j- In Memoriam
Hans Scheurkogel
(1953-2006)1
Op 9 december 2006 overleed onverwacht op 53-jarige leeftijd drs. Hans Scheurkogel,
coördinator onderwijs aan de Archiefschool. Geboren op Sumatra, overleden in
Suriname, twee uiterste delen van het voormalige Nederlandse koloniale rijk - het lijkt
Hans te tekenen, want hij hield van uitersten, vooral in de discussie waarin hij graag
een controversiële mening verdedigde.
Hans was het vierde kind in een gezin van acht. Het gezin repatrieerde in 19 5 9.
Hans volgde het gymnasium, eerst in Rotterdam later in Voorburg. Hij studeerde
geschiedenis aan de Rijksuniversiteit Leiden (1971-1977), waar hij zich toelegde
op de middeleeuwen. Hij deed onder meer onderzoek naar de Jonker Frans oorlog
en het Kaas- en broodspel. Na zijn studie was hij werkzaam in Leiden en Rotterdam
als universitair docent, docent aan de MO-leergangen en coördinator van de deel
tijdopleiding geschiedenis aan de Hogeschool Rotterdam. Met D.E.H. de Boer en
J. van Herwaarden schreef hij het handboek Middeleeuwen, dat sinds het verschij
nen in 1989 (tweede druk 1995) vele studenten heeft ingeleid in de geschiedenis
van de middeleeuwen. Na zijn afstuderen startte hij een promotie-onderzoek naar
middeleeuwse universiteiten, waarvoor hij geruime tijd in Avignon verbleef.
Helaas bleef het onderzoek onvoltooid. In 1982 werd hij benoemd tot uurdocent
geschiedenis aan de toenmalige Rijksarchiefschool. Vanaf dat jaar is hij onafge
broken aan de school verbonden gebleven. Na de pensionering van Hans de Vries
volgde hij deze in 1989 in parttime verband op als adjunct-directeur; geleidelijk
werd deze functie het uitgebreid tot een volledig dienstverband.
Herstructurering archiefonderwijs
Jarenlang vormde Hans een tandem met de directeur Theo Thomassen, met wie
hij vorm gaf aan de herstructurering van het archiefonderwijs. Al in de jaren
tachtig tekenden zich veranderingen in het archiefwezen af die aanpassing van
het onderwijs noodzakelijk maakten. In de eerste plaats stokte de instroom van
aspirant middelbare archiefambtenaren, mede omdat door bezuinigingen veel
archiefdiensten niet meer in staat waren een stagevergoeding toe te kennen,
waardoor het voor de meeste kandidaten financieel onmogelijk was de opleiding
te volgen. Alleen de Rijksarchiefdienst heeft tot aan het einde van het onderwijs
oude stijl aan drie aspirant hogere en twaalf aspirant middelbare archiefambtena
ren een betaalde stageplaats aangeboden. In de tweede plaats noopten ontwikke
lingen in de overheidsadministratie tot aanpassingen. De grote toevloed aan
13
PETER HORSMAN
1 Deze tekst verscheen in 2007 in het februarinummer van het Archievenblad (p. 14-16), en is met vriendelijke
toestemming van de auteur en de hoofdredacteur van het Archievenblad overgenomen in dit jaarboek.