Opvallend is dat bij deze aanvullende argumenten de nationale context ook weer
bepalend is. Verschillende landen gebruiken verschillende argumenten om aan te
tonen wat het belang van hun beroepsprofiel is.
Die nationale verschillen komen ook goed tot uitdrukking in de daaropvolgende
vier artikelen. Deze artikelen van Eric Ketelaar, Bennie Blom, Karei Renders en
Pauline van den Heuvel komen voort uit de colleges van de Universiteit van
Amsterdam. In het collegejaar 2007-2008 verzorgde Eric Ketelaar daar opnieuw
de collegereeks Vergelijkende Archiefwetenschap in de Master Archiefwetenschap.
De centrale vraag die in deze reeks werd aangevat was "Wat is, in de ogen van de
beroepsgroep, een competente archivaris die toegerust is op zijn taak? En in hoe
verre is die opvatting context nationale cultuur) gebonden?" In zijn artikel
"Competenties comparatief" geeft Eric Ketelaar kort de conclusies van de studen
ten ten aanzien van Australië, Canada, Duitsland, Frankrijk, Italië, Oostenrijk,
Spanje, Vlaanderen en Zwitserland. In de vergelijking is onder andere gekeken of
de competenties zoals die in de Nederlandse profielen staan ook in de profielen in
de onderzochte landen voorkomen.
Drie (inmiddels afgestudeerde) studenten hebben hun papers uitgewerkt naar
een artikel in dit jaarboek. Opvallend is natuurlijk het verschil in nationale
context. Zo beschrijft Karei Renders in zijn artikel 'De Spaanse archivero integral,
generalisme als basis voor specialisatie' de enorme impact die het einde van het
Franco-regime heeft gehad op de ontwikkeling van de archivistische professie in
Spanje. Vanaf 1978, het jaar van de nieuwe grondwet, veranderde de archivaris
van een historiador-archivero in een archivero integral. Voor deze Spaanse archiva
ris bestaat nog geen formeel beroepsprofiel, maar uit een bestudering van diverse
bronnen concludeert Karei Renders dat er grote overeenkomsten zijn tussen de
Spaanse opvatting over het beroep en het Nederlandse beroepsprofiel.
Italië, het land waar al in de 18e eeuw is van archiefonderwijs, is door Bennie
Blom onder de loep genomen. De opleiding tot archivaris vindt daar plaats aan de
17 scuole di archivistica, paleografia e diplomatics. In zijn artikel 'De Italiaanse
archivaris en zijn beroepsprofiel' laat hij zien dat in de Italiaanse beroepsgroep
een bezinning op het beroepsprofiel plaats vindt. De oorzaak ligt in het toene
mende aantal archivista libero professionista, de free-lance archivarissen.
Pauline van den Heuvel laat in haar artikel 'De Franse archivaris: Hoeder van het
vaderlandse erfgoed' zien dat Franse context bestaat uit een combinatie van patri-
moine en hiërarchie. Zij concludeert dat de Franse archivaris voornamelijk actief
is in de publieke sector, een sterk hiërarchische omgeving. De archivaris is een
professionel de l'information et du patrimoine, die bijna zonder uitzondering histo
risch is opgeleid. De klassieke opleiding is natuurlijk aan de in 1821 opgerichte
École de Chartes, maar inmiddels is er in 14 steden een bachelor of master op het
gebied van de archivistiek te volgen. Het beroepsprofiel van de Franse archivaris
INLEIDING
2 Kwalificatieprofielen voor de DIV bij de rijksoverheid, Den Haag, Ministerie van Binnenlandse Zaken, 1997.
Een vervolg op de DIV-opleidingseisen, Den Haag, Ministerie van Binnenlandse Zaken, 1994. In 1994
werden deze laatste eisen opgesteld in de context van het DIOR-opleidingsprogramma voor DIV'ers bij de
ministeries. Toen werd het nog niet wenselijk geacht eisen te formuleren aan personeel. Dat kon in 1997
wel: kwalificatieprofielen als voorloper van de website.
99
