54
regels te stellen, daar z. i. juist met het oog op den verschillenden aard
der archieven vaste, algemeen geldende in bijzonderheden tredende voor
schriften niet te geven zijn; dat echter, hoe dit zij, het door mr. Muller
gezegde aantoont de wenschelijkheid om het punt niet overhaast te be
handelen, maar het in de volgende jaarvergadering wederom aan de orde
te stellen, terwijl in dien tusschentijd schriftelijke gedachtenwisseling in
de kolommen van ons Tijdschrift zal kunnen plaats vinden, en dus de
vragen, die zich hierbij voordoen, van verschillende zijden worden toege
licht. Tot uitstel werd dientengevolge dan ook besloten.
Na nog te hebben opgemerkt, dat als plaats voor de jaarvergadering
in 1893 werd aangewezen Amsterdam, eindigen wij met de mededeeling
dat door de meeste der ter vergadering aanwezige ledenna afloop daar
van, werd deelgenomen aan een diner en een rijtoer, die zeker nog aan
gezelligheid zouden hebben gewonnen, indien meerderen waren opgekomen.
Zij die aanwezig waren zullen echter met ons instemmen, als wij be
weren Les absents ont eu tort.
Een brandvrij archiefgebouw.
Gemeenten, die behoorlijk voor de papieren gedenkstukken van haar
verleden willen zorgen, zullen er, zoodra de nieuwe archieven door voort-
durenden aanwas de beschikbare ruimte in beslag nemen, van lieverlede
toe moeten overgaan om voor haar oud-archiefmisschien wel voor oud
en nieuw-archief samen -een speciaal ter opname dier archieven inge
richt gebouw te stichten.
liet bouwen van zulk een depót is altijd eene zaak, waarmede groote
sommen gemoeid zijn. Waar genoeg belangstelling heerscht zal de geld
kwestie vaak zulke belemmeringen in den weg leggendat alles bij het
oude blijft, hetgeen in vele gevallen zeggen wil dat er weinig of niets
ter verbetering geschiedt. Alles wat alzoo er toe kan bijdragen, om be
hoorlijke en veilige bergplaatsen onder het bereik te brengen ook van
gemeenten van den tweeden, derden of vierden rang, verdient de aan
dacht van de lezers van dit blad.
Daarom wensch ik hier iets te vertellen van een kortelings alhier
gebouwd archief-depót, dat m. i. voldoet aan de voorwaarden van veilig
heid en doelmatigheid en dat bovendien goedkoop is.
Ik ben van meening, dat de bergplaats zelve/geen weelde hoege
naamd behoeft te zien te geven noch uit- noch inwendig. Uitwendig
behoeft het gebouw geen monumentaal karakter te dragenevenmin be
hoeft het in een bepaalden stijl opgetrokken te zijn. Is er geld genoeg
beschikbaar dan bestede men het aan den voorgevel, aan studiezalen en
bureelen. Het depót behoeft niets meer te zijn dan een pakhuis, bere
kend op de berging van zooveel mogelijk archieven op zoo klein mogelijk
bestek. Geen weelde, geen plaatsverliesdat zijn eischen der praktijk.
55
Het nieuwe gebouw voor het notariëel archief te Amsterdam, gebouwd
naar de plannen en onder leiding van den Heer W0. Metzelaar
ingenieur-architect voor de gevangenissen eu rechtsgebouwen (Dep4, van
Justitie) te 's Gravenhage, voldoet m. i. ten volle aan deze voorwaarden.
Dit depót, dat binnen zijne zware muren een oppervlakte heeft van
17]/2 bij 11 M. rust op 364 palen en is opgetrokken van baksteen, terwijl
kap, dakbedekking, vensters en deuren, zoomede de vloeren der galerijen,
de wenteltrapjes in twee hoeken aangebracht, en de boekenstellingen, ja
zelfs de klaptafeltjes, geheel van ijzer zijn vervaardigd. Het heeft een hoogte
van 13 M. en is als het ware ééne localiteit, waarin de boekenstellingen,
11 iu getal, van den grond tot aan de gemetselde zoldering doorloopen.
Teder juk dier stellingen is afzonderlijk gefundeerd. Er is op deze stel
lingen, die 55 cM. breed zijn en 90 cM. van elkaar verwijderd staan,
plaats voor 6402 strekkende meters folio registers, die gelijkstraats en
op ieder der drie verdiepingen of galerijen acht hoog geplaatst kunnen
worden op platte dunne ijzeren staven aan de jukken vastgeklonken.
De ijzeren vensters, in ieder der vier wanden op elke verdieping aan
gebracht, zijn slechts 1.20 M hoog bij ongeveer gelijke breedte en ver
schaffen toch een overvloedig licht door het geheele gebouw. De ge
pleisterde muren dragen veel tot de verspreiding van het licht bij.
Deze vensters zijn van zwaar matglas voorzien aan de buitenzijde door
stevig ijzervlechtdraad beschermd. Enkele ruiten bestaan uit glasjalou-
ziën voor de luchtverversching. Bovendien bevindt zich daartoe onder
ieder raam een gleuf, door een opstaanden rand tegen inregenen beveiligd.
Dat zich onder het gebouw een groote waterkelder bevindt, die in
geval van beleg, goede diensten aan de burgerij kan bewijzen, doet hier
niet ter zake. De kosten hiervan buiten rekening gelaten, kwam het
gebouw op niet meer dan 35000 gld. te staan. Houdt men in t oog, dat
de fundeeringswerken wegens den toestand van den bodem onder Amster
dam bijzonder kostbaar waren, dan mag men aannemen, dat hetzelfde
gebouw in iedere andere stad voor 30000 gld. had kunnen gezet worden.
Ik ben er van overtuigd, dat men voor deze som tot dusverre nog
nergens hier te lande een volkomen brandvrij gebouw heeft gezet, dat
6400 M. folianten kan opnemen. Ten einde een denkbeeld van de in
wendige inrichting, waarop het aankomt te geven, voeg ik een
paar afbeeldingen in lengte- en breedte doorsnede hierbij.
Gelijk ik zeide is het gebouw enkel voor depót ingericht. Er zijn
geen werkkamers bij, omdat het notariëel archief niet voor het onderzoek
openstaat, en het materiaal er steeds in behoorlijke orde wordt binnen
gebracht zoodat de bewaarder het maar voor 't nederzetten heeft. Toch
mag gevraagd worden of, met het oog op de eventueele openstelling diei
archieven, de aanbouw van een werkkamer niet voorzichtig ware ge
weest. Wie er thans iets heeft op te zoeken, moet zich met een van de