136
Beter liep het af met de aanvragen van den burgemeester van de
gemeenten Westbroek en Achttienhoven, en van het kollezje tot direktie
van den Slaperdijk. Drie verzamelingen konden dus in orde gebracht
worden, en de inventarissen zijn aan het verslag toegevoegd.
De eerste vermeldt 4 archieven, nl.van 1 de gemeente Westbroek,
2 den Molenpolder, van geringen omvang (nog verdeeld in archieven van
geërfden en polderbestuur, met onderafdeelingenden watergraaf, den
sekretarisen den watermolenaar), 3 den polder Het huis te Hart, waarvan
maar 1 stuk aanwezig is, en 4 de grondvergadering van Westbroek, waartoe
slechts 2 nommers behooren.
Ook de inventaris van Achttienhoven betreft 4 archieven, als van 1 de
gemeente, 2 het gelijknamige waterschap, weinig omvangrijk (verdeeld in
archieven van geërfden en heemradenmet onderafdeelingenden schout
en den sekretaris), 3 den polder het Molenblok, ook maar uit 1 stuk
bestaande, en 4 de grondvergadering van Achttienhoven, 2 nommers tellende.
Het gemeentearchief van Achttienhoven is niet groot, en verdeeld
in de archieven van het gerecht, den schout, den maire, den sekretaris
en de kerkmeesters, sommige weer in onderdeelen gescheiden, samen 96
nommers.
Men vindt er een nieuw bewijs in van de praktische moeielijkheid
om de rechterlijke archieven van de administratieve te scheiden, daar
een resolutieboek van het gerecht (n° 3) ook de gerechtsrol bleek te
bevatten.
De pièce de résistance van de voormelde archieven is dat van de
gemeente Westbroek. Het bevat 353 nommers, vereenigd tot archieven
van het gerechtden schoutden maireden sekretarisden gerechts
bode, schout en kerkmeesters, en den koster, waarvan eenige in ver
scheiden onderafdeelingen verdeeld zijn.
Hoewel onder de stukken vele betrekking hebben op verveningen,
is er geen afzonderljjk „archief der veenderij" gevormdomdat de besluiten
van het gerecht daarover onder de gewone zijn opgenomenzoodat er
van geen zelfstandig archief sprake kon zijn. Mr Joosting vermoedt,
dat ook in de andere gemeenten waar een veenderij bestondde toestand
de zelfde zal geweest zijn, zoodat dan eigenlijk in den post van de provin
ciale begrooting, waar van veenderijarchieven gesproken wordt, dit woord
zou kunnen vervallen.
Het onderzoek van de beide gemeentearchieven had nog het nuttige
gevolg, dat er een aantal stukken van rechterlijken aard gevonden werden,
die naar het rijksarchief te Utrecht verhuisden. Daaronder behoorden
niet minder dan 13 deelen minuten of protokollen van transporten en
plechten van de XVIIe tot de XlXe eeuw. Ook kon dit dépot uit het
archief van Westbroek worden aangevuld met eenige rekeningen (eksem-
137
plaren voor den rendant)waarvan de bij Gedeputeerde staten ingeleverde
eksemplaren in het rijksarchief ontbraken.
De derde inventaris betreft het archief van het kollezje tot direktie
van den Slaperdijk, die zijn aanzijn dankt aan de doorbraak van de
Grebbedijk van 1651. Amersfoort, Leusden, Woudenberg en Renswoude
ontvingen toen van de staten verlof tot den aanleg van een slaperdijk,
en voeren sedert dien tijd door gekommitteerden het bestuur volgens een
reglement van 20 December 1653. De inventaris is verdeeld in 7 hoofd
stukken, waarvan er een in 2 afdeelingen vervalt.
Peter van Meurs.
Literatuurkroniek,
door Mr. J. G. Ch. Joosting en Dr. H. Brugmans.
Verslagen omtrent 's rijks oude archieven XVIII, 1895. 's Graven-
hage, 1898. IV en 745 bladz.
Het rijksarchief te 's Gravenhage (bladz. 1 202). Bezoek aan
eenige rijksarchieven in de provinciën. Vergadering der rijksarchi
varissen. Nader werd gerapporteerd over het in het vorige jaar
verslag vermelde. De overname der rechterlijke archieven geschiedde
door de 3 adjunct-archivarissen en den commies-chartermeester, zoo
dat zij zeer belangrijk vorderde. De uit Nieuwenhoorn ontvangen
archieven zijn geordend. Mededeelingen omtrent archievenook
kerkelijke, opgenomen door Mrs. van Meurs, Heeres, Telting en
den heer Hingman (86 gemeenten). Mr. van Meurs bevorderd
tot adjunct-archivaris40-jarig ambtsfeest van Hingman. Over
leden van der Zwanopgevolgd door J. Baronner. De regeling
der marine-archieven vorderde belangrijkvele stukken daarvan
behooren tot andere archieven. De regeling van het archief en de
verzameling van den raadpensionaris van de Spiegel liep af. Op
medegedeelde gronden kon vastgesteld worden een plan van indee
ling voor de archieven der O.-I. koloniën. De definitieve bewer
king is onder handen. De beschrijving der buitenlandsche kaarten
werd voortgezet. De losse stukken der archieven van de Kust
van Guinea werden beschreven. Het inbinden van boeken der
bibliotheek kon niet voortgaan uit gebrek aan fondsen de concierge-
binder verrichtte vele herstellingen. Aanwinstenonderhande
lingen werden geopend omtrent de zoo belangrijke collectie bescheiden
betreffende Michiel Adriaanszoon de Ruyter en zijn geslacht (in
1896 aangekocht); ten geschenke werd ontvangen eene interessante
verzameling nagelaten papieren van den raadpensionaris van de
