenten, welke zijn opge
somd in Matteson's List of Manuscripts p. 4 ff.
Het Gemeentearchief te Rotterdam bevatte slechts enkele
dossiers aangaande emigratie naar Amerika.
Van het Economisch-Historisch „Archief" konden ge
fotografeerd worden: 1. Verzonden Brieven uit het archief Crommelin;
2. Ingekomen brieven uit het archief Stadnitski.
Na deze globale opsomming thans iets over de techniek van het
fotografeeren1). Wellicht ware het beter te spreken van „fotofilmen".
Het Amerikaansche systeem van het fotografeeren van documenten
berust n.l. op het gebruik van de z.g. cinematografische positief-film.
Van de rechtstreeks door de fabriek geleverde ongeperforeerde film
rol wordt vijf meter afgeknipt en inde camera gerold. „Geladen" met
deze vijfmeterfilm wordt het toestel, terwijl de lens naar beneden
gericht is, bevestigd boven het middelpunt van een horizontaal liggend
bord (afmeting 50 bij 60 c.M.) Het toestel zelf is verticaal verplaats
baar langs een van een centimeterindeeling voorziene metalen buis,
welke dus eveneens loodrecht op het bord is bevestigd (de laagste
stand is 50 c.M. boven het bord, de hoogste 1 Meter). Deze verstel
baarheid is noodig in verband met de varieerende afmetingen van de
108
Vgl. hierover en over de organisatie van de Library of Congress in het algemeen
Wetenschappelijke Bladen, October 1929, alwaar is opgenomen een aan de Amerikaansche
Review of Reviews ontleend artikel van HERBERT PUTNAM: Onze Nationale Bibliotheek.
Van de Koninklijke B i b l i o t h e e k werden gefotografeerd de
stukken, welke genoemd worden in Matteson List of Manuscripts con
cerning American History preserved in European Libraries and noted
in their Published Catalogues and similar Printed Lists, p 79 80.
Het systeem wordt kortweg aangeduid met den naam van „LEMARE procédé"
naar den uitvinder Mr. PAUL LEMARE.
