192
fratur" (uitgaande brieven) en „Protokoll" (notulen) waren er geordend
eenige deelen met brieven van Zweedsche agenten en consuls in Nederland
aan het Commerce collegium waren reeds naar het Rijksarchief over
gebracht, en zoo er, bij voortgaande ordening, nog meer van dergelijke
deelen worden aangetroffenzullen ook deze naar dat dépot worden
gevoerd. Ook bracht ik een morgen door in het Marine-archief („Flottans"
of „Sjökrigsarkivet") op Skeppsholmen een der eilanden van
Stockholm, dat slechts op enkele uren van de week voor weten
schappelijk onderzoek open staat, en alleen bezocht kan worden na
vooraf verkregen verlof van den Minister van Marine om de marinewerf,
waarop het ligt, te mogen betreden. De ordening ook van dit archief
is nog verre van voltooid; maar de intendant Zettersten, die de goedheid
had mij op mijn tocht er heen te vergezellen de eenige, die dit archief
kent, daar hij er jaren lang in gewerkt heeft voor zijne studiën over de
geschiedenis der Zweedsche marine gaf mij een exemplaar van den
voorloopigen, uiterst beknopten inventaris, en zijne toelichtingen daarbij
maakten het mij mogelijk althans enkele voor de geschiedenis van onze
zeeoorlogen met Zweden belangrijke deelen uit de verzameling op te
visschen. Yan de archieven, die ik niet bezocht, noem ik nog dat van
het Ministerie van buitenlandsche zakenwaar de diplomatieke stukken
van na 1814 bewaard worden, en het Kammararkivhet archief van de
rekenkamer, waar voor de geschiedenis van den Oostzeehandel nog belang
rijke gegevens gevonden moeten kunnen wordenomdat dit college o.a.
administratie voerde over de in- en uitgaande rechten.
In de Universiteits-bibliotheek te Upsala vond ik, behalve veel andere
stukken van waarde, ook allerlei diplomatieke papieren, die eigenlijk in
het Rijksarchief te Stockholm tehuis behooren maar door schenking van
de familieswaarvan zij afkomstig zijn aan deze bibliotheek zijn ver
maakt. Ook het archief van koning Gustaaf III berust hier, krachtens
een door hem gemaakte testamentaire beschikking. De universiteits-biblio-
theek van Lund en de Koninklijke Bibliotheek te Stockholm bewaren
insgelijks in hare mauuscriptenverzameling eenige uit familie-archieven
afkomstige diplomatieke correspondenties, journalen van ambassades en
dergel.in de Lundsche bibliotheek vindt men o.a. een groot gedeelte van
het archief van het geslacht De la Gardie een ander deel daarvan
berust in het Rijksarchief te Stockholmeen derde te Dorpat dat
echter maar enkele voor onze geschiedenis belangrijke stukken bleek te
bevatten.
Een groot aantal familiearchieven eindelijk berust nog bij particulieren.
Daarvan is er ééndat voor onsNederlandersbizondere waarde heeft
Een uitvoerige beschrijving daarvan gaf de heer Zettebsten in een artikel
„Flottans arkiv pa Skeppsholmen", opgenomen in „Historisk Tidskrift" 1886.
193
het archief van de familie De Geerop het kasteel Leufsta. Baron de
Geer van Jutfaas, uit Utrecht, was zoo welwillend geweest mij een
recommandatieschrijven voor zijn bloedverwant Baron de Geer yan Leufsta
mede te geven, en ik had alle hoop het archief van Leufsta, dat, naar
men mij in Stockholm verzekerde uiterst moeilijk toegankelijk iste mo
gen doorzoeken. Maar de fortuin diende mij niet. Baron de Geer van
Leufsta vertoefde op een badplaats aan de Zuidkust en kon mij niet
ontvangen, zoodat het archief van Louis de Geer voor mij gesloten bleef.
Gelukkig heb ik veel notities kunnen maken uit zijne correspondentie met
Axel Oxenstjerna, voor zooverre deze in het Rijksarchief te Stockholm
bewaard is.
Over de archieven in Noorwegen kan ik maar heel weinig mede-
deelen. Te Kristiania heb ik één dag in het Rijksarchief gewerkt, en
van een bezoek aan Bergen en Trondhjem dat oorspronkelijk ook in
mijn reisplan was opgenomen heb ik tot mijn niet geringen spijt
moeten afzien. De correspondentie, die ik vóór mijn vertrek met de
stifts"-archivaris8en daar ter stede gevoerd heb, en de inlichtingen, die
ik persoonlijk te Kristiania kon inwinnen, stellen mij echter in staat er
althans iets van te zeggen.
Het „Stiftsarkiv" te Bergen bevat de archieven van de rechterlijke
en geestelijke staatsbeambten van het „Vestenfjeldske" Noorwegen; die
van het Noordelijk halfdeel van het land worden te Trondhjem bewaard.
De inhoud bestaat hoofdzakelijk uit documenten betreffende civiele en
crimineele rechtszakenboedelscheidingenverkoopingenhypotheken enz.
In beide depóts komen met een enkele uitzondering geen oudere
stukken voor dan uit het laatst der 17de eeuw. De archieven der tol
kantoren van vóór 1814 zijn overgebracht naar het Rijksarchief te Kristiania.
Te Trondhjem wordt ook het stadsarchief in het Stiftsarkiv bewaardte
Bergen in een lokaal van het raadhuiswaar geen gelegenheid voor
studie is. In het Bergensche Museum berust een verzameling van histo
rische manuscripten; zoowel daaruit als uit het stadsarchief is het be
langrijkste dat betrekking heeft op het Hansekantoor reeds ver
werkt of uitgegeven
Het Rijksarchief te Kristiania gevestigd in een vleugel van het
Storthingsgebouw en eiken werkdag van 103 uur geopend ziet er
uit- en inwendig heel wat poverder uit dan dat te Stockholm, en heeft
voor de historie ook veel minder belang. Verreweg het grootste gedeelte
van de archivalia, betrekking hebbende op de regeering van Noorwegen
door de koningen van Denemarken, dus van vóór 1814, zijn in dat jaar
naar Kopenhagen gebracht. Alleen twee archieven van beteekenis uit
ouderen tijd worden hier bewaardhet zoogenaamde „buitenlandsche"
