Al deze projecten probeerden met behulp van experimenten te komen tot praktische
bewaarmethoden van digitale informatie. Men wilde bepalen wat de beste bewaar
strategie was, welke stappen daarvoor nodig waren en uitzoeken wat de uiteindelijke
keuze van een bewaarstrategie bepaalde. Dat hing onder andere samen met het type
digitaal object en natuurlijk de beschikbare technologie(ën). Eén van de uitkomsten
was dat vaak niet één strategie, maar een mix van strategieën noodzakelijk is (migra
tie met emulatie bijvoorbeeld).44 Bij de vraag wat de beste bewaarstrategie(en) in
welke context was, speelde het aspect van essentiële kenmerken ('significant proper
ties') van een digitaal object een belangrijke rol, al was dat ook al enkele jaren eerder
aan de orde gekomen.45
Het onderzoek (inclusief testbeds) en de samenwerking op het gebied van 'digital
preservation' in Europa en dan vooral bij erfgoedinstellingen werd in deze jaren
gestimuleerd door middel van onderzoeksprogramma's van de Europese Commissie,
zoals 1ST (Information Society Technologies). In de tabel hiernaast zijn enige van de
vele projecten opgesomd en kort beschreven.
Belangrijke thema's bij deze projecten en bij onderzoek op gebied van 'preservering'
in het algemeen waren onder andere (niet uitputtend):
Processen en modellen op basis van OAIS
In veel van de projecten, zoals CASPAR, Planets, Protage en Pericles, werden model
len ontwikkeld en 'preserveringsprocessen' uitgewerkt op basis van OAIS. Hoe
kunnen de verschillende processen, zoals ingest, preservation planning, preservation
action, beschikbaarstellen e.d. worden vormgegeven? In het Planets project is
gewerkt aan preservation planning en preservation action en een functioneel model
waarin de samenhang wordt aangegeven, terwijl in CASPAR de aandacht was gericht
op informatiestromen in samenhang met processen en in Pericles zogenaamde
digitale ecosystemen en een bijbehorende ontologie zijn ontwikkeld.47
Ontwikkeling softwarehulpmiddelen
Daarnaast was er behoefte aan softwarehulpmiddelen die de feitelijke 'preservering'
van digitale informatie mogelijk maken en ondersteunen. Dat was vooral ook nodig
NB. Van veel van de bovenstaande projecten is de website die ten tijde van het project
bestond verdwenen, behalve van ERPANET, SCAPE, Pericles en E-Ark (raadpleegdatum
juli 2018). Het feit dat al deze projecten zich bezighielden met digitale bewaring is
helaas geen waarborg gebleken voor het behoud van de informatie op die websites.
hoofdstuk 1
44 Zie o.a. de resultaten van het CAMiLEON project.
45 Zie o.a. Jeff Rothenberg, Digital Preservation, (Den Haag, 1999), p.14. In het Planets project werd hiervoor
een methode uitgewerkt als onderdeel van het preservation planning proces: zie bijv. https: //www.dpconline.
org/docs/miscellaneous/events/138-preservation-planning-part-1-workflow-and-the-plato-tool-becker/file
en http: //www.ifs.tuwien.ac.at/dp/plato/documentation/#ijdl2009 In het Planets project is ook een
poging gedaan om tot een formele beschrijvingstaal te komen waarmee de essentiële kenmerken beschreven
konden worden, extensible Characterisation Definition/Extraction Language, XCDL/XCEL (ontwikkeld
door Manfred Thaller, Universiteit van Keulen). Met behulp daarvan kunnen 'significant properties' worden
geëvalueerd bijvoorbeeld na migratie. Zie bijvoorbeeld Gareth Knight en Maureen Pennock, 'Data without
meaning: establishing the significant properties of digital research', in: The International Journal of Digital
Curation, Issue 1, Volume 4, 2009 p.159-174. Zie ook http: //www.ifs.tuwien.ac.at/~becker/pubs/becker_
sac08.pdf en http: //www.ifs.tuwien.ac.at/dp/ipres2010)/papers/tarrant-65.pdf Ook in de VS was men er
mee bezig bij California Digital Library en Harvard's University Library (zie bijv. https://blogs.bodleian.ox.
ac.uk/archivesandmanuscripts/tag/significant-properties/). Voorzover bekend is het niet verder ontwikkeld.
