-\ 1
rïr
worden: deze content is tenslotte 'already 'made' n' paid', aldus Paul Gerhardt13.
De BBC heeft voor de gelegenheid een eigen versie ontwikkeld van de Creative
Commons Licentie.14 Als startcollectie zal het Creative Archive enkele duizenden
archieffragmenten aanbieden. Te beginnen met clips uit natuurprogramma's,
wordt de service geleidelijk uitgebreid naar andere genres, zoals populair-weten-
schappelijke producties (in de loop van 2005), educatie, sport en nieuwsfrag-
menten (2006) en, vanaf 2008, drama en entertainment. De opbouw van de
collectie verloopt volgens Gerhardt van een 'evolutionary management
approach' naar een 'revolutionary management approach'. De mate van beschik
baarstelling heeft te maken met de auteursrechtelijke complexiteit zoals die voor
bepaalde programmagenres wordt voorzien.
- - J E [2 a
W 1 n IIvbI A
mr
Rn"'
t 1 i i
■1 I
Voor het Creative Archive wordt gaandeweg het project steeds weer materiaal
onttrokken aan het 'officiële' radio- en televisie archief, de afdeling Information
Archives. Deze afdeling beheert de complete collectie oud en recent, digitaal
en analoog, ruw en uitgezonden BBC-materiaal. Het archief wordt vanuit het
productieproces iedere dag aangevuld. In de toekomst gaat de BBC ook andere,
externe bronnen aanboren voor het Creative Archive. Inherent aan de opzet van
het project is de gebruikersinput, die zelf ook voedingsbron vormt. Meerdere
gebruikers maken eigen bewerkingen van dezelfde archieffragmenten. Deze
bewerkingen worden op hun beurt toegevoegd aan de hoofdverzameling. Zo ont
staat een omvangrijke, sterk uitdijende dynamische collectie basiscomponenten
in wisselende samenstellingen en bewerkingen. Het platform waarop de interac
tie tussen gebruikers en project plaatsvindt, is de eigen website van het Creative
Archive. De website vormt onderdeel van het veel grotere complex aan BBC web
sites, verzameld onder de URL-koepel www.bbc.co.uk en is in die hoedanigheid
een autonoom BBC-mediaproduct. De BBC heeft recentelijk beleid ontwikkeld
voor het duurzaam bewaren van de 'reguliere' BBC-websites, maar de Creative
Archive variant bezit toch weer een aantal eigen, nieuwe kenmerken, o.a. door
het audiovisuele internet-only karakter, de hoge mate van gebruikersparticipatie
en het gebruik van publieke en commerciële bronnen binnen en buiten de BBC.
In het Creative Archive wordt nieuw en oud beeldmateriaal losgetrokken uit
zijn context en in nieuwe, onherkenbare vormen en settings gepresenteerd en
gerepresenteerd, in een permanente kringloop. De inbedding in de media asset
management omgeving maakt dit mogelijk. Er rijzen echter ook vele vragen. Wat
van de vorm en inhoud van het Creative Archive moet uiteindelijk voor de lange
termijn worden bewaard? Hoe om te gaan met de diverse bewerkingen van het
hetzelfde basismateriaal? Is het belangrijk iedere keer vast te leggen waar een
aangeboden fragment oorspronkelijk vandaag kwam, en wie het vervolgens hoe
heeft bewerkt? Op welk moment is een file erfgoed? Hoe moet het catalogise
ren/documenteren verlopen: in relatie tot bestaande programma's, waaruit de
fragmenten afkomstig zijn en die (deels) al gearchiveerd zijn volgens de
'reguliere' procedures? Als geheel nieuwe collectie? Welke afdeling zal voor de
lange termijn bewaring in hoofdzaak verantwoordelijk zijn? Het officiële bedrijfs
archief van de BBC, Information Archives, of de afdeling nieuwe media, waar
ook de 'reguliere' websites worden bewaard?
Conclusies
Omroepen produceren meer en meer digitale content, waaronder een toenemen
de hoeveelheid websites. Veel 'officiële' audiovisuele (omroep)archieven lijken er
nog niet erg happig op om zich op de archivering van dit materiaal te storten,
druk als ze zijn met de migratie van hun reguliere collecties en werkprocessen.
Niettemin zouden ze zich over deze content moeten ontfermen. Allereerst om
redenen van historisch bewustzijn en verantwoordelijkheid: websites zijn een
product van de omroeporganisatie en vormen als zodanig een deel van het
(nationaal) erfgoed. Het materiaal kan zonder probleem worden gezien als een
nieuwe-media uitbreiding van het reguliere collectiebeleid. Ook op het gebied
van efficiëncy liggen aanleidingen om deze content door audiovisuele archieven
te laten archiveren: ze beschikken immers al over een deel van de benodigde
infrastructuur en hebben binnen de organisatie de juiste professionele attitude.
In het oplossen van de algemeen-technische problemen en de conceptuele vraag
stukken staan deze archieven overigens niet alleen: ze kunnen ze delen met
nationale en internationale organisaties en projecten die zich bezig houden met
de conservering van webcontent.
Omroepwebsites worden gemaakt in de digitale, audiovisuele productieomgeving
die straks geheel zal worden gecontroleerd vanuit de 'media asset management'
gedachte. Alle digitale content, of deze nu bedoeld is voor internet, televisie of
BEHOUD
L* U> 1^-*- J.-* B+
1** 1*C- l"fc Hp*
jé J
fci»
T f-i
M«L
Al 4
■Mta 4 J
Mijli Lip-fc# Ori ACUUII
Findui.
Mrlp tit 1 rf 11
1 h IviM l^il
In iefca
Mtfcrhii
rrffcvfcu tm. n r*»
Tm 3krip IJ l-I
j. am
liiinWp
Jiii'Mn.
r Jtnffvdfc
15. ll H 'VB
HHHIHH
F--*.»" fr"
rw rii Itaali^ula
in-irniK- nAJl
ilPnlrtXi 'niaB Au
l'jt #Hdi
t l -1 Bij 'B .V—-1 Éi»
lirr h na inpry Hm bH m
n 1 nilv llïtfi
SafFi 1 ii" ts-ït-iOH
On iHi üuy
et
u-.i
ll-vlir Pal
d
kas ibwh
Afbeelding 4. Concept interface van het Creative Archive van de BBC, een
nieuwe publiekservice voor gebruik en hergebruik van digitale content.
13 BBC Creative Archive pioneers new approach to public access rights in digital age, 26 mei 2004
http://www.bbc.co.uk/print/pressoffice/stories/2004/05_may/26 creative_ar
14 Dit Amerikaanse model biedt een middenweg tussen het zuivere publieke domein en de 'reservation of
all rights'. Gebruikmakend van het Internet geeft het rechtenhouders de mogelijkheid om audiovisuele
content te releasen om het te laten viewen en kopiëren, waarbij alleen sommige rechten (zoals commerciële
exploitatie) zijn beschermd.
90
ANNEMIEKE DE JONG HET AUDIOVISUELE DOMEIN ALS KRINGLOOPWINKEL
91
