Acquisitiebeleid Library and
Archives Canada
Inleiding
In dit artikel wordt ingegaan op het acquisitiebeleid van Library and Archives
Canada. Dit acquisitiebeleid is niet te los te zien van de ontwikkeling van dit land op
politiek, historisch en sociologisch gebied. De vraagstelling luidt: Hoe en op welke
wijze houdt het nationale beleid betreffende waardering en selectie van archieven in
Canada rekening met particuliere archieven en particuliere archiefvormers. In hoe
verre hangt dat samen met de politieke en historische context1 waarin de archivaris
sen in dat land werkzaam zijn en waren? Als eerste wordt de politieke en historische
context van Canada beschreven. Daarna volgt een uiteenzetting over total archives,
archival system en de meest recente ontwikkeling ten aanzien van het acquisitiebe
leid van Library and Archives Canada. Voor deze vraagstelling is gekozen, omdat het
de lezer een vergelijking mogelijk maakt met het artikel over het nationale beleid in
zake waardering en selectie van particuliere archieven en archiefvormers in Zweden.
Historische context
Een land als Canada, dat een melting pot is van verschillende culturen, heeft een
bijzondere politieke en historische ontwikkeling doorgemaakt. De eerste immigratie
golf naar de gebieden waar het huidige Canadese grondgebied gedeeltelijk deel van
uitmaakt, is begonnen tussen 12.000 en 20.000 jaar geleden. Het betrof een over
tocht vanuit Noord-Azië, bijvoorbeeld uit Mongolië.2 Tussen 700-1000 AD vestigden
zich vooral Eskimo's vanuit de Arctische gebieden in het huidige Canada. Deze bevol
kingsgroepen vormen de oorspronkelijke Canadezen.3 Vanaf de vijftiende eeuw ves
tigden zich Fransen en Italianen in Canada.4 Daarvoor waren er ook nog Vikingen
geweest, maar dat grondgebied behoort nu toe aan de VS. In 1605 stichtte Frankrijk
de eerste nederzetting in Canada, te weten in wat nu Port Royal isOok werd de stad
Quebec daarna gesticht. Intussen, vanaf het begin van de zeventiende eeuw en aan
het begin van de achttiende eeuw, vestigden de Engelse kolonisten zich in Canada,
namelijk in New Foundland en in het zuiden van Nova Scotia. De verschillende
groepen immigranten kozen een eigen leefgebied. Als gevolg hiervan ontstonden er
oorlogen tussen Franse en Engelse kolonisten en tussen de beide groepen kolonisten
en de Indianenstammen, culminerend in de zevenjarige oorlog (1756-1763).5
De Engelsen wonnen deze oorlogen en zodoende kreeg het Verenigd Koninkrijk
controle over ruim 50.000 Fransen, omdat Canada onder Brits bestuur stond.6 Met
de VS ontstonden in de negentiende eeuw moeilijkheden over de grenzen van de
beide landen en ten gevolge hiervan ontwikkelde Canada een meer eigen identiteit.
Dat mondde uit in de 'British North America Act' BNA-Act)De provincies
Quebec, New Brunswick, Nova Scotia en Ontario vormden de federatie van Canada
en op 1 juli 1867 werd dit in de BNA-Act vastgelegd.7 Dit betekende voor Canada nog
geen totale onafhankelijkheid, want na een verzoek van het Canadese parlement
kon het Britse parlement deze Act aanpassen. In de negentiende en twintigste eeuw
traden steeds meer provincies toe tot deze federatie en nam de immigratie vanuit
Europa toe.8 Eind jaren '60 werd de relatie tot Quebec meer gespannen, omdat
Quebec een onafhankelijke koers wilde gaan varen. Tijdens een referendum waar
gesproken werd over een mogelijke onafhankelijkheid van Canada werd besloten dat
Quebec niet onafhankelijk werd. In 1982 kreeg Canada een grondwet. Vanaf dat
moment mocht Canada alle bestuurlijke verantwoordelijkheid nemen zonder
inmenging van het Britse Parlement.9
Politieke context
In de bovenstaande paragraaf werd de historische context beschreven en daar werd
al een deel van de politieke context beschreven. Dat is onvermijdelijk, omdat de con
texten nauw met elkaar samenhangen. In die paragraaf werden echter de volgende
gegevens nog niet vermeld. Naar aanleiding van de zevenjarige oorlog kwam een
einde aan het Franse bestuur, omdat in 1760 de stad Montréal viel. Canada kwam
onder Brits bestuur en door de Constitutional Act van 1791 werd Canada verdeeld in
een Frans- en een Engelstalig deel, Neder- en Opper-Canada.10 Ditriep conflicten op
tussen Engelsen en Fransen. De volgende stap was de regeling van 1867 waarbij een
federatie werd gevormd, te weten de British North America Act of 1867. In 1931 werd
Canada als lid van het Britse Gemenebest een soevereine mogendheid.11 In 1946
werd het Canadese staatsburgerschap ingevoerd en in 1948 trad New Foundland toe
tot Canada.12 Wie denkt dat met de komst van deze politieke structuur
culturele verschillen werden uitgebannen, heeft het mis. Vanaf de jaren '60 laaide
het conflict met de Franse Canadezen weer op en de gevolgen duren tot heden. In
2006 werd een resolutie aangenomen betreffende de uitzonderingspositie van
Quebec. In 1982 verkreeg Canada volledige onafhankelijkheid van Engeland door
middel van de Canada Act of 1982. Tot dit jaar behield Engeland altijd laatste zeggen
schap over een Canadese grondwetswijziging. De koningin van Engeland is nu nog
steeds staatshoofd, maar heeft geen uitvoerende macht. Ze wordt vertegenwoordigd
door een door haar voor vijf jaar benoemde gouverneur-generaal.
Het federale niveau ziet er als volgt uit: Lagerhuis, Huis van Afgevaardigden en een
Senaat. In de Senaat geldt een regionale vertegenwoordiging en de senatoren worden
door het kabinet benoemd. Canada bestaat uit 10 provincies en 3 territoria. De terri
toria zijn de dun bevolkte gebieden in het noorden van Canada, die rechtstreeks
THEO VERMEER
1 In de beschrijving van de historische context zijn de culturele, sociale en cultuurhistorische context op
hoofdlijnen meegenomen.
2 S.W. See, The History of Canada (Westpoort 2011) 23. De vroegste geschiedenis van het land is met veel
vragen omgeven en in duisternis gehuld. Dus deze bewering kan kort door de bocht zijn. S.W. See beroept
zich op een theorie die op DNA-onderzoek gestoeld is.
3 Ibidem, vgl. R.C. van Caenegem e.a., Grote Winkler Prins: encyclopedie in 25 delen (Amsterdam, Brussel 1979-
1984), 490-491.
4 Ibidem 36 en Ibidem 491.
58
THEO VERMEER ACQUISITIEBELEID LIBRARY AND ARCHIVES CANADA
5 Ibidem 65 en Ibidem 491.
6 Van Caenegem e.a. 491.
7 Ibidem 84-86.
8 Ibidem 102.
9 Ibidem 191.
10 S.W. See, The History of Canada 63.
11 Ibidem, 125.
12 R.C. van Caenegem e.a., Grote Winkler Prins: encyclopedie in 25 delen (Amsterdam, Brussel 1979-1984) 491.
59
