104
kaat van 22 Januari 1606, toen de onderscheiding nog niet gemaakt was
eenvoudig als „Protocol van den notaris (volgen de jaren) deelen (resp.
pakken)" beschreven.
Om meer dan één reden komt mij deze opvatting minder juist
voor. Vooreerst werkt het verwarrend, en is het ook niet in overeen
stemming met 85 van de Handleiding den term „protocol te
gebruiken daar, waar wij, zooals b.v. in Inv. nr. 313, te doen hebben
met pakken van losse minuut-akten, maar bovendien en dit be
zwaar komt mij gewichtiger voor is het voor een buitenstaander in
het laatstgenoemde geval niet aanstonds duidelijk, dat met „Protocol
van den notaris het geheele archief van dien notaris bedoeld
wordt, dat als op zich zelf staand organisme niet anders dan met
den term: „Archief van den notaris kan worden aangeduid en
ook als zoodanig moet worden beschreven. In zooverre komt het mij
ook minder gelukkig voor, dat alle archieven der notarissen te zamen
onder één hoofd als onderafdeeling 4* van het „Archief van het gerecht"
zijn beschreven. Mij dunkt, de archieven der verschillende notarissen
kunnen niet anders beschouwd worden dan als zoovele in het archief van
den magistraat gedeponeerde afzonderlijke archieven, die in het kader van
den inventaris van het Utrechtsche gemeente-archief het best op hun
plaats geweest zouden zijn onder de bij het stadsarchief bewaarde archieven.
Op deze wijze zou eerst duidelijk zijn uitgekomen, dat elk dezer archieven
een afzonderlijk geheel vormt, bestaande, al naar gelang de akten in een
register zijn ingeschreven of als minuten bewaard, eenerzijds uit „registers
van notarieele akten", naar hun aard aangeduid als deelen, anderzijds uit
„minuten van notarieele akten", voor zooverre ze in reeds vroeger bestaande
deelen achter elkaar zijn opgeteekend, naar hun aard aangeduid als „pro
tocollen" en voorzooverre ze zijn ingebonden, geliasseerd of als losse
stukken bewaard, resp. als „banden", „liassen" en „pakken Bij die
notarissen, die hun akten onderscheiden naar notarieel en ondershands
opgemaakte akten, had dit laatste onderscheid dan bovendien nog in de
titulatuur der akten kunnen zijn aan den dag gebracht, en ware zoodoende
ook de onderscheiding behouden, die thans in den inventaris door „pro
tocol" en „allerlei akten" is aangegeven.
L. LASONDER.
i) In Utrecht schijnen blijkens het meergenoemde overzicht dergelijke regis
ters van notarieele akten zelden of niet voor te komen. In Zeeland komen ze,
hoewel, zooals hiervóór gezegd, lang niet overal, toch dikwijls voor.
105
De New-Yorksche Driekleur
Seal and Flag of the City of New-York. Authorized by the
Committee appointed by the Mayor to commemorate the two hundred
and fiftieth anniversary of the installation of the first Mayor and Board
of Aldermen of the city of New-York on June 24, 1665, and the
adoption of the official cityflag on June 24, 1915. Edited by John
B. Pine L. H. D. Illustrated. Q. P. Putnam's Sons, New-York
London 1915, 8°.
Het zegel en de vlag heeft het zich zelf geworden volk van New-York
nu onlangs herzien of opnieuw officieel vastgesteld. Zijn keuze en de
nauwgezette overwegingen, waardoor het daarbij geleid is geworden, zijn
vervat in eenige historische opstellen, in rapporten, besluiten en platen,
welke vereenigd zijn in het boek, dat ter bespreking voor mij ligt.
Een gedenkboek van den 250sten verjaardag der formeele overgave op
24 Juni 1665 van het stadsbestuur aan Mayor and Board of Aldermen der
stad New-York, als opvolgers van Burgemeesters en Schepenen van de stad
Nieuw-Amsterdam, en van de gebeurtenissen, die historische beteekenis
geven aan het stadszegel en aan de oranje, wit en blauwe vlag, waaronder
burgerlijk bestuur op Manhattan-eiland werd ingesteld. Dat is de korte zin
van het Voorbericht. Na de inhoudsopgave en een lijst van de illustraties
volgt de tekst in zeven afdeelingen, waarvan de eerste is getiteld: „De
overgang van het Hollandsche in het Engelsche bestuur van de stad New-
York". In 21 bladzijden druks geeft de geleerde Oud-Geschiedschrijver van
New-York Victor Hugo Paltsits meer dan deze titel doet verwachten,
een overzicht n.l. der gebeurtenissen van af de ontdekking van het eiland
Manhattan in 1609 tot de reeds genoemde bestuursverandering op 24 Juni
1665. Hoezeer de bijzonderheden van deze afdeeling, aan de beste bronnen
ontleend, de volle aandacht van historici verdienen, voor ons ligt het
zwaartepunt van dit artikel in het zegel en de vlag, die in volgende
afdeelingen worden behandeld. Maar ook daarbij zal ik mij veel moeten
bekorten en vaak zeer belangrijke inededeelingen stilzwijgend voorbijgaan.
Wanneer iemand van het wapen van een oude stad of oud dorp iets
meer wil weten dan een bloote beschouwing er van hem schenken kan,
dan zal hij bij een onderzoek meestal op groote bezwaren stuitenwellicht
zal het hem zelfs niet gelukken om te ontdekken, of nu wel het zegel van
de plaats aan haar wapen of dit laatste aan het zegel is ontleend, eenvoudig
omdat oorsprong en geschiedenis en de beteekenis der heraldieke stukken
verloren zijn gegaan en de afbeeldingen geen onbepaald vertrouwen ver-
Dit. artikel is voor het grootste gedeelte reeds gepubliceerd in De Amster
dammer van 9 en 16 Januari 1916.
