1 IrV U.-< daarvoor zelf kiest, wordt een uitgebreidere variant getoond. En natuurlijk kan hij een gevonden fragment ook bekijken of beluisteren, maar alleen als hij daar behoefte aan heeft. Selecting, de wijze waarop de inhoudelijke zoeker de zoekmachine benadert, vraagt nu juist om een interface die tekstzoeken en navigatiemogelijkheden com bineert. De gebruiker kan dan een eenvoudige zoekvraag formuleren, maar ook kiezen uit een taxonomie van onderwerpen. Yahoo bijvoorbeeld biedt die moge lijkheid. Daar kan men kiezen uit lijsten van persoonsnamen, organisatienamen en landen. Gekeken naar de indicatoren van de zoekmachine, dan geldt voor dit type gebruiker dat recall belangrijker is dan precisie. Tevens wil hij kunnen zien uit welke bron een fragment komt. Dekkingsgraad en nieuwheidsgraad zijn beide belangrijk. De relatieve recall is daarbij hoog. Hoewel de recall-inspanning zo laag mogelijk moet zijn, ligt dat niet zo strak als bij de snelle zoeker. De inhoude lijke zoeker heeft wat meer tijd tot zijn beschikking. In de resultaatweergave kan aan de mining-behoefte van dit type gebruiker tegemoet worden gekomen met hyperlinks in de trant van 'more like this'. Zijn behoefte aan scanning wordt gehonoreerd door in eerste instantie alleen tekstuele resultaten te laten zien, waarna de zoeker via een link naar het feitelijke fragment kan. Het browsing-gedrag van de researchers tot slot vraagt eveneens een zoekinter face die tekstzoeken en navigatie tegelijk mogelijk maakt. De professionele beeld- researcher kan dan zowel een reguliere zoekvraag formuleren maar ook 'parametrisch zoeken', selecties in het corpus maken aan de hand van 'facetten'. De facetten en bijbehorende attributen zijn afkomstig uit een thesaurus. Aan de indicatoren van de zoekmachine wordt de eis van zowel een hoge dekkingsgraad, hoge recall en een hoge relatieve recall gesteld. Dat de recall-inspanning hoog is, is geen probleem voor de researcher. In de resultaatweergave mogen daarentegen geen pre-selecties of filters zitten. De datum moet bij voorkeur oplopend zijn gesorteerd met het oudste materiaal bovenaan; dat vindt vooral deze gebruiker erg handig. Zijn behoefte aan associatief zoeken kan worden ondersteund door per resultaat hyperlinks in de trant van 'meer van deze producent' of 'meer van deze zendgemachtigde' toe te voegen. De beeldresearcher moet ook altijd de mogelijkheid hebben om juist meer of minder 'facetten'te selecteren en/of facet attributen bij te stellen.10 Dat kan gaan om periodes, producenten, namenreek sen et cetera. En het is voor deze soort gebruiker tot slot van groot belang dat standaard een uitgebreide versie van de beschrijvingen worden getoond. Het is zijn keuze als hij een beknopte weergave wil. Als afsluiting van de analyse van het zoekgedrag de verschillende soorten gebrui kers en van de eisen die dit aan de zoekinterface stelt, werden ontwerpen gemaakt in enkele stappen, met tussentijdse demo's aan gebruikers. Uiteindelijk werd het systeem gebouwd11, hieronder worden enkele interfaces voor omroepprofessio- nals van de multimediacatalogus van het Instituut voor Beeld en Geluid getoond. CATALOGUS 10 Het facet 'periode' heeft als attributen: 1900-1910, 1911-1920, 1921-1930, Het facetattribuut bijstellen betekent bijvoorbeeld de periode verruimen met een decennium. Een facet toevoegen kan zijn, het toevoegen van het facet 'locatie' naast het reeds geselecteerde facet 'periode'. 11 Het systeem werd gebouwd door Basket Builders (Amsterdam), CIBIT, RDE, Verity Benelux en vele medewerkers van Beeld en Geluid. 128 TIMO KOUWENHOVEN/ ZOEKEN NAVIGEREN VINDEN Afbeelding 4. Locating (eenvoudig) met selectie van periode of dagen K2j Imi r%Mi* 1m, jmAim It - *-h .lassj 3 T IWi k -J - n OÏMi L«r#«ihMIMn Prfa- 'M Kleur -11 II l??H Afbeelding 5. Locating (uitgebreid) met selectie van personen, periode of dagen 129

Periodiekviewer Koninklijke Vereniging van Archivarissen

Jaarboeken Stichting Archiefpublicaties | 2005 | | pagina 66