De Archives nationales geven in hun online terminologie3 een korte definitie van
archiviste: een professional belast met het beheer van archieven. Aangezien de
Archives nationales een duidelijk onderscheid maken tussen archives en archives
courantes, wordt hier nogmaals duidelijk dat de archivaris een sterk historische
basis heeft en eerder te verwachten is bij een archiefbeherende dan een archief
vormende instelling.
De beroepsvereniging AAF heeft de doelstellingen van de archivaris nauwkeuriger
omschreven en heeft bovendien een bredere visie. Zij omschrijven de archivaris
als een professionel de l'information et du patrimoine, dus zowel op het gebied van
informatie als van het nationaal erfgoed. De archivaris is de hoeder van het col
lectieve geheugen en door zijn taken als waarderen, selecteren en beschikbaarstel
len tevens de schakel tussen de archieven en het publiek; een doorgeefluik van
kennis. De archivaris is de schatbewaarder van het verleden en de voorbereider
van de toekomst, en daarom dient hij alle stappen in de archivistische keten te
beheersen.4 In het in 2008 vastgestelde beroepsprofiel geeft de AAF aan zich
voortaan duidelijker te willen onderscheiden van de andere beroepen in het infor
matieveld.5
Duidelijk is dat het vak van bibliothecaris als een geheel andere tak van sport
wordt gezien dan dat van de archivaris. Op de website van de Franse vereniging
van archivarissen wordt geen melding gemaakt van lidmaatschap van bibliotheca
rissen; wel is een aparte lijst te vinden met beroepsverenigingen voor bibliothe
carissen en informatiespecialisten. Met betrekking tot verwante beroepen als
documentalist en records manager, die zich meer in de (qua ledental grotere)
ADBS,6 de Association des professionels de l'information et de la documentation
bevinden, is het onderscheid veel diffuser. Documentalist wordt wel als apart vak
gezien maar bepaalde (rijks)overheidsfuncties kunnen door zowel archivarissen
als documentalisten ingevuld worden. De titel van Conservateur de patrimoine is,
voor de specialisatie archieven althans, voorbehouden aan archivarissen.
Voor de records managers binnen de ADBS wordt een grotere nadruk gelegd op
de economische en juridische aspecten van informatiebeheer.7 Toch wordt ook
bij de bedrijfsarchivaris een bonne culture historique, plus juridische kennis
verondersteld.8
Als vuistregel kan aangenomen worden dat een Franse archivaris niet hetzelfde is
als een bibliothecaris, maar dat in veel gevallen wel documentalisten tot de
beroepsgroep worden gerekend. De archivaris van de AAF is ofwel de traditionele
archivaris met grotendeels historische bezigheden, ofwel bedrijfsarchivaris. De
bedrijfsarchivaris binnen de AAF wil zich ook wel records manager noemen, maar
de records manager van de ADBS noemt zichzelf geen archivaris. Qua presentatie
PAULINE VAN DEN HEUVEL DE FRANSE ARCHIVARIS: HOEDER VAN HET VADERLANDS ERFGOED
6 De AAF is aanmerkelijk groter dan de AAF, met bijna 5000 individuele leden tegen ca. 1200 betalende leden
van de AAF. Dit kan te maken hebben met het feit dat de AAF een ballotagesysteem kent; men kan niet
zomaar aankloppen maar moet eerst door twee actieve leden wordt voorgedragen. Bij de ADBS is het lid
maatschap vrij.
7 Veel meer dan de AAF heeft de ADBS aandacht voor risicoanalyse, het omgaan met bedrijfsgeheimen en
autorisatie voor toegang tot informatie. ADBS Groupe Référentiel métiers, Référentiel des métiers et des
fonctions de Vinformation-documentation, juni 2007.
8 ibid., p. 7-8.
135
