154
en invulling van den naam vraagt, waaraan veelal zonder moeite voldaan
kan worden.
Voor zooveel mij betreft, kan 11 geheel vervallen, daar er geen
gegronde reden bestaat om vrouwen niet op haar voornaam, die zij juist
onder alle omstandigheden blijven behouden, te indiceeren.
Omtrent de overige paragraphen is weinig meer te zeggen. De be
werker van indices heeft zich te houden binnen de grenzen van zijn terrein
met het vermelden van grondvormen en varianten van namen betreedt hij
het gebied der letterkunde, dat aan deskundigen kan overlaten worden.
In Zeeland wordt de naam van ieder persoon in den index opgenomen,
zooals die in den tekst voorkomtkomt dezelfde persoon meermalen voor,
dan neemt men den oudsten vorm, tenzij die blijkbaar foutief of gebrekkig
is overgekomen, in welk geval een andere vorm gebruikt wordt, van het
standpunt van den indexmaker onverschillig welkebelangstellenden moeten
zich zelf helpen door de nummers op te slaan. Evenals in de Utrechtsche
zullen zij echter ook in de Zeeuwsche indices reeds tal van vormen van
namen zien, omdat, gelijk gezegd, niet met streepjes wordt gewerkt, maar
de naam van ieder persoon gedrukt wordt. De verschillende fiches van
eenzelfden naam, onder welken vorm dan ook, worden geordend op
de wijze als reeds meermalen in Zeeuwsche inventarissen is aangegeven
de groep neemt plaats in het alphabet naar den vorm, die het meeste
voorkomt, met verwijzing bij de andere vormen. Tot de taak van den
indiceerder behoort evenmin het vermelden van jaartallen, die met de andere
cijfers verward kunnen worden, vooral indien het gegeven, waar het
eigenlijk op aankomt, gelijk bij de Drentsche inventarissen, als een minder
waardig iets tusschen haakjes geplaatst is. Dat het weglaten van jaartallen
een grondbeginsel en geen gemakzucht is, blijkt wel hieruit, dat in den
index van persoonsnamen, gelijk 15 wil, niet verwezen wordt, doch alle
nummers, zoowel bij voor- als familienamen, vermeld worden. Het behoort
tot de taak van den bewerker.
Bij de persoonsnamen is door den heer De Leur slechts bij uitzon
dering melding gemaakt van eenige titulatuur, waardoor veel tijd en plaats
ruimte is gespaard en waarmee men zich zou kunnen vereenigen, indien
dan ook maar de gebruikelijke lijst van ambten enz., die de Handleiding
(blz. 131) blijkbaar wenscht, tot het hoogste peil van volmaking ware
opgevoerd. Het tegendeel is bij deze indices het gevalzulk een index
was den heer De Leur niet opgedragen en daaraan heeft hij zich gehou
den. Eenige namen van titularissen zijn onder den plaatsnaam in den index
van persoonsnamen, overeenkomstig 6 van de Proeve, opgenomen, maar
bij een gespecificeerden index, gelijk hier, zoekt een oningewijde die daar
niet. Enkele namen van colleges zijn opgenomen in den index van plaats
namen, doch de meeste, wanneer er zaken van te vermelden waren, bij
155
dien van zaken. Het gemis van een index van titularissen schijnt mij
eene zeer groote leemte in het stelsel.
De index van zaken is, naar ik meen, de eerste, die van een inventaris
is verschenen, wel een bewijs, dat er aan de bewerking vele, onder gewone
omstandigheden, d. i. met den drukker achter zich, bijna onoverkomelijke
bezwaren zijn verbonden. Praktisch meestal niet wel mogelijk, is hij
bovendien in het algemeen van een goed gespecificeerden inventaris met
doelmatig ingerichte indices onnoodig. In hoeverre een index van zaken
wel wenschelijk is bij groote inventarissen, gelijk de Utrechtsche Catalogus
er een is, laat ik gaarne aan beter oordeel over. Een eigen meening
zou ik eerst kunnen vormen, wanneer ik door bewerking van indices
op dezen grooten Catalogus ondervonden zou hebben, in hoeverre een
door mij gewenscht stelsel ook daarop kon toegepast worden. Opper
vlakkig schijnt het mij toe, dat in dezen index wel het een en ander is
opgenomen, dat overbodig schijnt; ik wijs slechts op Kerken in den index
van plaatsnamen en als stichtingen in dien van zaken (resp. blz. 330
en 424); op resolutiën, indices en brieven (blz. 356), die in een inventaris
gemakkelijk te vinden zijn; op Polders (blz. 459), die reeds met name in
den index van plaatsnamen staanop gerecht van het Gheyne, dat evenzeer
reeds in den index van plaatsnamen staat (resp. blz. 392 en 313).
De indices van den Walcherschen inventaris zijn in hoofdzaak in
denzelfden geest opgemaakt, als de meeste van alle vorige Zeeuwsche
indices, en in het belang van de gelijkvormigheid zou ik in gelijken zin
willen voortgaan en er ook niet over willen schrijven, wat men nu juist
voor zijn genoegen niet doet, indien er niet een ander belang, dat van
het algemeen, hooger gesteld moest worden. Bij verschil van gevoelen zijn
de heer De Leur en ondergeteekende het althans op dit punt eens, dat
er een einde moet komen aan de willekeur, die er thans ten aanzien van
het vervaardigen van indices heerscht, wat slecht naar buiten werkt. Het
publiek, dat de vaak lange en soms duistere toelichtingen het liefst maar
niet leest, vindt er den weg niet in, en niet-archiefambtenaren, die de
uitgaven verzorgen van historische geschriften en wel genegen zouden zijn
om indices op hun werk te maken, laten dat ten slotte, omdat er geen
stelsel is, dat door algemeen gebruik bekendheid en reputatie heeft ge
kregen. De lezer zal mij tegenwerpen, dat gelijkvormigheid in deze niet
te krijgen is, daar iedere inventaris zijn eigenaardige eischen voor de
indices stelt. Inderdaad, jaren geleden reeds is die meening ook door mij
verdedigder zijn stellig inventarissen van archieven of geschriften over
bijzondere onderwerpen, die eene speciale inrichting van de te bewerken
indices noodig maken, en het zou m. i. zeer ondoeltreffend zijn, indien
eenig voorschrift daarvoor niet de meest mogelijke vrijheid liet; en even-
