Informatiedienstverlening (hoger beroepsonderwijs);23 de opleiding was nadruk
kelijk bedoeld voor zowel het records management als het archiefwezen. Wel
stelde Thomassen in 1999 terecht dat archivarissen in hun rol als beheerders van
oud-archief een andere verantwoordelijkheid hebben als records managers die
voor de archiefvormers werken: de laatsten zijn primair gericht op het bedrijfs
belang, terwijl voor de eersten het maatschappelijke belang voorop staat.24
Alle toenadering ten spijt bleek recent dat de oude grenzen nog niet zijn verdwe
nen. Dit trad aan de dag toen de adviescommissie van de Archiefschool op zich
nam om het beroepsprofiel van de archivaris te formuleren. Uiteindelijk besloot
zij om vooralsnog twee profielen uit te werken, een voor de archivaris die werk
zaam is bij een archiefbeherende instelling en een voor de records manager werk
zaam bij een archiefvormende instelling. De commissie presenteerde beide echter
wel met de opmerking dat eigenlijk de profielen ineen geschoven zouden moeten
worden. Als we kijken naar de taakdomeinen van de beide deelprofielen, dan is dit
nu al mogelijk. Alleen op het niveau van de specifieke taakelementen die we aan
deze taakdomeinen kunnen relateren, zijn er verschillen.25De huidige profielen
zijn als uitgangspunt genomen voor het Nederlands Archivarissen- en
Recordsmanagersregister dat de KVAN in 2010 hoopt te verwezenlijken.
De breedte van het records continuum en de gerichtheid op informatie betekent
niet dat het beroep van archivaris moet opgaan in dat van de informatiespecialist,
zoals impliciet wordt gesuggereerd in een rapportage van de NVB, de vereniging
van beroepsbeoefenaren in de bibliotheek-, informatie- en kennissector.27 Daarin
wordt de term informatiespecialist geïntroduceerd als koepelbegrip voor functies
waarin men zich bezighoudt met informatie ten behoeve van anderen.
Tegelijkertijd blijkt dezelfde rapportage de situatie in de bibliotheeksector als uit
gangspunt te nemen en wordt met informatiespecialist toch vooral de bibliothe
caris bedoeld. Dat is ook de praktijk, de beroepen van bibliothecaris en archivaris
zijn verwant, maar bestaan naast elkaar. Dat wil natuurlijk niet zeggen dat beide
professies niet samen kunnen optrekken, bijvoorbeeld als het gaat om het realise
ren van digitale duurzaamheid.
De uitdaging van erfgoed en publieksbereik
De archivaris kreeg niet alleen met de uitdaging van het records continuum te
maken, maar ook met die van de vergroting van het publieksbereik.
Ontwikkelingen in de jaren negentig leidden ertoe dat de deuren van de archief
instellingen flink werden geopend. De aanleiding daarvoor was de personele unie
die in 1995 in Utrecht tot stand kwam tussen het gemeentearchief Utrecht en het
PROFESSIONALISERING
23 Bos, Evaluatie Stichting Archiefschool, 7.
24 Thomassen, 'Archivarissen en records managers', 193.
25 Vgl. voor beide profielen www.kvan.nl.
26 Vgl. in dit jaarboek de bijdrage van Thijs Laeven.
27 De informatiespecialist in beeld. Analyse en aanbevelingen van de NVB Special Interest Group
'Arbeidsmarkt, Imago, Opleidingen en Kwaliteitszorg' (AIOK) met betrekking tot het beroep van infor
matiespecialist (Utrecht, 2007).
28 R. Braad en P. Sijnke, 'RHC's in Nederland. Maarten van Boven: "Ons archiefwereldje is moeilijk tot
verandering bereidArchievenblad 111 (2007) 12-13.
29 Pantser of ruggengraat. Cultuurnota 1997-2000 (Den Haag, 1996) 31 en 71.
280
