198
Zaalberg cum suis ons nu uit de vingers wil houdenwij moeten
invloed op het levend archief trachten te verkrijgen. Eerst dan is de
toekomst voor ons helder, eerst dan ook zal het uit zijn met het benoemen
van een boekverkoopertje of een journalistje tot archivaris, met de sala-
rieering gelijk aan of minder dan die van een tot adjunct-commies ver
hoogden klerk.
Wij moeten het werkelijke leven in, niet blijven hokken in klooster- of
stadsarchievenwij moeten het rijk of de gemeente dienen als ambtenaren,
wier gedachten voortzweven van den kloosterling-notarius tot den tegen-
woordigen tijd toe.
Mr. L. G. N. BOURICIUS.
De ordening der losse stukken in het archief van de Staten
van Zeeland en hunne Gecommitteerde raden
Toen de burgers J. C. te Water en J. Masson op verzoek van de
Commissie tot administratie der finantiën van het voormalig gewest Zeeland
bij besluit van het Uitvoerend bewind der Bataafsche republiek van 8 Mei
1799 waren gequalificeerd tot het inventariseeren en in orde schikken van
de charters, boeken en alle andere staatspapieren, ter griffie en in andere
bestuurslokalen berustende, welke op 30 Maart te voren door de aftredende
regeering aan de genoemde Commissie waren overgedragen, heeft deze
gemeend de beide gequalificeerden te moeten voorzien van eene instructie.
Het ontwerp daartoe is opgesteld door haren secretaris Exrik, die blijkens
de notulen der Commissie van 28 Mei van oordeel was, dat de wanorde
en de massa der papieren het ondoenlijk maakten, eene in bijzonderheden
afdalende instructie samen te stellen, en die zich dus heeft bepaald tot het
aanbieden van enkele zeer algemeene bepalingen, „waarnaar de werkzaam
heden der inventarisatie provisioneel zullen moeten worden ingericht,
terwijl het verder aan de prudentie van de in dezen geëmploieerd wor
dende burgers zal behoren te worden overgelaten om daarin verder pro
re nata te handelen". De Commissie arresteerde de door den secretaris
voorgeslagen artikelen, welke in de notulen van den genoemden dag zijn
opgenomen.
„Regulativ, waarnaar zig zullen gedragen de burgers J. C. te Water
en J. Masson enz.
Art. 1. Alle de kasten, loquetten, schuyven, leszenaars etc. op de
zoogenaamde griffie, ministers-, grote raads-, finantie- en charterkamers, den
toren en andere daaraan grenzende localen, zullen exact worden naargezien;
l) De inhoud van dit opstel is in hoofdzaak voorgedragen op de vergadering
van de Vereeniging, gehouden te Breda in 1914.
199
en zal accurate aanteekening worden gehouden van alle de archiven,
charters, boeken, notulen, relativen, missives, marginalen, kaarten en alle
andere stukken, hoe ook genaamd, die aldaar gevonden worden, voor
zooverre dezelve geoordeeld kunnen worden van eenige essentie te zijn.
2. Dezelve boeken en verdere stukken aldus opgetekend zijnde,
zullen in eene geschikte orde en, zoveel doenlijk, naar derzelver data, in
de kasten, loquetten en andere plaatsen worden ingeschikt, zodanig dat
dezulke, welke het meest te pas zullen komen, hetzij ten gebruyke van de
Commissie tot de administratie der finantiën, of van het Departementaal
bestuur van Schelde en Maas, ook het meest voor de hand gesteld worden
dit echter met dezen verstande, dat de stukken, in de Secrete kas gesepo
neerd, nadat die van hetgeen van geen aanbelang daarin is, zal zijn
gezuyverd, in dezelve wederom geplaatst worden, zoowel als andere docu
menten, die bij verder onderzoek zullen gerekend worden met meerdere
securiteit te moeten worden bewaard, terwijl de archiven, papieren etc.
van de Financiële commissie zorgvuldig in ééne of meerdere kasten, afge
zonderd van alle andere stukken, zullen worden geseponeerd, en daarvan
aanteekening gehouden.
3. Deze opschrijving en plaatzing der stukken gedaan zijnde, zullen
de kasten, loquetten, leszenaars, schuyven etc., alwaar dezelve geplaatst zijn,
behoorlijk genummerd, en het nummer zelve op den inventaris aangetekend
worden, met opgave, zooveel mooglijk, van de boorden, op welke de
papieren respectivelijk zullen zijn ingeschikt, ten einde alles gemakkelijk te
kunnen vinden, en wederom op de daartoe gedestineerde plaats, en in de
vereischte orde weg te leggen.
4. Alle maanden zal aan de Commissie tot de administratie der
finantiën schrivtlijk rapport worden gedaan, zoo van de vorderingen van
het werk zelve, als van alle andere, onvoorziens voorkomende zaken
terwijl overigens in alle deze verrichtingen communicativ met den secretaris
dier commissie zal moeten worden te werk gegaan, en voor zooveel nodig,
geraadpleegd over het al of niet seponeren van stukken, welke of van geen
aanbelang, of van weynig nut voor 't vervolg geoordeeld zullen worden
te zijn."
Ter voldoening aan het in het laatste artikel vervatte voorschrift
hebben Te Water en Masson in de jaren 1799—1802 verschillende lijsten
ingeleverd, waarvan in de notulen der Commissie meermalen melding
gemaakt is en waarvan de meeste nog aanwezig zijn.
Het archief van de Staten van Zeeland en hunne Gecommitteerde
raden, welks verdere lotgevallen onvoldoende bekend zijn, is nu gerangschikt
en genummerd volgens een door mij bewerkten voorloopigen inventaris.
De bestanddeelen er van kan men gemakkelijk gissenhet zijn de notulen
van de Staten minuut en net-exemplaar die van de Raden, minuten
