beschrijven. De digitale archivaris moet binnen concrete implementaties gedetail
leerd en concreet kunnen benoemen wat er moet worden bijgestuurd en hoe
bepaalde functionele vereisten in de praktijk worden gebracht.
De kennis en de inzichten die de digitale archivaris hierbij verwerft zijn van
onschatbaar belang bij het bouwen en het beheren van zijn eigen digitale archief
beheerssystemen zoals een digitaal depot. Een digitaal archiveringssysteem speelt
een cruciale rol binnen de primaire functies van een archief. De digitale archiva
ris is hiervan proceseigenaar en beheerder. Hij levert niet alleen de voornaamste
input voor de business en de functionele analyse voor zijn/haar digitaal archive
ringssysteem, maar moet er ook over waken dat deze analyses volledig in overeen
stemming zijn met de archiefprocessen. De digitale archivaris is minimaal
co-auteur van beide types analysedocumenten. Idealiter gaat de digitale archivaris
voor zijn digitaal archiveringssysteem nog een stap verder en stuurt hij ook de
technische analyse mee aan. De technische uitwerking van de digitale archive-
ringsoplossing dient immers in overeenstemming te zijn met de uitgangspunten
van digitaal duurzame archivering. Finaal zal uiteindelijk hij zelf het archiverings
systeem moeten beheren. In welke mate de digitale archivaris de technische
analyse mee aanstuurt zal sterk afhankelijk zijn van zijn technische competenties.
De digitale archivaris moet minimaal de technische analyse mee opvolgen en bij
sturen waar nodig.
Dit alles vereist in een aantal opzichten een grondige kennis van ICT, maar dit
betekent helemaal niet dat de archivaris ICT'-er moet worden of een bachelor ICT
moet halen. Wel mag van de digitale archivaris worden verwacht dat hij heel goed
vertrouwd is met het functioneel proces digitaal archiveren en dat hij de kennis
verwerft die hiervoor nodig of relevant is. De ervaring leert immers dat ICT'-ers
onvoldoende of zelfs helemaal niet vertrouwd zijn met de uitgangspunten en de
visies inzake digitaal duurzaam archiveren. De doorsnee ICT'-er is doorgaans een
meester in het bouwen van automatiseringssystemen, maar staat lang niet altijd
stil bij keuzes inzake opslagformaten of het gebruik van specifieke profielen
binnen bestandsformaten. ICT'-ers zijn evenmin op de hoogte van archiverings-
standaarden, laat staan tools en instrumenten voor digitale archivering6. Dit zijn
de specifieke terreinen waarop de digitale archivaris zich moet op toeleggen, zo
niet bestaat het gevaar dat de verkeerde inrichtingskeuzes worden gemaakt of dat
beschikbare (deel-)oplossingen niet worden herbruikt. In die zin is het geen optie
om digitaal documentbeheer en digitale archivering volledig uit te besteden aan
ICT. De digitale archivaris is dan ook veeleer complementair dan concurrentieel
met ICT'-ers. Een goede samenwerking met ICT'-ers is van essentieel belang. ICT
is een onmisbare partner voor de technische uitwerking, maar de functionele
archiveringsoplossingen mogen van de digitale archivaris worden verwacht.
Een bijkomend, maar zeker niet onbelangrijk, voordeel is dan ook dat de verwor
ven digitale kennis de digitale archivaris in staat stelt om snel en efficiënt met
ICT'-ers te communiceren. Geen overbodige luxe, want spreken over digitaal
archiveren binnen een interdisciplinaire context heeft al meer dan eens tot een
65
FILIP BOUDREZ EEN INFORMATIEARCHITECT MET DIGITALE KENNIS VAN ZAKEN: DE ARCHIVARIS ANNO 2010
worden in het curriculum van de archief opleiding (en) ".(K. Veile E-government en de archivaris, in: Bibliotheek-
Se archiefgids, 78 (2002), 6, p. 3-11.
5 Bekende voorbeelden zijn ondermeer: DOD, Remano, Moreq, Trac, Nestor, Domea
6 Zie bijvoorbeeld JHOVE, DROID, Pronom, Plato, enz.