30
b. Minutas de consultas de officio (liassen 2138
2235. Jaren 1607 1678).
c. Minutas de Despachos para Flandes (liassen
22)6—2287, jaren 1579 1678);
d. Cartas de F 1 a n d e s (liassen 22882322, jaren 15981629);
Aan het eind der serie vindt men onder de hoofden Negocios
Extraordinarios de la parte del N o r t e en Negocios
inconnexos nog 151 liassen (28422993), die overde jaren 15111667
allerlei zaken bevatten, waarvan bij elke lias zeer in 't kort en in't ruwe
eenige mededeeling wordt gedaan.
In dö 5e serie is het ongeveer evenzoo gesteld, het register blijft
even zwijgzaam. Zooals ik reeds opmerkte en het meegedeelde ook wel
duidelijk maakt, was deze inventarisatie slechts als een voorloopige, voor
bereidende arbeid bedoelder moesten volgen uitvoerige inventarissen
voor de verschillende landen. Met dit werk is ook wel een aanvang
gemaakt door Gonzalez, doch hij heeft het slechts verricht trouwens
ook nog op vrij summiere wjjze - voor Castilië, Portugal, Rome en
Engeland en wat hij heeft laten steken, is sedert door geen ander
opgevat en voortgezet.
Tot de Papeles de Estado behoort nog een andere verzameling van
documenten, die echter door Gonzalez afzonderlijk is geinventariseerd, de
papieren der zoogenaamde Secretarfas Provinciale s, d. z. de
secretarieën der Raden van Napels, Sicilië, Milaan, de Nederlanden
(Flandes) en Portugal. Ook deze inventaris is niet mededeelzaam, maar
toch meer dan de anderevoor Flandes wijst hij aan 202 liassen, waarvan
een aanzienlijk deel, 82 liassen, onder het hoofd „Varios" is saamge-
bracht; hiervan wordt een vrij gedetailleerde inhoudsopgave verstrekt, die
bij Gachard is afgedrukt.
Eerst in 1826 zijn uit Madrid naar Simancas overgebracht een groot
aantal diplomatieke papieren, correspondentie der gezanten van Spanje
aan vreemde hoven en op de groote vredescongressen uit de 18e eeuw.
Manuel Gonzalez, de broeder van Tomas, heeft deze in 't ruwe geïnven
tariseerd naar de verschillende landen, doorgaans met de vermelding der
gezanten en consuls, van wie de brieven zijn, en van de jaren, waarover
de liassen zich uitstrekken. Voor onze Republiek zijn aanwezig 219 liassen
over de jaren 17121795.
Behalve de inventarissen der Papeles de Estado heb ik nog enkele
andere registers in handen gehad en daarbij kunnen opmerken, dat deze
al even weinig uitvoerig zijn als de eerstgenoemde. Dit geldt in sterke
mate van den inventaris der Secretaria de Guerra y Marina
antigua, die stukken bevat van 1386—1701. Hij onderscheidt ook
weer 4 serieën de eerste heet Mar y Tierra, de tweede Parte de
31
Tierra, de derde Parte de Mar, de vierde draagt haar naam niet
naar een zakeljjk maar naar een vormelijk kenmerk zij wordt genoemd
„L i b r o s", omdat de stukken die zij bevat niet in liassen maar in banden
vereenigd zijn. Deze collectie, te zamen 3921 liassen en 436 banden,
wordt in de verschillende serieën niet nader omschreven dan door het
aangeven van het nummer van lias of band en van het jaar, waartoo de
stukken behooren vooral in de eerste serie, die èn zee- èn landzaken
bevat, kan men dan zeer aardige lijsten van liasnummers krijgen, twintig,
dertig, veertig na elkaar, allo voor eenzelfde jaar wil de onderzoeker
over dat jaar iets nagaan, dan kan hij op goed geluk in die talrijke
liassen gaan zoeken.
Niet beter is het gesteld met de papieren van den A n t i g u o
Consejo y Secretaria de Hacienda (financiën), die, loopende
tot 1707, 2038 liassen vormen, eenvoudig chronologisch geordend zonder
eenige nadere aanduiding.
Niet lakoniek in die mate zijn de inventarissen van de Secretaria
de Marina, die 824 liassen bijna uitsluitend over de 18e eeuw, en
van de Secretaria de G u e r r a, die met inbegrip van een supple
ment, niet minder dan 7930 liassen vermeldt, eveneens voornamelijk over
de 18e eeuw; maar deze geven toch ook niet meer dan summiere aan
wijzingen over den inhoud van soms lange reeksen van liassen.
De rijkdommen van het archief van Simancas worden bewaard in
ruim 50 kleinere en grootere kamers; de liassen zijn overlangs gedekt
door stevige cartons en aan de eene zijde overdwars eveneens; die zijde
draagt het opschrift der afdeeling en het nummer. Een dier kamers, die
in flinke kasten een deel der Papeles de Estado bergt en grenst aan het
bureau van den directeur, is tevens als werkkamer voor het publiek be
stemd; een klerk kan er gemakkelijk het oog houden op en de verlangde
diensten bewijzen aan de weinige bezoekers, die er een paar schrijftafels
tot hunne beschikking vinden en er van 8 2 uur terecht kunnen.
De aanvragen der stukken gaat zonder eenige formaliteit; men geeft
eenvoudig mondeling aan den klerk op de afdeeling en het nummer
der verlangde lias en vlug wordt zij door een bediende aangebracht;
voorschriften omtrent een bepaalden tijd van aanvrage of aangaande een
beperkt aantal liassen, dat op één dag verstrekt wordt, bestaan er niet.
In April heb ik te Simancas vrij wat koude geleden. De kachel in
de werkkamer bracht op den dag van mijn eerste bezoek wel veel hoofd-
pjjnverwekkende kolendamp maar geen warmte voort, zoodat ik zeer dank
baar was, toen men den volgenden dag van de diensten dezer onwillige
bleek te hebben afgezien. Nu was ten minste de damp weg, maar de
koude bleef; en hoewel de Directeur mij met groote vriendelijkheid van
een warme deken voorzag, was ik aan het einde van den werktijd in den
