114
bepaald bezwaar, de zijlvestenijen in aardrijkskundige of desnoods alpha-
betische volgorde te plaatsen Ook nummering der verschillende inven
tarissen had m. i. aanbeveling verdiend.
Een index is zeer dikwijls voorzien van miszettingenzelfs bij ver
dienstelijke werken. En als men zulk een index wil controleeren, treft
men doorgaans de kranke plaats. Zoo is b.v. „Pijpke tilje" geen persoons
naam. Zoo is het inconsequent Gosswynus, abt van Oldenklooster, slechts
te vermelden op de G, terwijl Hermannus van Deventer, commandeur te
Warfum, ook wordt vermeld op de W. Zoo staat bij genoemden H. van
Deventer niet, bij Gerardus Zwollis wel zijn ambt.
Dit zijn mijne bezwaren, men ziet ze wegen niet zwaar; met opzet
begon ik daarmede, opdat de laatste woorden, die het langst naklinkenj
andere zouden zijn. Aan iederen inventaris is toegevoegd eene inleiding,
waarin in korte trekken wordt geschetst de omvang der zijlvestenijde
inrichting van haar bestuur, haar werkkring, de hoofdbronnen voor hare
geschiedenis en een en ander omtrent haar archief.
Aldus ingewijd ontvangt men in den inventaris de orienteering in
het archief, evenals de inleiding duidelijk gesteld, terwijl verscheidene
noten welkome ophelderingen verschaffen. Het geheel draagt den stempel
van groote zorg, kennis van zaken en bekendheid met de plaatselijke
toestanden. Wanneer een archief wat uitgebreider is, zijn ter bevordering
van het overzicht rubrieken aangebracht. Eindelijk zijn regestenlij sten
toegevoegd aan de inventarissen, die stukken bevatten ouder dan 1608.
Het laatste woord zij een gelukwensch aan den bewerker voor de
volbrenging zijner omvangrijke taak onder het uitspreken van de hoop
dat het hem moge gegeven zijn meerdere dergelijke uitgaven te bezorgen,
waarop hij met rechtmatigen trots kan neerzien.
Assen, December 1901. JOOSTING.
Literatuurkroniek.
Mr. A. C. Bondam, Verslag (over 1899) omtrent de oude gemeente
en waterschapsarchieven in Noordbrabant, uitgebracht aan de Gedepu
teerde Staten.
Voltooid is de regeling van de oude archieven van Dongen,
waarvan de inventaris aan het verslag was toegevoegd doch niet is
afgedrukt. Te Oudenbosch was het archief geplaatst naar een
inventaris uit den Eranschen tijd, in 1862 vertaald en vernieuwd.
115
Gebrek aan ruimte. De verwarde stukken voorloopig geschift.
Evenzoo het archief te Woudrichem voorloopig verzorgd. Te
Woensel (nieuw raadhuis 1897/8) is het archief goed verzorgd. Een
deel er van berust te Eindhoven op den toren. Het oude burgerlijke-
standsarchief werd beschreven. Gewezen wordt op het verkeerde,
archiefbescheiden aan particulieren uit te leenen. Het oud-archief
te Dinteloord was nog al vochtig; werd geschift van het polder
archief. Het nieuwe archief was behoorlijk geordend. Het oude
burgerlijke-standsarchief werd beschreven. Te Velp (nieuw raad
huis in 1886) gaf de toestand van het archief den indruk van netheid
en orde, doch tegen vocht moet worden gewaakt. De inventaris
dagteekent van 1894 en is sedert bijgehouden. Het oude burgerlijke-
standsarchief werd beschreven. „Veel beter is de toestand van
„het oude fraaie raadhuis te Klundertdatgoed onderhoudenblijk
baar zeer hecht is en goed droog..-.. Alles maakt den indruk van
„netheid en orde". In 1864 uitvoerig geïnventariseerdheeft de orde
later geleden door de overname der rechterlijke archieven en den
groei van het nieuwe archief. Op den zolder is een vertrek afge-
metseld voor de archieven van vier waterschappen. „Ook het
„raadhuis der gemeente Etten eD Leur is in goeden toestand. De
„groote ruimte biedt goede berging voor het zeer omvangrijke archief."
Doch een groot deel van het oud-archief bevindt zich op den zolder.
Stukken in eene kist hadden veel geleden van petroleum. Oud- en
nieuw-archief is niet gescheiden gehouden, ordening dus gewenscht.
Het raadhuis te Halsteren, in 1633 gebouwd, is droog, doch
biedt niet voldoende ruimte voor de bewaring der archieven. Inder
tijd is het archief blijkbaar met zorg geregeld.
Van 10 gemeenten werden de oude kerkregisters beschreven.
Van inventarissen der archieven van Megen, Beers en Hedikhuizen
werd afschrift, van enkele andere een dubbel verkregen.
Mr. A. C. Bondam, Verslag als voren over 1900.
Bespreking van de inventarissen van Dongen (die van het oud
archief der gemeente en het oude burgerlijke-standsarchief zijn ook
afgedrukt in het Provinciaal Verslag over 1899). Inventarissen
bestaan van 1811, 1838 en 1866. Ook het nieuwe archief werd
gedeeltelijk beschrevende verdere beschrijving werd overgelaten aan
de ambtenaren ter secretarie. Het oud-archief van Oploo, St.
Antonis en Ledeakker wordt op den zolder van het gemeentehuis
te St. Antonis bewaard. Het is in goeden toestand, doch de regeling
biedt bizondere moeilijkheden aan, omdat eigenlijk drie archieven
aanwezig zijn (van ieder der drie plaatsen). Het oud-archief van
N.B. Voortaan zullen in deze rubriek alleen uitgaven, die speciaal het archief
wezen raken, ook als zij in het buitenland zijn gepubliceerd, door Mr. Joosting en
andere medewerkers worden behandeld: de gewone historische literatuur zal niet
meer vermeld worden. Dr. Brugmans zal eene jaarlijksche bibliographie van ge
schriften van Nederlandsche archivarissen en archief beambten voor ons tiidschrift
bewerken.