46 Voor PLATO zie http://www.ifs.tuwien.ac.at/dp/plato/intro/
47 Voor CASPAR zie onder andere: https: //www.researchgate.net/publication/250150721_The_CASPAR_
approach_to_digital_preservation?_sg=FWz9fXX0l2BdfXkjkRgze6gB3jKSfZrJ-nPpTVhkjObguS9nyvVIGF-
FXITuHWPTTz7mT8sejcugKjXt7ssDv65G8gqFnFKahmw en https: //www.researchgate.net/figure/
CASPAR-Key-Components_fig1_250150721. Voor Protage: https://ercim-news.ercim.eu/en80/special/
protage en http: //journals.uic.edu/ojs/index.php/fm/article/view/3069/2629.
Voor Pericles: http://www.pericles-project.eu
28
hans hofman een wereld van verschil
Naam
project
Doelstelling
Periode
Resultaten
Opmerkingen URL
ERPANET
opbouw netwerk,
kennis delen en
verspreiden
2001-2004
seminars, workshops,
publicaties, website,
hulpmiddelen, gidsen
http://www.erpanet.org
DELOS
netwerk
(digital libraries),
multidisciplinair
2004-2007
kader/ model voor
testbed, 'summerschool
on digital preservation',
WP6 Preservation Cluster,
http://delos-old.isti.cnr.it/WP6.html
DIGIcult
scanning, bewaring
van digitaal erfgoed in
Europa
2001-2005
Vele rapporten met
stand van zaken.
Lund principles en
actieplan
http://collections.internetmemory.org/
haeu/20160920164245/
http://cordis.europa.eu/ist/ka3/digicult/
home.html
DPE
bevorderen bewust
wording bij organi
saties en het brede
publiek, delen van
kennis, networking,
samenwerking
(WePreserve)
2005-2009
DRAMBORA,
PLATTER,
trainingen/seminars,
animaties (Team
Digital Preservation),
Digital Preservation
Challenge (wedstrijd)
voortzetting van ERPANET,
http://www.digitalpreservation.gov/
series/edge/dpe.html
Planets
ontwikkeling van
hulpmiddelen,
testbed, training
2006-2010
hulpmiddelen zoals
PLATO (planning
tool)46, herkennings-
software (DROID,
FIDO)
uit dit project ontstond in 2010 de
Open Planets Foundation (OPF),
nu Open Preservation Foundation:
http://openpreservation.org/about/
organisation
Caspar
Cultureel en weten
schappelijk erfgoed
2006-2010
architectuurmodel,
testbed
http://www.dcc.ac.uk/resources/briefing-
papers/technology-watch-papers/caspar
KEEP
ontwikkelen emulatie-
omgeving
2007-2012
Emulatiekader en
Virtual Machine.
voortbordurend op DIOSCURI
http://emuframework.sourceforge.net en
https://www.kb.nl/nieuws/2011/
emulatie-bruikbare-oplossing-voor-
duurzame-digitale-toegang
Protage
ontwikkelen van soft
ware tools (intelligent
software agents) tbv.
digitale bewaring
2007-2010
model, prototype,
rapporten
https://ercim-news.ercim.eu/en80/
special/protage
SCAPE
Realiseren van schaal
baarheid, automatise
ring en planning van
'preservation actions'
2011-2014
softwarehulpmiddelen,
zoals Jpylyzer
http://scape-project.eu
Pericles
toegankelijkheid
van digitale bronnen
waarborgen
2013-2017
modellen (digitale
ecosysteem), ontologie,
software hulpmiddelen
http://www.pericles-project.eu
E-ARK
verbeteren/
harmoniseren van
methoden en techno
logieën voor digitale
archivering in Europa
2014-2017
Richtlijnen, software-
hulpmiddelen
http://www.eark-project.com/about
29