Wat de werkelijke omslag op internet is, die we over het algemeen met de paraplu term Web 2.0 aanduiden, kunnen we misschien wel het beste begrijpen als we een concreet en voor onze beroepsgroep herkenbaar voorbeeld uitpluizen. Onze grootste klantengroep, de genealogen, laat ons namelijk al jaren achtereen zien welke veranderingen zich op dit moment online voor onze ogen voltrekken. Veranderingen die we desondanks nauwelijks lijken waar te nemen of waarbij we niet stil lijken te staan, misschien wel omdat ze zich zo geleidelijk en vanzelf sprekend lijken te voltrekken. Genealogen wijzen de weg Stamboomonderzoekers verenigden zich namelijk al vroeg online in digitale gemeenschappen door deelname aan verschillende forums en discussiegroepen. Door te kijken naar de ontwikkeling van deze gemeenschappen kunnen archiva rissen veel leren over hun eigen, nieuwe rol op het sociale web. Een bekende online gemeenschap is soc.genealogy.benelux, ooit begonnen als Usenet-groep en tegenwoordig te vinden onder de mantel van Google Discussiegroepen.4 Via deze groep wisselen genealogen uit vooral Nederland en Vlaanderen kennis en ervaringen uit en leggen ze vragen en problemen aan elkaar voor. Dat varieert van opzoekvragen en verzoeken om kopieën tot leesproblemen en onderzoekshulp. In de meeste gevallen hebben vraagstellers binnen een dag meerdere antwoorden. Een archivaris zou wellicht zijn wenkbrauwen fronsen bij het lezen van sommige antwoorden, maar feit is dat ook veel ervaren onderzoe kers op deze manier hun kennis delen. Sommigen gelden inmiddels als autoriteit binnen de groep op bepaalde onderzoeksterreinen en voor sommige archivarissen is het berichtenarchief - raadpleegbaar via Google - inmiddels een waardevolle kennisbron. Na verloop van tijd zijn veel genealogen begonnen met het in de groep posten van berichten met daarin familieadvertenties (vooral overlijdensberichten) die zij uit landelijke en regionale dagbladen halen. Hierbij worden alle berichten opgeno men, dus niet alleen die betrekking hebben op het eigen onderzoek of de eigen familienaam. Dergelijke familieberichten worden vervolgens ook nog geautomati seerd uit de discussies gefilterd en apart ontsloten via de website Annonce Revue. Via die website zijn inmiddels familieberichten tot een decennium terug volledig te doorzoeken.5 Omdat veel vragen steeds maar weer terugkeerden in de groep (bijvoorbeeld naar zoiets als de betekenis van afkortingen in bevolkingsregisters) en steeds weer dezelfde antwoorden moesten worden gegeven, is in 1999 een FAQ (Frequently Asked Questions) en een jaar later de website Geneaknowhow.net opgezet.6 Deze website is inmiddels uitgegroeid tot een enorme kennisbank die, net als het berichtenarchief van de discussiegroep, door archiefmedewerkers veelvuldig wordt geraadpleegd. In de loop der tijd is de website bovendien uitgebreid met een CHIDO HOUBRAKEN, CHRISTIAN VAN DER VEN, M.M.V. INGMAR KOCH DE SOCIALE ARCHIVARIS 4 http://groups.google.com/group/soc.genealogy.benelux (laatst geopend 1 februari 2010). 5 http://www.geneaservice.nl/ar (laatst geopend 1 februari 2010). 6 http://www.geneaknowhow.net (laatst geopend 1 februari 2010). 51

Periodiekviewer Koninklijke Vereniging van Archivarissen

Jaarboeken Stichting Archiefpublicaties | 2010 | | pagina 53