op 29 maart 1946 niet dat L onschuldig was, maar dat de schuld zodanig was dat
oplegging van een straf of maatregel niet gerechtvaardigd was. Op onbekende
gronden is de PF op 19 april 1949 overgegaan tot een buitenvervolgingstelling
van L.
De president van de rechtbank oordeelde in zijn overweging 4.6 "dat van
De Keizer niet kan en gevergd mag worden dat zij de historische werkelijkheid
reduceert tot een juridische beslissing." De vordering van de nabestaanden
werd afgewezen.
Eis van inzage in archieven van particulieren39
Lambert Giebels, biograaf van Beel, eist inzage in particuliere archieven van
voormalige overheidsfunctionarissen Gerbrandy, Fock en Einthoven.40 Hij
verlangt dit in verband met inzage in het rapport-Beel dat handelt over de Greet
Hofmansaffaire. Op deze particuliere archieven zijn bij overdracht beperkingen
op de openbaarheid gesteld. Omdat het overheidsfunctionarissen betreft, acht
appellant het overheidsbescheiden; mede op grond van de artikelen 7a en 7b
AW 1962 en artikel 21 WOB wenst hij inzage. De staatssecretaris van OCW had
inzage geweigerd. L. Giebels gaat in beroep bij de arrondissementsrechtbank
Breda.
Indien inzage geweigerd wordt, eist Giebels in ieder geval kennis te nemen van
de informatie die dan door het Algemeen Rijksarchief uit deze archieven aan hem
verstrekt moet worden. Omdat de particuliere archieven zijn overgedragen voor
het inwerking treden van de artikelen 7a en 7b AW 1962 én omdat het overgangs
recht horend bij de WOB 1992 van kracht is gebleven, kan dispensatie niet
verleend worden. Dispensatie kan alleen gegeven worden op overheidsarchief
bescheiden en niet op particuliere archieven waarbij de schenkers de beperkingen
op de openbaarheid hebben vastgesteld. Bij schenking of in bewaring geven van
een particulier archief aan een openbare archiefbewaarplaats, worden afspraken
gemaakt omtrent openbaarheid. Dat deze particuliere archieven zich in een open
bare archiefbewaarplaats bevinden, verandert daar dus niets aan. De AW 1962
biedt ook geen mogelijkheid om vragen ter beantwoording voor te leggen aan de
archiefbeheerder. Het beroep wordt afgewezen. Giebels gaat in beroep bij de Raad
van State.41
In dit beroep concentreert de zaak zich op het archief-Gerbrandy. De Raad van
State oordeelt dat eventuele overheidsbescheiden die zich zouden bevinden in het
particuliere archief van Gerbrandy, niet aangemerkt kunnen worden als zijnde
overheidsbescheiden. Een particulier archief blijft wat het is: particulier. Er kan
niet op een of meerdere delen van een particulier archief de Archiefwet worden
toegepast. Deze geldt alleen voor overheidsarchief, dat zich in een openbare
archiefbewaarplaats bevindt. Daarenboven is in overleg met de schenker van het
archief bepaald dat deze bescheiden welke onderdeel zijn van het particuliere
archief, openbaar worden wanneer zowel prinses Juliana als prins Bernhard
zullen zijn overleden. De Raad van State verklaart het beroep ongegrond en de
voorgaande uitspraak (geen inzage) blijft gehandhaafd.
Het rapport Beel is echter ook aanwezig in het Koninklijk Huisarchief (hierna
60
OPENBAARHEID IN JURIDISCHE PERSPECTIEF
38 Deze overweging werd meegenomen in de uitspraak.
39 Zie ook de bijdrage van Hans Waalwijk over het geheime archief van de commissie-Beel in dit jaarboek.
40 ArrRb Breda 20 december 1994, 94/736 WET; AB Rechtspraak Bestuursrecht (1995) p. 183.
41 ARRvS HOI.95.0035 28 augustus 1995; Th. G. Drupsteen, 'Driemaal openbaarheid', ArsAequi 45-1
(januari 1996) p. 41-47.
