112
Hoe belangrijk de verhandeling over een wapen uit een weten
schappelijk oogpunt ook al zijn moge, het is en blijft toch voor de
meesten onzer een voorwerp van weinig belang. Hier en daar op ge
bouwen aangebracht, wijst het den eigendom van het rijk of de gemeente
aanmaar het spreekt of beweegt niet, geen enkel teeken van leven gaat
er van uit; het is dood, en wij gaan het koud voorbij. Geheel anders
bij de vlag; haar wapperende banen ontplooien voor velen de geschiedenis
van land en volk, en voor allen is zij een vreugdeteeken. Bewust of
onbewust, iedereen kent haar, zij alleen is populair. Vraagt het den land
genoot, wat de vlag voor hem is in den vreemde, den matroos op zijn
lange reis, den soldaat te velde; zij allen zullen u spreken van blijdschap
en van bezieling tot groote daden.
De Art Commission Associates rapporteeren, dat in New-York de
toen nog in gebruik zijnde vlag bestond uit een wit veld, dragende het
stadszegel in donker blauw. Een uitvoerig onderzoek in het stadsarchief
heeft geen enkel besluit aan den dag gebracht, waarbij het ontwerp van een
vlag is aangenomenhet is ook niet mogelijk geweest na te gaan, wan
neer die witte vlag in gebruik kwam, ofschoon door den Board of Aldermen
van tijd tot tijd besluiten zijn genomen om nieuwe stadsvlaggen te doen
maken. Daar de oude vlag niet duidelijk was, noch met de geschiedenis
verband hield of artistieke verdiensten had, die haar aanbevelenswaardig
maakten, en er ook geen autoriteit schijnt te bestaan voor de zuiverheid
van het gebruik, was de commissie van meening, dat de stad gerechtigd
was, indien zij dit wenschelijk achtte, tot hare afschaffing te besluiten en
als officieele vlag een teekening te aanvaarden, die zoowel met de historie
samenhing als artistieke verdiensten bezat, en die gemakkelijk te onder
scheiden ware van andere algemeen in gebruik zijnde vlaggen. Uit een
historisch oogpunt beschouwd, zijn de kleuren, die zich vanzelf aan de
gedachte opdringen, die, welke het eerst over het eiland Manhattan wap
perden, n.l. oranje, wit en blauw van de West-Indische Compagnie, die
ook de kleuren waren der Vereenigde Nederlanden, toen Henry Hudson
in 1609 de naar hem genoemde rivier ontdekte, en toen in 1626 Nieuw-
Amsterdam door de Hollanders werd gesticht. De commissie beroept
zich ten opzichte van den oorsprong der Nederlandsche vlag en de juist
heid harer kleuren in dien tijd op de autoriteit van twee Hollandsche
boekwerken (van mr. J. C. de Jonge en C. de Waard). Wij zijn ook
ingelicht zoo vervolgt zij door Prof. Alexander Smith, het hoofd
van het Scheikundig Departement van de universiteit in Columbia, dat
het blauw van indigo, hetzij ingevoerd uit Indië of Egypte, of getrokken
uit de plant, bekend als weede, die in Europa gecultiveerd werd, bijna
de eenig in 1626 bekende verf van blauwe kleur was, toen Nieuw-
Amsterdam werd gesticht. Dit leidt tot een bewijs, dat het blauw van
113
de oorspronkelijke Nederlandsche vlag geweest moet zijn van zuiver
indigo, waarvan een monster door Prof. Smith vriendelijk werd verschaft,
en het blauwe vlaggedoek in de model-vlag, „hierbij aan het oordeel
„onderworpen", is speciaal voor het doel geverfd. Omtrent de juiste
kleur van oranje is er geen twijfel geweest, en men gelooft, dat de
kleuren van de model-vlag een nauwkeurige reproductie zijn van die der
Nederlandsche vlag van 1626.
Ten opzichte van de rangschikking scheen het wenschelijk, dat de
kleuren in verticale banden gezet werden, liever dan in horizontale, het
blauw aan den stok. Het scheen ook passend, dat het stadszegel in
blauw gezet werd op de middelste of witte baan.
Laat mij hieraan nog eenige van de sympathieke woorden toevoegen,
die door den voorzitter van de sub- of speciale commissie gesproken zijn
op eene vergadering voor een Commissie van den Board of Aldermen op
22 Maart 1915 tot toelichting van bovenbedoeld rapport. „Wij gevoelen,
„dat de stad een officieele vlag moet hebben, waardoor wij ons onder
scheiden, en die de geschiedenis van den oorsprong en ontwikkeling
„der stad moet verhalen. Op dezen aandrang heeft de Kunstcommissie
„voor aanneming als de officieele vlag van de stad New-York de kleuren
„aanbevolen, die omstreeks driehonderd jaar geleden het eerst over het
„eiland Manhattan wapperden, toen een handvol Hollanders met een moed
„en ondernemingsgeest, die nimmer overtroffen zijn, de gevaren van onbe
kende zeeën trotseerden en op deze stranden landden. Het is aan den
„moed en ondernemingsgeest van deze handvol mannen, dat de stad
„New-York haar ontstaan dankt, en het is grootendeels de liefde voor
„burgerlijke vrijheid en de idealen van democratisch bestuur, welke deze
„mannen medebrachten, die New-York de groote stad gemaakt hebben,
„die zij thans is. Wij vragen u dezen dienst te gedenken en deze idealen
„in de officieele stadsvlag te belichamen. In de vlag van Henry Hudson
„en Peter Stuyvesant waren de kleuren gerangschikt in horizontale banen,
„maar wij hebben haar in verticale banen geplaatst, omdat die beter te
„onderscheiden zijn en een betere gelegenheid geven tot plaatsing van
„het stadszegel. In onze vlag zijn de kleuren Nederlandsch, het wapen
„is Engelsch, de bekroning specifiek Amerikaansch, maar de vlag in haar
„geheel is de vlag van de stad, die van het begin geworden is het tehuis
„van alle naties, de groote cosmopolitische stad New-York. In hoofdzaak
„echter dringen wij er bij u op aan, de oranje, wit en blauwe vlag als
„stadsvlag aan te nemen, ter wille van hare beteekenis als zinnebeeld van
„den moed en vrijheidsgeest, die de Spaansche dwingelandij weerstonden
„en de Nederlandsche republiek stichtten en die aan New-York als haar
„geboorterecht gaven vrij bestuur, het vrije woord, vrijen handel, vrije
„scholen en vrijen godsdienst. Deze vlag is niet uitsluitend sieraad. Het
