194
dat het Staatsarchief te Gent rijk is aan archivalia betreffende Zeeuwsch-
Vlaanderen. Zoo b.v. om o.a. maar een enkele te noemen, die betreffende
Zaamslag en zijn hospitaal.
Bizonder rijk moet het archief zijn aan archivalia betreffende de orde
der Cisterciensers. Immers in de Fonds Baudeloo zijn opgenomen de
archieven van de Cistercienserkloosters Marienkroon te Heusden en Marien-
donk te Oudheusden, archieven bestaande uit cartularia, registers en
liassen. Bovendien bevinden zich daar de „registres de la rente de la cure
de Heusden". Ook is daar te vinden een register en oorkonden betreffende
het Vrouwenklooster Ord. Cist. Terhagen bij Axel in Zeeland, dat na
de hervorming naar Gent verplaatst is. Ten slotte wil ik nog vermelden,
dat in het cartularium en de archieven der abdij van Baudeloo Ord. Cist.
talrijke oorkonden zich bevinden betreffende hare bezittingen te Lams-
waarde en Pauluspolder.
Wat verder in het Staatsarchief te Gent berust onder de archieven
van andere kloosterorden, b.v. der Benedictijnen en der Norbertijnen, is
niet te mijner kennis gekomen.
Het archief van het bisdom Gent schijnt goed geordend te
zijn. De archivaris er van, kanunnik J. Huysman, had de goedheid mij
mede te deelen, dat er een inventaris van bestaat, maar dat blijkens deze
in dit archief geen andere archivalia berusten betreffende Nederland dan
rekeningen, koopakten, enz. enz. betreffende de goederen, die het kapittel
van St. Bavo aldaai in Zeeuwsch-Vlaanderen bezat. Mijne verwachtingen
omtrent dit buitengewoon belangrijke archief, die velen met mij deelden,
werden zeer tot mijn spijt door deze mededeeling teleurgesteld.
Betrekkelijk rijk aan Nederlandsche archivalia is het Dominikaner-
kl oost er te Gent, zooals we straks nader zullen zien.
Naar Gent schijnen trouwens meer Nederlandsche archieven van belang
in veiligheid te zijn gebracht. De akten van bisschop Nicolaas van
Nieuwland zocht men tenminste in het jaar 1635 te Gent, waar een
zekere Florentius Verhaer in het bezit er van zou zijn. Deze was in 1578
in Holland en kan die akten toen hebben meêgenomen. 2)
Betreffende de Nederlandica, die in de Bibliotheek van de
Universiteit aldaar zich bevinden, kan ik kortheidshalve naar den
catalogus van de handschriften verwijzen. Een handschrift, dat bepaaldelijk
voor Leiden van belang is, heb ik reeds genoemd. Of in de groote ver
zameling familiearchieven, die in deze bibliotheek berusten, ook Nederlandica
schuilen, onttrekt zich aan mijne kennis.
Betreffende dit archief vergl. Diegerick, A., Les archives de l'Etat d Gand.
Revue des Bibhotheques. 1905, blz. 267 v.v.
Bijdragen v. d. geschiedenis v. h. Bisdom, v. Haarlem. I, 159.
195
Veel belangrijks voor Nederland, dit ligt in den aard der zaak, is
ook in Brugge te vinden. Volgens welwillende mededeeling van
den staatsarchivaris aldaar, baron A. van Zuijlen van Nyevelt, berust in
het staatsarchief het archief van het Brugsche Vrije, waarvan deel
uitmaakten Sluis, Aardenburg, Oostburg en andere plaatsen van Zeeuwsch-
Vlaanderen. De documenten, hierop betrekking hebbend, zijn te vinden
in den inventaris van E. van den Bussche.
Afgezien hiervan berusten nog in dit archief:
1. betreffende Sluis:
a) de keur der tinnepotmakers van 14451446, 2 ex. op perkament
(Decouvertes no. 271 en 272);
b) de keure der tonnemakers, XV eeuw (Idem IV273);
c) de keure der scachtemakers, XV eeuw (perk.) (Idem no. 274); en
dde keure der lanteernemakers, XV eeuw op perk. (Idem no. 275).
2. Een overeenkomst van 1539 tusschen Karei V en den bisschop
van Utrecht aangaande de geestelijke jurisdictie (kopij van 1628). Collec
tion d' Hoop no. 233).
3. Publicatie van 1732 van de Staten van Holland en West-Friesland
aangaande de tienden op aardappelen en aardpeeren met eene fransche
vertaling (d' Hoop no. 967).
Ten slotte dien ik nog te vermelden, dat volgens mededeeling van
den staatsarchivaris in het provinciaal archief berusten de documenten
betreffende de provinciale administratie gedurende het Hollandsche tijdperk.
De rijkdom aan archivalia van het Groot- of Priestersemi
narie te Brugge is algemeen bij mannen van het vak bekend. De
geleerde president van dit seminarie, Dr. C. Callewaert, had de goedheid
mij mede te deelen, dat het archief van het Groot Seminarie te Brugge in
het bezit is van verreweg het grootste aantal oorkonden van de abdij
Duinen en de abdij Ter Does en de bezittingen er van in Westelijk Zuid-
Beveland, Krabbendijke, Kruiningen, Hontenisse, Ossenisse, Grauw en
Hulst, en polders en indijkingen in Zeeuwsch-Vlaanderen.
De oorkonden zijn gedeeltelijk uitgegeven, gelijk trouwens ten
duidelijkste blijkt uit het Supplement op het Oorkondenboek van Holland
en Zeeland, uitgegeven door J. de Fremery.
Bovendien berust in dit archief behalve het Chronicon en het Cartu
larium van de abdij Duinen, een groot aantal oorkonden der abdijen
Eeckhoutt en Zonnebeke, die eveneens vele bezittingen in Zeeland hadden.
Een „Inventaire des chartes, balles pontlficales, priviléges et documents
divers de la bibliothéque du Seminaire épiscopal de Bruges" werd reeds
te Brugge in 1857 in 4° uitgegeven.
9 Bussche, E. van den, Inventaire des Archives de I' Etat d Bruges. Bruges
(Le Franc) 1881-1884. 2 vol.
