43
Voorts zijn ook in dit gebouw alle lichtopeningen voorzien van ijzeren
rolblinden, doch hier zijn zij voor handbeweging ingericht.
Het architectonisch uiterlijk van het gebouw is verzorgd door het
afwisselend gebruik van roode en gele baksteen en door ruime toepassing
van natuursteen, smeedwerk, gefigureerd lood, enz.
Voor de inwendige architectuur is eveneens eene ruime toepassing
aan kleurige baksteen gegeven; trappenhuis, ganggewelven, pilasters, deur
omlijstingen, enz. zijn daarin uitgevoerd. Overigens zijn de wand- en
gewelfvlakken overal gepleisterd en met meer of minder ruime toepassing
van decoratief schilderwerk, naar gelang van de beteekenis der localiteit,
geverfd. Uitteraard is aan de beide meest belangrijke vertrekken van het
gebouw, de leeszaal en de kamer van den Algemeenen Rijksarchivaris,
eenig meerder aanzien gegeven. In de vormen van het mobilair is voorts
getracht naar eenheid met de architectuur van het gebouw, welke de begin
selen van Violet-le-Duc huldigt.
Nog zij vermeld, dat ook het Dienstgebouw met lagen drukstoom cen
traal wordt verwarmd, hetgeen, dank zij de aanwezigheid van de noodige
stookplaatsen, partieele verwarming met kachels niet uitsluit. Electrische
verlichting is, met het oog op den mogelijken avonddienst ten behoeve
van het publiek, in overweging.
Op 3 December 1900 werd de uitvoering van het Dienstgebouw aan
besteed, in Augustus 1903 was het nieuwe archief volledig geïnstalleerd
en in gebruik gesteld.
De beschrijving van het Algemeen Rijksarchief te 's-Gravenhage en
zijne inrichting is hiermede, zij het ook slechts in hoofdtrekken, gegeven.
Nog enkele bijkomstige mededeelingen mogen daaraan worden toegevoegd.
Aan de algeheele uitvoering van bouw en inrichting, meubileering,
enz., stoffeering inbegrepen, werd ten koste gelegd eene som van 654293.
Het is zeer de vraag, of thans voor ditzelfde bedrag aan de destijds
geldende eischen zou zijn te voldoen, gegeven de belangrijke stijging vooral
van de arbeidsloonen en van sommige bouwmaterialen.
De architect van heden zou zich intusschen verplicht zien het vraagstuk
der archiefbewaring in menig opzicht met andere middelen op te lossen dan
welke hier, op hoe lofwaardige en doeltreffende wijze ook, werden aangewend.
Alleen reeds de belangrijke vordering in de techniek van het gewapend
beton zou hem daartoe bewegen. Ook levert het graniet, bij nagenoeg
gelijken prijs, beduidende praktische voordeelen op boven hardsteen.
De fabricatie van losse, geheel willekeurig verstelbare ijzeren archief
kasten, biedt sinds eenige jaren aanzienlijke besparing van ruimte en stelt
tot vereenvoudiging van bouwconstructie in staat.
Eindelijk geeft de electrische stroom thans een gemakkelijker aan te
wenden beweegkracht dan water.
