130
Haagsche familiën, die belang stellen in de geschiedenis van hun geslacht,
om de uitvoering dezer belangrijke en veelomvattende onderneming door
een jaarlijksche bijdrage mogelijk te maken. Aan hen, die dezen &arbeid
steunen, zal steeds inzage van de bijeengebrachte uittreksels worden ver
leend, terwijl de gegevens, die op deze wijze verkregen worden, steeds
te hunner beschikking zullen staan. De protocollen, die voor het onderzoek
worden opengesteld, loopen van het begin der zeventiende eeuw tot ulto.
Februari 1811".
Bij Kon. besluit van 2 November is aan P. Doppler te Maastricht,
commies aan het Rijksarchief in Limburg, verlof verleend tot het aannemen
der versierselen van ridder in de orde van den Heiligen Qregorius den
Groote, hem door Zijne Heiligheid den Paus geschonken.
Dr. G. W. Kernkamp, hoogleeraar te Utrecht, lid der Commissie
van advies voor 's Rijks Geschiedkundige Publicatiën, is in opdracht van
het Departement van binnenlandsche zaken in October naar Scandinavië
en de Oostzeesteden vertrokken, ter voltooiing van het in 1900 door hem
aangevangen onderzoek naar archivalia, belangrijk voor de geschiedenis
van Nederland.
De Gemeente-stem van 10 November 1906 bevat de volgende advertentie:
„Burgemeester en Wethouders van Roermond roepen op sollicitanten
voor de betrekking van tijdelijk Ambtenaar ter Secretarie, in het bijzonder
belast met de ordening van het nieuwe archief, op eene jaarwedde van
1000. Sollicitatiën worden vóór 25 November e.k. ingewacht. Persoon
lijke bezoeken worden niet afgewacht; wordt kennismaking verlangd, dan
zal daarvan mededeeling geschieden".
Gevaar voor archiefstukken. Onder dezen titel schrijft de heer
Th. Morren te 's-Gravenhage in de Nieuwe Courant van 16 October:
„Nu het bekende kasteel Broekhuizen te Leersum met al zijn schatten
in vlammen is opgegaan, verrijst het vuurspook wederom met al zijn ver
schrikking voor onzen geest. Wat is daar in enkele uren niet vernield,
waarvan de schade door geen assurantiepremie kan worden gedekt!
Slechts met moeite konden de fraaiste familieportretten en enkele
belangrijke documenten worden geredmaar het rijke archief der familie
Pauw o.a. is helaas geheel verloren gegaan. Het archief van dit aanzienlijk
131
Amsterdamsch geslacht, waarvan vele leden belangrijke betrekkingen in
onze Republiek en in het bestuur der gemeente Amsterdam hebben bekleed,
bevatte vele documenten, die voor de kennis van onze geschiedenis van
groot gewicht waren. Het verlies van dit archief is des te meer te be
treuren, daar de bezitter ervan zijn schatten voor eiken ernstigen beoefenaar
der geschiedenis openstelde.
Uit deze ramp blijkt alweer, dat archieven, met hoeveel zorg en liefde
ook bewaard, in particuliere woningen niet veilig zijn. Bovendien is de
vocht, waaraan de stukken in vele huizen blootstaan, een niet minder
gevaarlijke vijand voor het papier dan het vuur, hoewel het vernietigings
proces een langer verloop heeft. De eenige plaats, waar de archieven
veilig onder dak kunnen worden gebracht, zijn de brandvrije Rijksdepóts,
die in de hoofdplaatsen van elke provincie worden gevonden. De heer
J. D. baron van Wassenaer van Rosande o.a. stond zijn hoogst belangrijk
archief aan het Rijksarchief in bruikleen af, waarvan de inventaris in de
bijlagen achter het Jaarverslag over 1891 van den Algemeenen rijksarchivaris
is opgenomen, terwijl o.a. Jhr. W. H. Teding van Berkhout de stukken,
afkomstig van leden van zijn geslacht, die openbare betrekkingen hebben
bekleed, en welke voor de geschiedenis van belang zijn, aan het Rijksarchief
ten geschenke heeft aangeboden. (Inventaris achter het jaarverslag over
1899.) Ook enkele gemeentedepóts, voor zoover die brandvrij zijn, komen
als bewaarplaats in aanmerking.
In Den Haag is het met de veiligheid van het gemeentearchief al
heel treurig gesteld. Zelfs de meest onverschillige bezitter van een privaat
archief had er niet slechter voor kunnen zorgen. Het geheele archief is
namelijk geborgen op den zolder van het Raadhuis tegenover de brood
fabriek „De vette Hen". Een gasleiding geheel onbedekt loopt
dwars over den vloer heen. Eén onschuldig vlammetje kan het kurkdroge
hout in één oogenblik in lichtelaaie zetten. Hoe de secretaris der gemeente,
aan wien het oppertoezicht van het archief is toevertrouwd, en de archivaris
's avonds het moede hoofd rustig kunnen neerleggen? Laten wij hopen,
dat ons gemeentearchief, hetwelk wel degelijk de moeite waard is dat er
goede zorg voor wordt gedragen, voorloopig door het oog van een naald
zal blijven kruipen, maar dat er weldra naast een nieuw gemeente-museum
ook een brandvrij archiefdepót zal verrijzen. Vele kleine gemeenten
hebben ons reeds lang een beschamend voorbeeld gegeven, op welke wijze
men de bronnen voor de geschiedenis zijner gemeente voor het nageslacht
moet bewaren."
In aansluiting met het bovenstaande kunnen wij tot onze vreugde
mededeelen, dat het Gemeente-archief bij de behandeling der begrooting
in den Haagschen Raad op eene wijze ter sprake is gekomen, die doet
