Branche en professie: samen sterk
Bij het opstellen van de visie Archiveren is vooruitzien gingen de bestuurders van
brancheorganisatie BRAIN en beroepsvereniging KVAN niet over een nacht ijs.
Dit artikel blikt terug op het proces van totstandkoming. Het gaat in op de uit
komsten van de ledenraadplegingen en de discussiebijeenkomsten die beide ver
enigingen organiseerden en belicht de manier waarop de besturen omgingen met
de input van hun leden. Ook wordt ingegaan op de ontvangst van het visiedocu
ment in het werkveld en in de beleidsomgeving.
De kabinetsvisie Informatie op Orde, die op 29 juni 2006 verscheen, signaleerde
dat de archiefwetgeving toe is aan herziening en harmonisatie. Het kabinet vond
het culturele accent in de Archiefwet te zwaar aangezet en wilde in de wet meer
aandacht besteden aan de bedrijfsvoerings- en verantwoordingsbelangen van
archieven en archiefzorg. Ook constateerde het kabinet dat de archiefwetgeving
soms op gespannen voet staat met andere regelgeving, zoals de Wet Bescherming
Persoonsgegevens. Ten slotte is uit de evaluatie van de ministeriële regelingen ex.
artt. 11,12 en 13 van de Archiefwet 1995 de noodzaak gebleken ook deze regelin
gen te herzien omdat ze te gedetailleerd zijn en daardoor snel verouderen en moei
lijk toepasbaar zijn. Daarom werd een van de acht actielijnen van de kabinetsvisie
gewijd aan herziening van de Archiefwet.1
Precies een jaar na het verschijnen van Informatie op Orde werd de
Branchevereniging Archiefinstellingen in Nederland (BRAIN) opgericht. In haar
eerste beleidsplan stelde BRAIN zich ten doel zelfbewust en weloverwogen stand
punten in te nemen en uit te dragen over de inrichting en regulering van branche
en bestel. BRAIN constateerde dat het archiefbestel in de voorgaande jaren
"stukje bij beetje, bijna sluipenderwijs, zonder dat er sprake is van een gefundeer
de en gedegen achterliggende visie"2 ingrijpend gewijzigd is. Nu de minister van
OCW ook de wet wilde gaan herzien, vond BRAIN het hoog tijd om stelling te
nemen. De professionals, verenigd in de KVAN, hebben zich bij dat streven
aangesloten. Samen publiceerden zij in juni 2009 het visiedocument Archiveren
is vooruitzien.
Digitale ledenraadpleging
In oktober 2008 peilden BRAIN en KVAN de mening van hun achterban over de
toekomst van het archiefbestel. Daaronder wordt verstaan het geheel van archie-
MARGREET WINDHORST
1 Informatie op Orde, TK 2005-2006, nr. 29 362/101 dd. 29 juni 2006. Actielijn 8 luidt: "De bestaande regel
geving en procedures zijn niet toegesneden op de veranderde digitale omgeving. De regels zijn soms moeilijk
toe te passen en ook de handhaving daarvan is moeilijk. Het kabinet wil op korte termijn de regelge
ving aanpassen Verder willen we onderzoeken hoe de diverse wet- en regelgeving meer in samenhang te
brengen is. Concreet betekent dit onderzoek naar de mogelijkheden van gelijktrekken en op elkaar afstem
men van begrippen, definities, termijnen e.d. van de wet- en regelgeving rondom onder andere
268