In 1997 is de 'lijst van categorieën te bewaren en te vernietigen archiefbescheiden
van de BVD en zijn voorgangers' in de Staatscourant gepubliceerd.52 Op basis van
deze lijst werd vervolgens een proefbewerking uitgevoerd door de Centrale Archief
Selectiedienst (CAS). Aangezien al snel bleek dat de lijst tot veel misverstanden
leidde is hij al snel buiten toepassing gelaten, en is dit ook gebleven na een advies
van de Raad van Cultuur.53 De Raad van Cultuur concludeerde onder meer dat
er onvoldoende rekening werd gehouden met de belangen van later historisch
onderzoek. Vervolgens werd opdracht gegeven aan historicus D. Engelen tot het
uitvoeren van een institutioneel onderzoek. Het streven was dit in 2000 rond te
hebben; op basis daarvan zou een nieuwe selectielijst worden samengesteld. Het
rapport met de uitkomsten van dit institutioneel onderzoek is gepubliceerd in
2002.54 De concept-lijst is in de eerste helft van 2003 aangeboden aan het
Nationaal Archief, waarmee het vaststellingstraject in gang zou worden gezet.55
In september 2004 wordt melding gemaakt van het feit dat een concept-selectie-
lijst bij de Algemeen Rijksarchivaris ligt.56 Toch is er tot op heden, meer dan tien
jaar later, nog altijd geen nieuwe selectielijst in de Staatscourant gepubliceerd!
Dit betekent dat tot die tijd bij de AIVD geen archiefbescheiden mogen worden
vernietigd - en zo ook overbrenging en mogelijke openbaarmaking ernstig ver
traagd worden.57
Niet alleen bij de AIVD loopt dit proces uiterst traag. Om de grote achterstanden
bij de centrale overheid met betrekking tot de bewerking en overbrenging van
archieven in te lopen, is per 1 januari 2006 het rijksbrede Project Wegwerken
Archiefachterstanden Rijksoverheid (PWAA) gestart. Het project heeft tot doel
ca. 75 km archief voor te bereiden op vernietiging danwel overbrenging naar rijks
archiefbewaarplaatsen door middel van het samenstellen van selectielijsten waar
die nog ontbreken en het bewerken van de archieven. Ook de AIVD-archieven tot
1975 zijn in dit plan opgenomen; de bewerking is uitbesteed aan de Centrale
Archief Selectiedienst (CAS). Volgens de jaarverslagen van de AIVD over 2006 en
2007 ligt de bewerking van de archieven goed op schema. Onduidelijk is hoe het
mogelijk is dat de CAS bezig is met bewerking van de archieven, terwijl er nog
geen definitieve selectielijst is vastgesteld. De Erfgoedinspectie spreekt in een
inspectie(deel)rapport de zorg uit dat de vertraging in het vaststellen van de selec
tielijst problemen op kan leveren voor de feitelijke bewerking van de archieven
van de AIVD en MIVD. De afronding van de selectielijst voor beide diensten zou
stagneren omdat het Nationaal Archief en de zorgdragers (respectievelijk de
Ministeries BZK en Defensie) nog geen besluit hebben genomen over de open-
133
PAULINE VAN DEN HEUVEL OPENBAARHEID VAN INFORMATIE BIJ DE NEDERLANDSE GEHEIME DIENSTEN
51 J. Trommelen, 'Absurd en onlogisch archiefbeheer bij inlichtingendiensten' [Interview met drs. A.J.M. den
Teuling en een reactie van G. Valk naar aanleiding van het instellen van de Werkgroep Archieven]
Nederlands Archievenblad 102/7 (september 1998) p. 3-7, aldaar p. 7. Zie ook: Beekhuis, M. en B. de Graaff
(red.) - BVD-dossiers vernietigdHet selectiebeleid t.a.v. persoonsdossiers berustend bij de overheid.
(Den Haag 1991).
52 Staatscourant 1997, 217, p. 18.
53 Kamerstukken II 1999/00, 22 036, 15, p. 1.
54 D. Engelen, Per Undas Adversas. Een institutioneel onderzoek naar het handelen van de Binnenlandse
Veiligheidsdienst en zijn voorgangers1945-2002. (Den Haag 2002).
55 AIVD, Jaarverslag 2003
56 Vaste commissie voor Binnenlandse zaken en Koninkrijksrelaties, '29800 VII Vaststelling van de begrotings
staten van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (VII) voor het jaar 2005, Nr 4.
Lijst van vragen en antwoorden [met betrekking tot het jaarverslag 2003 van de AIVD], nr. 2228854/01',
p. 10-11. op www.minbzk.nl/contents/pages/10028/vragen_antwoorden_aivdjaarverslag_2003.pdf
57 Kamerstukken II 2003/04, 29 200 VII, 3, p.16-17 (Toezegging dat zonder selectielijst niet zal worden ver
nietigd).
