132
voor de eerste, hetgeen wordt gestaafd b.v. door te wijzen op de
omstandigheiddat „de vijanddie in Indië tegen ons optreedt
evenals zijne wijze van krijgvoerenin den loop der tijden veel
minder gedaanteverwisselingen heeft ondergaan dan de Europeesche
legerscharen en hare wijze van handelen", zoodat „de lessen,
welke de Indische krijgsgeschiedenis vroeger gegeven heeft, dus
van meer gangbaar gehalte gebleven" zijn. (Men zie ook de
discussie tusschen de heeren Nypels en De Bas op 30 November
1894, te vinden achter de rede van laatstgenoemde, bldz. 151
v.v.) en den brief van P. J. Blok in De Militaire Spectator
1895, bldz. 60.
Handelingen van het XXII® Nederlandsch Taal- en Letterkundig Con
gres, gehouden te Arnhem, den 29, 30 en 31 Augustus 1893.
Arnhem, P. Gouda Quint. 1894.
Bldz 186200 bevat de op dat Congres uitgesproken rede
van J. E. Heeres over „Een nieuw algemeen Rijksarchief" met
de daarop gevolgde discussie en de toen behandelde en aange
nomen motie.
R. Fruin. Afscheidsrede bij het nederleggen van het hoogleeraars-
ambt aan de Rijksuniversiteit te Leiden den l6ten Juni uitgesproken.
's GravenhageNijhoff. 1894. (8n). 32 bldzz.
Waar de hoogleeraar sprak over „den voortgang der (historische)
wetenschap gedurende het tijdvak, dat (hij) geroepen (was) haar
mede te dienen", vergeleek hij ook „den stand van het archief
wezen hier te lande omstreeks het jaar '60 bij dien van heden
ten dage." Wij „hebben ons over een in het oog vallende ver
betering te verblijden''aldus de met redenen omkleede conclusie
van den spreker.
Yerslagen omtrent 's Rijks oude Archieven, XY. 1892. 's Graven
hageNijhoff, 1894. (8°). 4, 568 bldzz. 2.—.)
A. Het Rijksarchief te 's Gravenhage (bldz. 169). [„I. Ar
chiefwezen." („Bijeenkomst der Rijksarchivarissen" op 21 October
1892, waarvan de „Notulen" achter het verslag van den Alge-
meenen Rijksarchivaris zijn gevoegd. (Zijn de archieven der wees
kamers als rechterlijke archieven te beschouwen? enz.) Deze „be
zocht dit jaar alle archieven in de provinciën." Atlas van Jacobus
Yan Deventer. Het reproduceeren der kaarten liep af, zoodat de
atlas kon worden teruggezonden. Ordening door Mr. J. E.
Heeres der familiepapieren van het geslacht Van Slingelandt,
thans bij den Hoogen Raad van Adel in bruikleen gegeven door
de familie Yan Tets. „Regeling van de bij gemeentebesturen
in Zuidholland achter gebleven rechterlijke archieven" door Mr. P.
A. N. S. Yan Meurs: Leerdam, Hof van Delft, Berkel- en Rq-
133
denrijs, Pijnakker overgenomen en ingelijfd. Geervliet „besloot de
afgifte der gevraagde stukken aan te houden tot na een onderzoek
van het archief"; „van Gouda werd niets naders vernomen";
„Woerden zond de kisten, welke ter verzending der over te nomen
stukken waren gestuurd, ledig terug.") „II. Rijksarchief. 2.
Ordening der archiefverzamelingen." (Inventariseering der vele
aanwinsten door J. H. Hingman. Oost-Indische Compagnie. -
Mr. A. Telting bracht de voorloopige inventariseering der West-
Indische archieven ten einde: 3200 nummers. „De nieuwe cata
logus onzer bibliotheek is nu ook voltooid „4. Aanwinsten
en verliezen. (Geschenk van de Oostennjksche regeering: „Char
ters, in vroegeren tijd uit de Zuidelijke Nederlanden naarWeenen
vervoerd", bestaande uit „Charters van de Graaflijkheid van Holland
en Zeeland", enz. enz. Geschenk der erfgenamen van Mr. W.
J. d'Ablaing van Giessenburgeen aantal stukkenafkomstig van
het door brand geteisterde Marine-archief. Geschenk van Mr. A.
J. Yerheijen van Estvelt: bijna alles „officieële staatsdocumenten
die niet alleen de regeeringsbescheiden van Koning Lodewijk,
maar ook het zeer onvolledige archief vgn den hertog van Plai-
sance aanvullen." „Handschriftelijke nalatenschap van Joan
Melchior Kemper": „de briefwisseling van commissarissen-generaal
van het Algemeen bestuur te Amsterdam gedurende de Staatsom
wenteling van 1813"; „de bescheiden der verschillende commissiën
aan wie het ontwerpen van burgerlijk en strafrecht en rechtsvorde
ring werd opgedragen"; enz. enz. enz. Alle aanwinsten worden
in eene bijlage gespecificeerd.) „6. Gebruik van het Rijksarchief
gemaakt en daaruit verstrekte inlichtingen." („Als naar gewoonte
moesten er voor autoriteiten en particulieren weder talrijke onder
zoekingen worden ingesteld." „Het archief mocht zich ook weder
in een druk bezoek van belangstellenden verheugendie in persoon
hunne nasporingen kwamen doen. Meermalen werden er bescheiden
naar andere archieven opgezondenopdat zij in de lokalen dier
instellingen zouden kunnen worden ingezien"). „7. In druk
uitgegeven bescheiden. (Yan wege het Rijksarchief werden er geene
stukken in het licht gegeven.)" „III. Voorstellen. (In den loop
van het jaar is niets voorgekomen, dat mij thans aanleiding geeft
daaromtrent een voorstel aan Uwe Excellentie te doen
B. „Het Oud en Nieuw Provinciaal Archief in Noordbrabant",
(bldz. 70 151). [„1. Gebouw." („De depóts bleven aan alle
mogelijke eischen en wensohen voldoen.„Gemis aan voldoende
bergruimte.") „3. Toestand der verzamelingen." („De toestand
van de geheele verzameling onder mijn beheer geeft thans stof tot
tevredenheid"). „4. De ordening en inventarisatie. (Nieuwe
