Theoretische, methodische en praktische competenties onderscheiden archivaris
sen van ni et-archivaris sen en maken hun ruil- en gebruikswaarde uit. Die compe
tenties worden in de eerste plaats door opleiding ontwikkeld. Als archivarissen als
professie willen blijven bestaan, dan moet ze ervoor zorgen dat er voldoende
nieuwe professionals worden opgeleid. De opleidingsmogelijkheden zijn groter
dan ooit, maar dat je je langs verschillende routes kunt voorbereiden op een inte
ressante werkkring in het archief is onder jongeren nog onvoldoende bekend.
De opheffing van de Archiefschool heeft in deze situatie uiteraard geen verbete
ring gebracht. Alleen in nauwe samenwerking met de beroepsgroep kan het
archiefonderwijs zijn essentiële rol in de professie vervullen. Het blijft dringend
gewenst dat de KVAN met archiefbeherende instellingen en hun verenigingen
maatregelen beramen om jongeren meer dan nu het geval is met archieven en het
werk van archivarissen kennis te laten maken. De combinatie erfgoed, nieuwe
media, culturele informatie en jongerencultuur heeft in alle opleidingen een
groot wervend potentieel, dat erop wacht om ten volle benut te worden.
De KVAN is zich hiervan bewust, evenals BRAIN. Zij hebben de promotie van
'de Nederlandse archiefinstellingen en hun collecties' en 'het vak van archivaris/
recordmanager' in hun visiedocument hoog op de agenda gezet.32
De manier waartop de beroepsgroep invloed moet uitoefenen op het archief-
onderwijs is een heikel punt. Directe invloed op de programma's is onwenselijk
en binnen de huidige onderwijswetgeving ook niet mogelijk. Het vaststellen van
kerncompetenties en het accrediteren van opleidingen op basis van opleidings
profielen is een middel. Belangrijker is een nauwe band tussen de beroepsvereni
ging en de leden van de beroepsgroep die in het archiefonderwijs werkzaam zijn.
Onderzoek en onderwijs op het gebied van de archiefwetenschap zijn bepalend
voor de kwaliteit van de beroepsuitoefening en voor de erkenning van de unieke
expertise van archivarissen. Omgekeerd is waardering voor de kennis en
bekwaamheden van archivarissen en het nut van hun professionele activiteiten
voor de maatschappij bepalend voor de mogelijkheden die archivarissen hebben
om hun vakgebied te ontwikkelen, zich te scholen en hun deskundigheid te ver
groten. De beroepsgroep moet ook aan haar omgeving duidelijk kunnen maken
wat haar maatschappelijk nut is en wat ervoor nodig is om haar maatschappelijke
rol te kunnen blijven spelen. Dat kan alleen als de beroepsbeoefenaren zelf van de
maatschappelijke relevantie van hun kennis en bekwaamheden overtuigd zijn.
De teloorgang van de Archiefschool maakt duidelijk, dat archivarissen ook intern
nog een wereld te winnen hebben.
Archivarissen krijgen alleen erkenning en waardering voor hun unieke expertise
als zij hun kennis en bekwaamheden voortdurend op peil houden en verder ont
wikkelen. De KVAN heeft zich sinds de oprichting van DIVA, Erfgoed Nederland
en BRAIN meer dan ooit kunnen focussen op de bevordering van de deskundig
heid van haar leden en van hun belangstelling voor hun eigen vakgebied. Daar
ligt ook haar kracht. Daarnaast ligt de betekenis van de Vereniging in de handha
ving van de beroepscode, het formuleren en actualiseren van kerncompetenties
van archivarissen en de formulering en actualisering van de kwaliteitseisen die
aan de professionele activiteiten van archivarissen mogen worden gesteld.
THEO THOMASSEN ONTTAKELING OF MODERNISERING?
32 Archiveren is vooruitzien.
325