Een illustratie-Suzanna Jansen
te herdenken en kritisch te toetsen aan hun haarbaarheid en efficiëntie. Dit zal
ongetwijfeld helpen om de kern van digitaal archiveren opnieuw centraal te plaatsen
en complexe oplossingen terug te brengen tot hun essentie.
De grootste uitdaging ligt wellicht bij de archivaris zelf. Hij moet van digitaal archi
veren een métier maken die binnen het bereik ligt van iedereen, en niet alleen is
weggelegd voor specialisten of grote archiefinstellingen. De basisoplossingen voor
digitaal archiveren moeten realiseerbaar zijn door iedereen. Iedereen moet zijn eigen
digitale archivaris kunnen worden.
Wat is het belang van particuliere archieven voor uw onderzoek?
Ik had zonder gebruikmaking van particuliere archieven geen boek kunnen
schrijven. Het archief van de Maatschappij van Weldadigheid, in beheer bij het
Drents Archief, was cruciaal voor mijn onderzoek. Bij archiefinstellingen zijn
archieven vaak toegankelijker en dat maakt onderzoek makkelijker.
Voor welke onderzoeksmethodiek kiest u als u aan een publicatie werkt?
Hoe gaat u te werk? Waar begint u?
Voor Het Pauperparadijs heb ik mijn nieuwsgierigheid gevolgd. Dat is niet zozeer
een methodiek als wel een karaktertrek.
Hoe belangrijk is een inventaris en hoe gebruikt u die (beschrijvingen versus
structuur)
Een inventaris is voor mij erg belangrijk en zelfs onmisbaar. Als ik niet weet wat er is,
weet ik niet waar ik moet zoeken. Toch blijft het voor een leek ingewikkeld om te
zoeken in archieven, al is het niet onmogelijk. De hulp van archiefmedewerkers is
cruciaal. Zonder dat had ik het niet gered.
De structuur van archieven is complex. Ik weet niet of een minder ingewikkelde
manier mogelijk is, maar het zou wellicht kunnen helpen als er per archief introduc
tieteksten zijn waarin stapsgewijs wordt uitgelegd hoe je in dat betreffende archief
moet zoeken. Dat is gelukkig bij veel archieven wel al het geval. En dan nog blijft de
hulp van een medewerker essentieel.
Hoe maakt u gebruik van bronnen en oral history?
Wat is de verhouding tussen die twee?
Als ik op zoek ben naar feiten, dan gebruik ik bronnen. Als ik op zoek ben naar
ervaringen, dan raadpleeg ik mensen. Het heeft allebei een eigen waarde. Voor
Het Pauperparadijs waren er nauwelijks nog mensen in leven die ik kon raadplegen.
Ik heb 90% bronnen en 10% persoonlijke verhalen gebruikt. Ik heb dat tot zo'n klein
percentage beperkt gehouden omdat ik merkte dat de mensen die ik interviewde bij
dezelfde gebeurtenis totaal andere herinneringen konden hebben. Dat kan heel
interessant zijn, maar dat was nietwaar ik naar op zoek was.
Gebruikt u journalistieke methoden als u archiefonderzoek doet? Bestaat er zoiets als
archief journalistiek of historische journalistiek?
Ik gebruik vooral mijn nieuwsgierigheid. Of dat een bepaalde vorm van journalistiek
is, weet ik niet. Maar nieuwsgierigheid komt voor een journalist wel van pas.
DIGITAAL PARTICULIER ARCHIEF
126
127
