190
et les chiefs, president et gens de nos Conseils d'Etat et Privé et
des rinances
Terwijl Asseliers van af 1 October 1579 het ambt bekleedde van
„audiencier et premier secretaire de Sa Majesté" („du Rov") als
hoedanig hij ook wel den titel voert van „audiencier en eerste
secretaris van den Raad van State en van den Secreten Raad", bleef
SSELIERS even als vroeger zijn werkzaamheid van gewoon secretaris
van den Raad van State verrichten. De Staten-Generaal hebben in
zijn plaats - aldus laat hij zich uit - geen anderen secrétaire d'Estat
gesteld, „paree que Iedit audiencier s'est employé en ceste office
comme paravant ainsi que sa commission et estat portent". 2)
Asseliers had zijn verblijf te Antwerpen, destijds de residentie
der Nederlandsche regeering, in welke stad de administratie der
audience regelmatig zou fungeeren tot midden Mei 1581. Het ontslag
nemen van Matthias als gouverneur-generaal en de daarmede samen
hangende reis van Asseliers naar de Staten-Generaal, in Holland
vergaderd, bracht toen eene verandering in de werkzaamheid der
audience Over de wijze, waarop deze administratie in het dan
aangebroken tijdsbestek gefungeerd heeft, zou ik hier enkele mede
deel, ngen willen doen, waarbij in het bijzonder het beëindigen van
de audience-werkzaamheid ten dienste van het gouvernement van
Aartshertog Matthias behandeld zal worden.
De papieren der administratie van Asseliers (welke zoowel be
trekking hebben op zijn ambt van audiencier als van gewoon secre
taris) zijn met bijeen bewaard gebleven: een gedeelte van zijn archief
berust thans op het Belgische Rijksarchief te Brussel, terwijl het andere
gedeelte bewaard is gebleven in het archief der Staten-Generaal te
s-Gravenhage. Hoe moeten wij ons de lotswisselingen dezer tweeërlei
verzamelingen voorstellen?
De collectie van het Belgische Rijksarchief is ondergebracht in
de afdeel,ng Papiers d'Etat et de l'Audience, rubriekGouvernement
des Rebelles etabli a Anvers, et gouvernements de l'archiduc Matthias
et du due d Alengon, en bestaat uit een serie gemerkt Dépêches en
een serie Lettres Patentes; de stukken loopen tot Mei 1583 3)
De Brusselsche verzameling strekt zich dus uit tot het tijdstip,
ArchilTp. BUSSEU»K' V<"'=» e.„ ,oorfooPig ond.rzo.1,
191
waarop de Staten-Generaal te Antwerpen uiteen gingen en Asseliers
zijne werkzaamheid bij dit college eindigde. In 1583 blijkt de audiencier
nog eenigen tijd verblijf te hebben gehouden bij den Hertog van Anjou
te Duinkerken (dien hij in de periode Februari 1582 Januari 1583 ge
diend had), doch in het najaar van 1583 voegde Asseliers zich weder
bij de Staten-Generaal, die in de Noordelijke Nederlanden hunne ver
gaderingen waren gaan houden Voor de hand ligt nu de gevolg
trekking, dat de papieren der audience-administratie, welke zich thans
bevinden bij de archieven der Spaansch-Nederlandsche regeering op
het Belgische Rijksarchief te Brussel, aan de Spanjaarden zijn gekomen
bij de verovering van Antwerpen door den Hertog van Parma in
Augustus 1585; aldaar moeten zij door de audience zijn achtergelaten,
nadat deze administratie met het uiteengaan der Staten-Generaal in
Mei 1583 haar werkzaamheid in de Schelde-stad beëindigd had2).
Asseliers moet evenwel in 1583 ook een gedeelte der audience-
bescheiden naar de Noordelijke Nederlanden hebben overgebracht:
dergelijke bescheiden toch worden met stukken uit de latere periode
van des audienciers werkzaamheid in dienst der Staten-Generaal (welke
werkzaamheid met Asseliers overlijden in begin van Herfstmaand 1584
werd afgebroken) aangetroffen bij het archief der Staten-Generaal,
bewaard te 's-Gravenhage.
Hoewel deze papieren der audience geheel vermengd zijn met
het archief van de griffie der Staten-Generaal, heb ik zekerheid kunnen
krijgen, dat indertijd de AssELiERS-papieren eene afzonderlijke collectie
naast het griffie-archief gevormd hebben.
De AssELiERS-collectie te 's-Gravenhage bestaat (behalve uit een
repertorium van missiven Juli December 1582) uit de stukken, welke
zich bevinden in de twee liaspakken loopende stukken over 1582 en
in de loketkas, afdeeling loopende stukken no. 38; de overige losse
audienciers-bescheiden worden aangetroffen in de liaspakken loopende
stukken over 1583 en 1584 en in de loketkas, afdeeling loopende stuk
ken nrs. 33, 35 en 36. De. nummers 33, 35, 36 en 38 zijn die van de
inventarisatie door Cornelis de Heyde, agent der Staten-Generaal, van
het jaar 1678; zij correspondeeren met de nummers 27, 28, 29 en 31
LZie cor?misLsie va,n ASSELIERS bij zijne rekening, vermeld in' Inventaire
es arch.ves des chambres des Comptes Tome 111 no. 20507; hier geciteerd naar
r. I. L.. H. DE PATER. De Raad van State nevens Matthias p 117
stukken 1584-,r5e8k5e.nin9 ASSEL'ERS ,5?8-1582 in St-Gen' Loopende
ASSELIERS' werkzaamheid voor AnIOU' in |uni 1583 blijkt uit enkele stukken
in het dossier St.-Gen. Loketkas Loopende 33.
2) Het lot dezer audience-papieren is dus gelijk geweest aan dat van het
grootste gedeelte van het archief van de Kamer der Beden van de Generaliteit,
waarvan wij door eene verklaring der Staten-Generaal met stelligheid weten, dat de
stukken bij gelegenheid van de verovering van Antwerpen in 1585 in het bezit der
Spanjaarden zijn gekomen. (Zie den brief der Staten-Generaal aan den Koning van
Schotland 19 October 1589, vermeld bij: [APIKSE. Resolutiën der Staten-Generaal
1588-1589 p. 422).
