16
makkelijk te keerenMaar het vuur, dat op Broekhuyzen de kostbare
handschriften-collectie der familie Pauw verteerde, dat op Wychen
familiepapieren en familieportretten verslond, en dat ook bij den brand
van het Groningsche universiteitsgebouw, naar men zegt, enkele waardevolle
papieren deed te gronde gaan, is niet afdoende te werendat bewijst
ons elk jaar opnieuwMet des te meer angstvalligheid behooren dus onze
vroede vaderen alles in het werk te stellen wat mogelijk is, om het gevaar
althans te verminderen. En met voldoening vernemen wij dan ook, dat
eindelijk en ten laatste het bestuur der residentie besloten heeft een einde
te maken aan den voorbeeldeloozen toestand, waarin zich haar belangrijk
en zeer volumineus stadsarchief bevindt, opgestapeld als het nog altijd
(alles behalve brandvrijligt op de zolders van het Haagsche stadhuis.
Dat het den nieuwen Haagschen archivaris gelukt is, het gemeentebestuur
te overreden, om te breken met deze oude en schandelijke traditie, ver
namen wij met sympathiewij wenschen onzen jeugdigen ambtgenoot van
harte geluk met het succes, dat zijn krachtig initiatief heeft bekroond.
S. MULLER Fz.
De toepassing van het decimale stelsel bij de registratuur
van gemeente-administratiën
Mijne Heeren
Ik ga U spreken over een vervelend onderwerp.
Het was dan ook slechts met matig genoegen, dat ik de uitnoodiging
van het Bestuur onzer Vereeniging ontving om over het zoogenaamde
„decimale stelsel" eenige mededeelingen te doen.
Maar aan den anderen kant: het onderwerp is actueel, en het schijnt
mij zeer wenschelijk, dat het ook in onzen kring ter sprake wordt gebracht.
Daarom heb ik ten slotte deze taak op mij genomen. Doch ik beloof
U dadelijk, dat ik het kort zal maken. Het is mij er vooral om te doen
U een juist inzicht te geven in de hoofdzaken, dat U kan helpen in het
vormen van Uw oordeel. De bijzaken spaar ik U dan gaarne. Eerst zal
ik trachten U met weinige woorden het stelsel zelf duidelijk te maken,
zooals dat oorspronkelijk werd ineengezet uitsluitend met het doel om te
dienen bij de regeling en beschrijving van boekverzamelingen. Eenige
opmerkingen over de voor- en nadeelen zullen hieraan vastgeknoopt
kunnen worden. Daarna zal heel in 't kort de werking van het Institut
international de Bibliographie te Brussel, waar het decimale stelsel hoogtij
Voordracht, gehouden in de Algemeene Vergadering van Archivarissen in
Nederland, te Kampen op 5 Juli 1907.
17
viert, behandeld worden, om dan ten slotte de mogelijkheid te bespreken
van toepassing van dit stelsel bij de registratuur van gemeente-administratiën.
De grondgedachte van het decimale stelsel van bibliotheek-indeeling
berust op een splitsing van alle mogelijke menschelijke wetenschap in tien
rubrieken. In deze rubrieken moeten dan alle boeken, van welken aard
ook, als uitingen van het menschelijk weten, worden ondergebracht. De
tien hoofdrubrieken kunnen elk voor zich weer onderverdeeld worden in
tien andere afdeelingen, terwijl deze op haar beurt ieder weer in tien
onderafdeelingen gesplitst kunnen worden. En met deze verdeeling in
tienen kan men doorgaan tot zoover er behoefte aan is.
Neemt men nu het geheel der menschelijke wetenschap als eenheid
aan, dan vormt elk der tien hoofdrubrieken een tiende gedeelte van dit
totaal. Dit heeft men uitgedrukt door ter aanduiding van deze rubrieken
gebruik te maken van het decimaalteeken met de cijfers van het tientallig
stelsel 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8 en 9. De eerste hoofdgroep, die alle
decimale getallen tusschen 0 en 0,1 omvat, is bestemd voor' werken van
algemeenen aard, encyclopedieën, bibliographieën enz.
De negen andere hoofdgroepen heeft men ingedeeld als volgt:
0,1 Philosophie;
0,2 Godsdienst, Theologie;
0,3 Sociale Wetenschappen, Recht;
0,4 Philologie
0,5 Natuurwetenschappen
0,6 Toegepaste Wetenschappen;
0,7 Schoone kunsten
0,8 Literatuur
0,9 Geschiedenis en Aardrijkskunde.
Alle werken over natuurwetenschappen hooren derhalve thuis in de
rubriek 0,5. De onderafdeelingen van deze rubriek worden nu gevormd
door rechts van het hoofdcijfer een der andere arabische cijfers te
plaatsen, b. v.
0,51 Wiskunde;
0,52 Sterrekunde
0,53 Natuurkunde
0,54 Scheikundeenz.
Voor een verdere onderverdeeling plaatst men steeds weer rechts een
ander cijfer, b. v.
0,53 Natuurkunde
0,535 Gezichtkunde
0,5357 Physiologische gezichtkunde;
0,53575 Rol van het netvlies bij het zien.
