Conclusie
Als meest in het oog springende conclusie kunnen we stellen dat de Franse archi
varis van dit moment een centrale rol speelt in een sterk hiërarchische omgeving.
In tegenstelling tot bijvoorbeeld de Duitse archivaris is de Franse een allrounder;
specialiseert de Franse archivaris zich dan gebeurt dat meestal pas na het voltooi
en van de opleiding, door middel van een stage. De Franse archivaris is voor
namelijk actief in de publieke sector en zonder uitzondering historisch opgeleid;
kernwoord is nog altijd de patrimoine, óók voor de records manager - die houdt
zich immers bezig met de patrimoine van morgen. De juridische kant noch de
administratieve kant is hoofdzaak van het archivistieke métier. De huidige Franse
klassieke archivaris staat dichter bij de museumconservator en de bibliothecaris
dan in Nederland, omdat zij in de meeste gevallen dezelfde erfgoed vooropleiding
delen en zich pas later zijn gaan specialiseren. Opvallend is dat door het systeem
van concours, toelatingsexamens voor zowel exclusieve opleidingen als overheids
banen, in feite een leven-lang-leren traject gestimuleerd wordt. Doordat men zich
doorgaans bij moet scholen voordat men een hogere functie kan bekleden komt
dit in de richting van een systeem van certificering van archivarissen.
Met betrekking tot de beroepsprofielen komt de situatie voor een groot deel
overeen met de Nederlandse; ook in Frankrijk waren er tot voor kort aparte
beroepsprofielen voor de archivaris binnen een archiefbeherende en een archief
vormende instelling. Het meest recente référentiel métier van de Franse beroeps
vereniging incorporeert echter ook de taken voor de archivaris op het domein van
nieuw gevormd archief. Wat het beroepsprofiel van de Archives nationales betreft
komen de Franse beknopte taakomschrijvingen allemaal terug in het meer gede
tailleerde Nederlandse beroepsprofiel. Het grote verschil is dat de Nederlandse
versie 'horizontaal' ingericht is, per taakdomein, waar de Franse hiërarchisch per
functieniveau is ingedeeld. Dit kan geen verrassing zijn bij een land met een tradi
tie van verticale machtsverhoudingen.16
PAULINE VAN DEN HEUVEL DE FRANSE ARCHIVARIS: HOEDER VAN HET VADERLANDS ERFGOED
14 Association des archivistes francais. Archiviste d'entreprise: Référentiels emploi. V.3b d.d. 16-09-2005, p. 3.
http://www.archivistes.org/IMG/referentiels_AAF_2004_vf.pdf (geraadpleegd 28 december 2009).
15 http://www.adbs.fr/le-referentiel-des-metiers-et-fonctions-61928.htm (geraadpleegd 28 december 2009).
16 Uit een eind 2007 ontstane rel rond een werkneemster van één van de departementale archieven wordt
het beeld van de centrale macht bevestigd. De secrétaire werd ervan beschuldigd tegen een op de werkvloer
gebruikelijke praktijk ingegaan te zijn, en daarmee - volgens de vakbond - indirect kritiek te hebben gele
verd op de landelijke archiefinspectie die steken had laten vallen. Van hogerhand werd ingegrepen: de werk
neemster zou geroyeerd worden, haar baan kwijtraken en in verband daarmee niet alleen haar woonplaats
maar zelfs het departement moeten verlaten. Uiteindelijk zijn de aangekondigde sancties, waarschijnlijk
onder druk van de vakbond CGT, opgeheven. De zaak heeft behalve in de archievensector voornamelijk aan
dacht gekregen in de anarchistisch gekleurde media (Behalve op de site van de grootste vakbond CGT heeft
de zaak aandacht gehad op de sites van indymedia, altermonde-sans-frontiere en europalestine), een teken
dat inderdaad het ingaan tegen superieuren het gevoeligste punt van de aanklacht is geweest. Zie http://cgt.
archives.free.fr/spip.php?article!03 (geraadpleegd 28 december 2009).
139