68
van de Vereeniging voor Gemeentebelangen in het licht zal verschijnen.
Na afloop dezer bespreking werden de leden in de gelegenheid gesteld,
de inrichting der Secretarie te Zaandam te bezichtigen.
De heer J. C. Beth, adjunct-commies bij het Algemeen Rijksarchief
te 's Gravenhage, heeft voor de registratuur van gemeente-administratiën
een kaartenstelsel ontworpen met twee reglementen, waarvan het eerste
bestemd is voor kleinere gemeenten, het tweede voor secretarieën, die in
afdeelingen zijn verdeeld. Dit ontwerp is ter beoordeeling toegezonden
aan de door de Vereeniging voor Gemeentebelangen benoemde commissie,
die, na het bedanken van mr. A. R. Zimmerman, burgemeester van Rotter
dam, is aangevuld door de benoeming van den heer U. J. Mijs, burge
meester van Middelharnis.
Aan verscheiden archivarissen werd dezer dagen een gedrukte adres
kaart toegezonden van een genealogisch en heraldisch bureau in België,
met verzoek die in de werkkamer van het publiek te deponeeren. Het
adres is: Chibert et Colin 62. Rue d'Albanië, A 51, rue Floris, Bruxelles.
Aan het Eerste Deel der Handelingen van het XXIXe Nederlandsch
Taal- en Letterkundig Congres te Brussel 2630 Aug. 1906, ontleenen
wij als toelichting van de lezingen der heeren Cuvelier, Evers en BuvÉ
woordelijk het volgende
Welke wetenschappelijke voorbereiding is er
noodig voor den archivaris, de juridische of de
historische? - Dr. J. Cuvelier, archivaris.
Deze vraag heeft enkel een practisch belang voor onze Noordneder-
landsche broeders. In België werd ze opgelost: a. door de wet van 10
April 1890 op het hooger onderwijs, waardoor het vroeger doktoraat in
de wijsbegeerte en letteren gesplitst werd en een bepaald doktoraat in de
geschiedkundige wetenschappen ingerichtb. door het Koninklijk besluit
van 14 Juni 1895, een theoretisch en praktisch examen voor de archiva
rissen instellende.
Niemand denkt er aan, in België, het diploma van dokter in de
geschiedenis en het certificaat van kandidaat-archivaris door dat van dokter
in de rechten te vervangen. Op verre na bezit de dokter in de rechten
onzer Belgische hoogescholen de vereischte kundigheden niet, om als een
degelijk archivaris te kunnen optreden, terwijl de dokter in de geschiedenis,
kandidaat-archivaris, bijna al kent wat een beginneling in het archiefbestuur
dient te kennen. Nochtans zou hij er nut uit trekken, op de hoogeschool
een leergang van bestuurlijk recht te volgen. De regeering zou daarbij
69
een cursus van oud-vaderlandsch recht en een anderen van archiefleer
moeten inrichten. Deze drie leergangen zouden den aspirant-archivaris
ontslaan van de cursussen van geschiedenis der pedagogie en van metho
dologie, van de verplichte matière a option en van de open
bare les.
In Noord-Nederland, waar noch doktoraat in de geschiedenis, noch
exaam van kandidaat-archivaris bestaat, is het licht te begrijpen, dat meesters
in het vak, zooals S. Muller en R. Fruin, het diploma van dokter in de
rechten gelijk stellen met ja verkiezen aan dat van dokter in de wijs
begeerte en letteren, alias de juridische opvoeding boven de litterarische
of hollandsch-historische voorbereiding stellen.
Doch buiten twijfel staat het, dat ook zij het onderwijs in de Parijsche
Ecole des Ch artes, waarvan het Belgisch in hoogeren zin verbeterde
systeem slechts eene copie is, aan al de doktoraten in de rechten der
wereld voor onze archivarissen verkiezen.
De wenschelijkheid van een nauwkeurig onderzoek
en beschrijving van het kerkelijk archief. Dr. J. J.
Evers, bibliothecaris der abdij van Averbode.
Het is hoogst wenschelijk, ja noodzakelijk, dat onverwijld middelen
beraamd en toegepast worden, om tot een volledige beschrijving te ge
raken van het kerkelijk archief. Dit vooral met het oog op zoovele
archiefstukken, voorkomende van- en aangaande geestelijke instellingen (zoo
van reguliere als van seculiere geestelijkheid), die thans, verspreid, in het
bezit van bijzonderen gevonden worden, en voor welke er gegronde vrees
bestaat, dat de bezitters geen voldoende zorg aan hun bewaring en ordening
zullen besteden.
Immers, al deze archiefstukken zijn van belang voor de geschiedenis
hun verduistering of ongekendheid berooft de geschiedvorschers van onmis
bare hulpbronnen, en geeft vaak aanleiding tot voorbarige, ongegronde of
valsche gevolgtrekkingen.
In dit werk van opzoeking, bewaring en ordening volge men een
vóóraf vastgesteld en algemeen aangenomen plan. Aldus zullen uitvoering
en verdeeling van den arbeid gemakkelijker en doelmatiger tot den ge-
wenschten uitslag leiden.
Archivalia der afgeschafte instellingen. Cl. Buvé
te Bost.
Het was mijn inzicht, deel te nemen aan de bespreking aangaande
archivalia der afgeschafte instellingen. Daar echter dit punt niet werd toe
gelicht, verlang ik er eenige woorden over te zeggen.
Ie. De bedoelde wet schijnt sedert lang in onbruik te zijn geraakt.
Over eenige jaren heeft de Belgische staat aan eene kerk van de provincie
Antwerpen, geloof ik, zulke archivalia doen afgeven (misschien beleefd
