annemieke de jong van proefondervindelijk naar gestuurd
OAIS-compliancy in techniek en beleid
Reflectie
hoofdstuk 2
Geluid. Depotgevers kunnen hun materiaal benaderen via een van de nieuwe zoek-
portals. In een andere oplossing bouwt depotgever zelf een website op de API van het
DAAN-systeem. Met behulp kan zo'n API kan alleen door de depotgever zelf worden
gezocht en besteld. Een combinatie is ook mogelijk.
Het zoveel mogelijk integreren van de normatieve preserveringseisen zoals die in
de voorbereidingsfase waren ontwikkeld, heeft ertoe geleid dat in het nieuwe MAM
systeem functies zijn ingebouwd die rechtstreeks kunnen worden gerelateerd aan
een aantal ISO 16363 eisen. Het gaat dan om de specifieke voorzieningen voor de
processen ingest, toegang, integriteit- en authenticiteitsbewaking, workflow-
management en rechtenafhandeling zoals hierboven beschreven.
Tijdens de ontwikkeling van het nieuwe MAM-systeem werd ook duidelijk welke
functies niet 'technisch' konden worden opgelost en dus niet in het systeem zelf
konden worden ingebouwd. Dit geldt voor processen waarbij strategische, financiële
of curatoriële afwegingen moeten worden gemaakt, die contextafhankelijk zijn, of
die op een andere manier menselijk oordeelsvermogen vereisen. Beleid en procedu
res voor de uitvoering van deze functies worden beschreven in aparte documenten.
Voorbeelden zijn informatiearchitectuurmodellen (i.c. de samenstelling van de SIP,
AIP en DIPs en de workflow processen), het beleid t.a.v. significant properties en
digitale objecttypen, keuzen binnen specifieke migratieacties, het monitoren van
technische ontwikkelingen en wijzigingen in de wensen van de Designated
Communities, beleid en procedures t.a.v. datachanges, backup- en disasterrecovery
en methoden voor het managen van risico's voor het Digitaal Archief. Op een
globaal niveau zijn deze onderdelen ook beschreven in het Preserveringsbeleidplan
van Beeld en Geluid.
Dashboard
(o) Preferences
Accessibility
(2) Documentation
Task List: Metadata Check
MD Source Check Profile Entity Source Med Series Title
WHATS'On Rights/M Program DDV TV -» Villa Felderhof
Task actions Assign Pickup Run Check Finish Reject
About
Log out jongad
Program Title
Import Source DDV
Check Type Rights/Mat<
Asset Page Viz PreCut Viz MediaLogger
Afbeelding 5. De check van automatisch ingestroomde metadata tijdens de ingest
(interne interface). De metadata wordt aan de hand van vooraf ingestelde compliance- en
rejection criteria gecontroleerd op compleetheid en kwaliteit.
86
Van een digitale infrastructuur die vooral was gebaseerd op de traditionele omroep
dienstverlening heeft het Digitaal Archief van Beeld en Geluid zich in vijf jaar tijd
ontwikkeld tot een instelling voor preserveringsdiensten die depotgevers en gebrui
kers uit het hele land bedient. Invulling moeten geven aan de nationale opdracht van
het Instituut heeft in dit groeiproces ongetwijfeld een rol gespeeld. In feite is het
Digitaal Archief en alle processen en data daaromheen nu (her)ingericht vanuit de
curatoriële verplichtingen van een nationale culturele instelling, die zowel een
archief als een museum in zich verenigt.
Onbekend terrein
Duurzaam worden was bij Beeld en Geluid niet meteen een vanzelfsprekende zaak.
Het 'waarom' maar vooral het 'hoe' van het toewerken naar een gecontroleerd digi
taal preserveringsproces stond management en medewerkers niet onmiddellijk voor
ogen. Het onderwerp 'digitale preservering' was in het audiovisuele archiefdomein
in 2013 dan ook tamelijk onontgonnen terrein. Voorbeelden van het proces bij
vergelijkbare organisaties waren niet voorhanden. Literatuur over het preserveren
van dit type collecties bestond niet of nauwelijks en wat er wèl was aan referentie
materiaal moest worden 'vertaald' naar een specifieke bedrijfscultuur, naar een zeer
grote, dynamische digitale AV collectie én naar een complexe infrastructuur die
vooral was ontwikkeld met oog op 'toegang' en minder was gericht op 'behoud'.
Communicatie
Het begrip 'Trustworthy Digital Repository' is bij deze vertaling van aanvang af
bewust ingezet als communicatiemiddel. De term maakte management en mede
werkers duidelijk welk doel werd nagestreefd: het behalen van een officieel betrouw
baarheidskeurmerk voor het Digitaal Archief met alle business- en imagovoordelen
van dien. Het begrip benadrukte de objectiviteit van dat doel, belichaamd door de
toetsing van de eigen bedrijfsprocessen aan neutrale, externe normen. Nog belang
rijker was dat het ook een reikwijdte beschreef: TDR requirements maken immers
duidelijk dat digitale preservering over veel meer gaat dan alleen techniek. Het begrip
gaf daarmee ook richting aan interne organisatorische- en cultuurveranderingen.
Standaarden
De noemer 'TDR' wees ook de weg naar de standaarden en modellen die Beeld en
Geluid hebben geholpen om de bestaande technische- en informatieomgeving te
doorgronden. De brede scope van OAIS verbond hierbij de domeinen workflows,
data-objecten en technologie aan de financiële, wettelijke en organisatorische
aspecten van duurzame archivering, zoals de formalisering van afspraken en
contracten, de methoden voor risicomanagement en de personele kwalificaties.
Met OAIS en andere standaarden in de hand kon de set normatieve documenten
worden opgesteld die de gewenste processen en systemen beschreven. In een
omgeving die voortdurend bewoog fungeerden deze normen als stabiel raamwerk
voor alle technische veranderingen en vernieuwingen die raakten aan het te
ontwikkelen digitale preserveringsproces.
Semantiek
Zoals gezegd was al bij aanvang van het TDR-traject duidelijk dat veel van de elemen
ten van dit proces al -onversneden of in rudimentaire vorm- aanwezig waren in de
87