Het voorbeeld dat hier de revue passeert, heeft te maken met het faillissement van enkele Jamaicaanse banken in de jaren 1996 en 1997.74 Hier is het voldoende om te mogen vaststellen dat de faillissementen voor een belangrijk deel zijn veroorzaakt door het ontbreken of niet beschikbaar hebben van (de juiste) infor matie.75 Het niet vastleggen van gegevens heeft enerzijds te maken met financiële trans acties, op alle niveaus van de organisatie gedaan, volgens de Canadese archivaris Vicoria Lemieux (1963), die illegaal zijn of aan illegaliteit grenzen. Leningen worden verstrekt die onder normale omstandigheden niet zouden zijn verstrekt en waarvan documentaire neerslag alleen maar problemen kunnen veroorzaken voor zowel kredietgever als kredietnemer. Anderzijds is het kennelijk, in dit voor beeld dan, te doen gebruikelijk dat het vastleggen van gegevens van financiële transacties in een kleine gemeenschap als de Jamaicaanse, not done is. Reden: bankemployees en klanten kennen elkaar, hebben persoonlijke contacten, en dan schrijf je vanzelfsprekend niets op.76 Ten slotte zou van het niet documenteren van handelingen, in de woorden van een door Lemieux geïnterviewde persoon, niet worden gedaan omdat: we are not very literate in that we don't like writing letters and writing memos and that sort of thing. We just don't do it".77 Wat is hier nog aan toe te voegen? De door de banken gevolgde praktijk van documentcreatie en archiefbeheer (of beter: het ontbreken daarvan) was mede oorzaak voor het faillissement, met alle gevolgen van dien. Het bemoeilijkte zelfs de Jamaicaanse regering om de financiële sector weer op de rails te krijgen.78 Deels gevolg van het ontbreken van (duidelijke) instructies en procedures79, werden gegevens die vastgelegd zouden moeten worden, gewoonweg niet vastgelegd "the way we do it around here" als gevolg van een informele en mondeling doorgegeven handelswijze.80 Als er in zo'n situatie dus al procedures waren, dan werden deze niet bijgehouden oftewel geactualiseerd. En zelfs al dat weer wel gebeurde, dan was als gevolg van het ontbreken van versie-informatie onduidelijk welke procedure de meeste actuele was.81 Een situatie dus waarbij informatie ontbreekt omdat het niet werd vastgelegd, en waarbij er bovendien onbekendheid is met geldende procedures, is één. Kennelijk is er in geschetste situatie ook iets aan de hand met het toezicht op de naleving, uitgevoerd door de overheid of intern. Daarnaast is een en ander op te merken over de bedrijfscultuur in het algemeen en het management commitment en het draagvlak op de werkvloeren in het bijzonder. Dit laatste vooral ten aanzien van een gezonde informatie-infrastructuur, lees: een functionerend archivering- systeem. Lemieux toont aan dat het een samenspel is tussen sociaal-culturele en bedrijfsculturele elementen die de oorzaak zijn van het niet (willen) vastleggen van gegevens.82 Immers, zo stelt zij, buitenlandse banken op Jamaica met een traditie van documentair recht en bewijs, zijn niet kopje ondergegaan in de crisis. HANS WAALWIJK WAT NIET WEET, DEERT! 75 Ibidem, p. 266. 76 Victoria L. Lemieux, 'Let the Ghosts Speak: An Empirical Exploration of the "Nature" of the Record', Archivaria 51 (2001) p. 81-111 aldaar p. 97-99. 77 Ibidem, p. 99. 78 Lemieux, 'The Jamaican Financial Crisis', p. 266. 79 Ibidem, p. 270. 80 Ibidem, p. 271. 81 Ibidem, p.271. 82 Lemieux, 'Let the Ghosts Speak', p. 99. 215

Periodiekviewer Koninklijke Vereniging van Archivarissen

Jaarboeken Stichting Archiefpublicaties | 2006 | | pagina 217