Belangrijke informatiesystemen zijn SIAS Sistima informativo degli Archivi di
Stato), een centraal systeem waarin de inventarissen en zoekingangen zijn opge
nomen. Er lijkt sprake te zijn van duidelijke regels waarop gegevens moeten
worden aangeleverd en men conformeert zich aan internationale standaarden als
ISAD(G) en ISAAR7Daarnaast is er een systeem dat SIUSA (Sistema informativo
unificato per le Soprintendenze archivistiche) heet. Dit is een zoekingang voor niet-
staats en private archieven die bewaard worden buiten de staatsarchieven8.
In de eerder genoemde regeling van 1963 staat ook welke functie je met welke
opleiding kunt bekleden. De hoogste functionarissen moeten een academische
kwalificatie hebben in een specifieke afstudeerrichting (rechten, letteren, filoso
fie, politicologie of een specifieke pedagogische graad). De uitvoerende medewer
kers dienen te beschikken over een middelbare opleiding.
Onderwijs
Er is in de 18e eeuw al sprake van archiefonderwijs in Italië en wel in Bologno
(universiteit 1785), Florence (1778) en Modena (1784)9 Momenteel vindt het
onderwijs voor het grootste gedeelte plaats aan de 17 scuole di archivstica, paleogra-
fia e diplomatica (in het vervolg als scuole aangeduid) die verbonden zijn aan de
staatsarchieven (Archivio di Stato). Ook is er nog een Scuole bij het Vaticaanse
Archief (Archivio Sgereto Vaticano), die qua onderwijs de italiaanse staatsscholen
volgt en een orivate scuole speciale per archivisti e bibliotecari in Rome die bestaat
uit een driejarige basisopleiding en een tweejarige specialisatie. Naast deze oplei
dingen zijn er enkele universiteiten, die al sinds het interbellum archiefonderwijs
geven. Aan de faculteit van de politiek wetenschap van de universiteit van Rome
door de theoreticus en archivaris Eugenio Casanova (1867-1951) en gelijktijdig
aan de Scuole aan de universiteit van Florence van Antonia Panella (1878-1954).
Pas in 1978 komt er een studierichting Conservazione dei Beni culturali (beheren
cultureel erfgoed) met een richting Beni archivistice e librari (archief en biblio
theek) aan de universiteit Udine. Inmiddels hebben de meeste universiteiten deze
studierichting aan de faculteit van Letteren en Filosofie (vergelijkbaar met
Geesteswetenschappen)
Basis voor de inhoud van het archiefonderwijs aan de Scuole is het in de bijna
honderd jaar oude regeling Regio Decreto nr. 1163 van 2 oktober 1911 genoemde
leerplan. De hoofdvakken van deze tweejarige opleiding zijn, zoals de naam van
de school al doet vermoeden archivistiek, paleografie en diplomatiek. Voor toela
ting wordt vereist een eindexamen op VWO niveau en een goed afgelegde test in
Latijn. Er zijn regionale verschillen hetgeen te maken heeft met het karakter van
archiefstukken die daar voorkomen. Ook de vakkenpakketten aan de universitei
ten ogen klassiek. Toch zijn er wel ontwikkelingen want zo biedt de universiteit
van Urbino momenteel een Master archivistica Informatica aan waarin, aldus het
PROFESSIONAL
7 http://www.archivi.beniculturali.it/Patrimonio/patrdoc-sias.html (geraadpleegd 25 oktober 2009).
8 http://www.archivi.beniculturali.it/patrdoc-siusa.html (geraadpleegd 25 oktober 2009).
9 E. Lodini, Archivistica, Principe e problemi 2007; http://www.francoangeli.it/ricerca/scheda_libro.
asp?id=3627 (geraadpleegd 1 november 2009).
10 Bijvoorbeeld het decreto del Presidente della Repubblica 28 dicembre 2000 n. 445, waarin ingegaan wordt op
het electronische document.
124