dossiers geldt een speciale regeling. Hier kan inzage worden gevraagd op grond
van een vermoeden van onjuistheden. Vervolgens wordt dan toegang verleend
aan een door het CNIL aangestelde bemiddelaar, meestal een voormalig
magistraat. Als de staatsveiligheid, defensie en openbare veiligheid er geen
gevaar door lopen, krijgt de aangevraagde persoon direct de bevindingen van
deze bemiddelaar gecommuniceerd.
4. Het recht op rectificatie. Dit recht vormt een aanvulling op het recht op
toegang. Artikel 40 bepaalt dat elke burger de gegevens over zijn/haar persoon
kan rectificeren, aanvullen, actualiseren en verwijderen. In geval een
persoon is overleden, kunnen de nabestaanden eisen dat de gegevens over
deze persoon worden aangepast. De beheerder van de databank moet
vervolgens aantonen dat de gegevens zijn gewijzigd, en een gratis kopie van
de nieuwe gegevens ter beschikking stellen.
Aan de kant van de instanties die zich bezig houden met de verwerking van per
soonsgegevens leidt de Wet van 6 januari 1978 tot een aantal plichten. Het zich
niet houden aan deze wettelijke verplichtingen kan worden bestraft met een
gevangenisstraf van maximaal vijf jaar of een boete van maximaal 300.000 euro.
De belangrijkste plichten zijn:
Bij de verzameling van gegevens moet toestemming van betrokkene worden
gevraagd, de gegevens moeten kloppen, en er mogen geen gegevens worden
verzameld met betrekking tot ras, etniciteit, politieke voorkeur, geloofsover
tuiging, gezondheid of sexuele voorkeur;
De gegevens moeten beantwoorden aan een vastomschreven doel, en niet
worden hergebruikt voor een ander doel;
De gegevens mogen slechts een voor het doel redelijke termijn worden
bewaard;
De opslag van de gegevens dient goed beveiligd te zijn;
De gegevens dienen slechts toegankelijk te zijn voor een beperkte groep
geautoriseerde personen aangezien de verstrekte informatie vertrouwelijk is;
De beheerder/verzamelaar van de gegevens dient openheid te verschaffen over
zijn identiteit, waarvoor de gegevens worden gebruikt, of beantwoording
van vragen verplicht is of niet, en dient betrokken personen hun rechten te
garanderen;
Databanken die persoonsgegevens beheren die mogelijk risico's inhouden
voor rechten en vrijheden dienen vooraf te worden voorgelegd aan het CNIL.
Openbaarheid van overheidsdocumenten in de Franse praktijk
'Archives interdites'
In 1994 verscheen er in Frankrijk een boek van de onderzoekster Sonia Combe,
dat de aanzet vormde voor een heftige nationale discussie over openbaarheid van
de Franse archieven. Combe klaagde de archiefpraktijk van de Franse staat aan in
haar boek Archives interdites. Les peurs francaises face a l'Histoire contemporaine.25
Haar aanklacht kwam er op neer dat de Franse overheid de uitzonderingsgronden
in de Archiefwet van 1979 als voorwendsel gebruikt om burgers op oneigenlijke
gronden hun recht op toegang tot de archieven te ontzeggen. Met een beroep op
171
JAAP VAN RIJSWIJCK OPENBAARHEID VAN OVERHEIDSDOCUMENTEN EN ARCHIEVEN IN FRANKRIJK
25 Sonia Combe, Archives interdites. Les peurs francaises face a l'histoire contemporaine (Paris 1994).
